ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΑΚΗ ΠΟΥΜΠΟΥΡΗ*
Η ουσία της σύγκρουσης σε σχέση με το νομοσχέδιο για εναλλακτικό τρόπο εισαγωγής στην ανώτερη εκπαίδευση δεν έγκειται στη σύγκρουση κρατισμού και ιδιωτισμού. Μακάρι να ήταν έτσι τα πράγματα. Μακάρι να είχαμε την ανέξοδη και αβλαβή πολυτέλεια της έριδας οπαδών του κρατισμού και του ιδιωτισμού.
Η ιστορία της ανθρωπότητας αποτελεί μια συνεχή εναλλαγή μορφών κρατισμού και ιδιωτισμού με αναβαθμισμένη την ποιότητα του ενός και του άλλου, μια διαδικασία ποιοτικής αναβάθμισης και των δύο, όπου καθένας εκλεπτίζεται και κάποτε εμπλουτίζεται με στοιχεία του άλλου.
Εκείνο που παίζει πάντοτε σημαντικό ιστορικό ρόλο είναι ότι και οι δύο, κρατισμός και ιδιωτισμός,οποτεδήποτε εκδηλωνόμενοι,έχουν εθνικό πρόσημο καιμε αυτό το πρόσημο συγκαθορίζουν την ιστορική πορεία και μοίρα των λαών, ακόμα και μέχρι σημείου εθνογένεσης ή αφομοίωσης μιας εθνότητας από άλλη ισχυρότερη.
Τον περασμένο αιώνα, λόγω επαναστάσεων σε μια σειρά κράτη με ακτινοβολία και σε πολλά άλλα μη επαναστατημένα, κυριαρχούσε ο κρατισμός. Εδώ και 25 χρόνια η ζυγαριά της ιστορίας έκλινε αποφασιστικά προς την πλευρά του ιδιωτισμού.
Χρειάζεται ψυχραιμία και μειλιχιότητα για να αντιδράσεις και να διαχειριστείς σωστά ιστορικές καταστάσεις, ιδίως σε περιόδους έντονων μεταβολών και με τον τροχό της ιστορίας να γυρίζει γρηγορότερα. Ούτε λεονταρισμοί, αλλά ούτε ευπείθεια και ενθουσιώδης υιοθέτηση αυτού που μας υποβάλλεται ως επιταγή των καιρών. Είπαμε: Όπου και να κλίνει η ζυγαριά, οι αποφάσεις θετικές ή αρνητικές έχουν εθνικό πρόσημο.
Μερικά παραδείγματα από την ιστορία: Η έλευση των Άγγλων για διοίκηση της Κύπρου, ακόμα και πριν αναλάβουν πλήρη έλεγχο, έφερε μια μεγάλη ιδιωτική οικονομική ανάπτυξη των ελληνοκυπρίων, έφερε ίδρυση ιδιωτικών ελληνικών σχολείων, και πιθανόν να συνετέλεσε αλυσιδωτά στην αύξηση του ελληνοκυπριακού πληθυσμού.
Πλείστοι όσοι συντήρησαν την εθνική μνήμη του ελληνικού λαού στην τουρκοκρατία, την επαφή του με τον έξω κόσμο, και στη συνέχεια συγχρηματοδότησαν τον αγώνα ή έκαναν δωρεές στο νεοσύστατο κράτος, με όλες τους τις αδυναμίες και τα αρνητικά, ήταν ιδιώτες.
Τη διαχείριση του νερού που έφερε στα κατεχόμενα, η Τουρκία δενεμπιστεύεται να τηνδώσει σε ένα δικό της κρατικό μόρφωμα που προορίζεται να υπαχθεί σε ομοσπονδία με τους ελληνοκύπριους. Επιμένει να το έχει υπό απόλυτο έλεγχο μέσω ιδιωτικής εταιρείας.
Η μακρόχρονη ιδιωτική μίσθωση των μισών αεροδρομίων της Ελλάδας, στην οποία εκούσα άκουσα προχώρησε η Ελλάδα συμπλέουσα στο ρεύμα του ιδιωτισμού, έχει τα εθνικά της πρόσημα σε κάθε συμβαλλόμενη πλευρά, είτε πρόκειται για ιδιωτισμό μέσα στην ελληνική οικονομία, είτε για κρατισμό στην ξένη οικονομία, αν η μισθώτρια εταιρία είναι κρατική.
Η μετατροπή των ελληνικών εκπαιδευτηρίων της Αγγλοκρατίας σε κρατικά αμέσως μετά την ανεξαρτησία που έγινε χωρίς την παραμικρή διαφωνία, εκπλήρωσε σοβαρές αποστολές στο νεοσύστατο κράτος και έδωσε μέχρι τη δεκαετία του ’70 εξαιρετικά αποτελέσματα σε αποφοίτους, για να είμαι δίκαιος όχι μόνο λόγω κρατισμού, αλλά και γι’ αυτόν το λόγο.
