ΤΟΥ ΓΙΑΓΚΟΥ ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ*
Η οικονομική κρίση που ταλανίζει την Κύπρο είναι κατ’ εμένα κάτι που δεν πρέπει να μας ξαφνιάζει. Τουλάχιστο αυτοί που έχουν καθημερινή τριβή με το παζάρι, τη δημόσια υπηρεσία, αλλά και την πολιτική ζωή έπρεπε να γνώριζαν ότι αργά γρήγορα το φαγοπότι θα τελείωνε με πολύ δυσάρεστα συνεπακόλουθα.
Θα δανειστώ μια φράση της Γενικής Ελέγκτριας, κας Γιωρκάτζη, που αποτυπώνει πλήρως τα τεκταινόμενα τα τελευταία 30 χρόνια: "Σε μια χώρα όπου η ανοχή η αναξιοκρατία η ευθυνοφοβία η απέκδυση και μετακύληση ευθυνών, μερικές φορές και η απαξίωση νόμων και θεσμών θεωρώ πως μια τραγωδία ανθρώπινη τραγωδία όπως ήταν το Μαρί και μια οικονομική τραγωδία όπως η σημερινή ήταν περίπου προδιαγεγραμμένες".
Αντί λοιπόν να αναλωνόμαστε στο να φταίμε όλους τους άλλους εκτός από τους εαυτού μας, καλό θα είναι να κάνουμε την αυτοκριτική μας για το σύστημα που κάποιοι δημιούργησαν και στο οποίο όλοι οι υπόλοιποι βολευόμασταν. Ένα σύστημα βασιζόμενο στην διαφθορά και την διαπλοκή, στην κουμπαροκρατία και στο εύκολο χρήμα που σίγουρα κάποια στιγμή θα κατάρρεε. Τα κόμματα έχουν τις μεγαλύτερες ευθύνες αφού κανένα δεν αντιστάθηκε στον πειρασμό του βολέματος στην δημόσια υπηρεσία των δικών του οπαδών με την δικαιολογία ‘αφού οι άλλοι το έκαναν για τόσα χρόνια εμείς τώρα που βγήκαμε στην εξουσία δεν θα το κάνουμε;’ Όχι μόνο έχουμε υπέρογκο δημόσιο τομέα, αλλά και κάθε κυβέρνηση που εκλεγόταν αύξανε τα επιδόματα και τους μισθούς για να κερδίσει την εύνοια των δημοσίων υπαλλήλων, που αποτελούν ένα τεράστιο κομμάτι του εκλογικού σώματος.
Και ερωτώ, αν τα κόμματα δεν είχαν καμία πρόσβαση στους διορισμούς στον δημόσιο τομέα αλλά και στις τράπεζες τα τελευταία χρόνια, πόσοι πολίτες θα εγγράφονταν μέλη σε κόμματα; Εγώ είμαι σίγουρος ότι κανένα κόμμα δεν θα είχε ούτε το 1/10 των υφιστάμενων μέλων αφού ο μόνος λόγος που εγγραφόταν κάποιος σε κόμμα ήταν, για να μπορεί σε περίπτωση που το κόμμα αναρριχηθεί στην εξουσία να μπορεί να βολέψει τον εαυτό του ή κάποιο συγγενικό πρόσωπο.
Είναι ξεκάθαρο επίσης ότι η πλειοψηφία των προσλήψεων στο δημόσιο τομέα, τοπική αυτοδιοίκηση κτλ, δεν βασιζόταν σε αντικειμενικά κριτήρια, αλλά σε κομματικά και την θέση έπαιρνε αυτός που είχε το πιο ισχυρό «μέσο» αφού όλοι χρησιμοποιούσαν κάποιας μορφής μέσο. Καταντήσαμε μια κοινωνία για λύπηση, όπου τα πιο λαμπρά μας μυαλά διάλεγαν την εύκολη λύση, της ανιαρής, αλλά εξασφαλισμένης θέσης ως εκπαιδευτικοί ή δημόσιοι υπάλληλοι ενώ σε όλες τις προηγμένες χώρες, οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι αυτοί που δεν μπορούν να εξασφαλίσουν μια θέση στον ιδιωτικό τομέα. Πώς μπορεί να πάει μπροστά μια χώρα όταν το όνειρο κάθε γονέα είναι να βολέψει το παιδί του στο δημόσιο τομέα για να σχολάζει στις 2:30 και να έχει σίγουρη δουλεία μέχρι τα 60 του;
Και ενώ ο δημόσιος τομέας πάσχει από την έλλειψη παραγωγικότητας και γραφειοκρατία, 96% άκουσον άκουσον των δημοσίων υπαλλήλων βαθμολογούνται ως εξαίρετοι ενώ στην πραγματικότητα οι εξαίρετοι δεν θα ξεπερνούν το 5%.
Την ίδια στιγμή το κράτος πληρώνει 30 εκατομμύρια το χρόνο σε ενοίκια, που έπρεπε να ήταν 15, ενοικιάζει κτήρια που δεν τα χρησιμοποιεί κανείς, πολλές από τις δημόσιες προσφορές είναι στημένες, κάποιοι παραγγέλνουν αναλώσιμα υλικά σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες από ότι χρειάζονται, διατηρούμε σε ζωή ημικρατικούς οργανισμούς που έπρεπε να είχαν κλείσει χρόνια τώρα και η ΑΗΚ έχει 119 Βοηθούς Διευθυντές. Και ενώ όλα αυτά και