Ο τρόπος με τον οποίο η ζυγαριά διεθνώς έκλινε υπέρ του ιδιωτισμού, σε συνδυασμό με τις χρεωκοπίες Ελλάδας και Κύπρου, διέγειρε ένα ζήλο και υπερβάλλοντα ενθουσιασμό ιδιωτισμού σε μεγάλο μέρος της κυπριακής κοινωνίας και σε ισχυρές δυνάμεις του πολιτικού φάσματος. Φοβάμαι ότι αυτός ο ζήλος θα αφανίσει αλυσιδωτά ακόμα και το ίδιο το κυπριακό κράτος. Ας δούμε σε οποιαδήποτε βιβλιογραφική πηγή σε τι συνίσταται ένα κράτος. Και είναι αφέλεια να εφησυχάζουμε ότι οι αλλαγές είναι ολίγες και διατηρείται ο έλεγχος του κράτους. Τα κράτη διαλύονται πάντοτε με λίγες αλλαγές που εφησυχάζουν. Ακόμα και οι άραβες στα διά πυρός και σιδήρου χρόνια της εξάπλωσης τους, στις κατακτημένες χώρες διατήρησαν τον χριστιανικό κρατικό μηχανισμό για δεκαετίες μέχρι να παγιώσουν την εξουσία τους και να αναδείξουν στελέχη από μουσουλμάνους.
Έτσι και τώρα τίποτε δεν μπορεί να καθησυχάσει ούτε σχετικά με ουσιώδεις για ένα κράτος υπηρεσίες που εκχωρούνται σαλαμιδόν, ούτε και σχετικά με την παιδεία, όλα αυτά κατ’ επίκληση του ιδιωτισμού. Για κάθε αλλαγή πρέπει να αντιπαρέλθουμε τον ενθουσιασμό μας και να διερευνήσουμε ξεχωριστά για κάθε αλλαγή το εθνικό της πρόσημο.
Σ’ αυτές τις συγκεκριμένες αλλαγές, το εθνικό πρόσημο είναι καταστροφικό για την κρατική μας οντότητα και την εθνική μας οντότητα. Η αθωότητα και αγνότητα της αφιέρωσης στον ιδιωτισμό πρέπει να ελεγχθεί ως προς τη διασύνδεση του συγκεκριμένου πάντοτε ιδιωτισμού με ξένα κρατικά συμφέροντα. Δεν υπάρχει ιδιώτης χωρίς διασύνδεση ή υπαγωγή σε κράτος. Η εταιρείες είναι εγγεγραμμένες σε κράτη, οι ιδιοκτήτες είναι υπήκοοι κράτους, έχουν εθνική συνείδηση και κάθε δικαίωμα να εκπληρώσουν τη δική τους εθνική αποστολή, πάντοτε στο όνομα του ιδιωτισμού.
Οι εκχωρούμενες εταιρείες μπορεί να συμβάλουν σταδιακά στην αποσύνθεση ενός κράτους (παράδειγμα η παραχώρηση των βυζαντινών λιμανιών στους ενετούς). Μπορούν όμως οι εκχωρούμενες εταιρείες είτε να σβήσουν μόνες τους με βάση τις νομοτέλειες που θέλουν κάποιες εταιρείες υπό προϋποθέσεις να διαλύονται, είτε ακόμα και να ξανατεθούν υπό τον έλεγχο του κράτος που τις παραχώρησε.
Όμως οι αλλαγές στην παιδεία ειδικά όταν πρόκειται για μετατόπιση του κώδικα μητρικής προς άλλη ξένη γλώσσα δεν είναι με κανένα τρόπο αντιστρεπτές. Φοιτητές που μπαίνουν στο πανεπιστήμιο με εξετάσεις στα Αγγλικά, θα απαιτήσουν και τη διδασκαλία στα Αγγλικά, θα συμπαρασύρουν οριζόντια συμφοιτητές τους, εφόσον το πανεπιστήμιο άδηλα εισήγαγε και την Αγγλική ως γλώσσα διδασκαλίας, θα λειτουργήσουν ως πρότυπο και κατακόρυφα προς τις χαμηλότερες βαθμίδες της εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα το οικοδόμημα της ελληνικής εκπαίδευσης να εκθεμελιωθεί.
Η επίκληση εξυπηρέτησης του ιδιωτισμού με το συγκεκριμένο αρνητικό εθνικό πρόσημο υπήρξε για το πανεπιστήμιο η χειρότερη επιλογή. Έπρεπε με βάση και την ευθύνη του ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος έναντι της εθνικής γλώσσας,
Καθήκον του υπουργείου, αν πράγματι θέλει να διατηρήσει την ελληνική μητρική στην Κύπρο, είναι να επιστήσει την προσοχή των πανεπιστημιακών στην ύπαρξη ιδιωτικών πανεπιστημίων με τα γνωρίσματα που οι ίδιοι εξιδανικεύουν για να ξεκαθαρίσουν τη θέση τους και αν θέλουν να κατευθυνθούν εκεί. Διότι δεν μπορούν να επιλέγουν αλακάρτ από τον κρατικό και τον ιδιωτικό τομέαανώτατης εκπαίδευσης.
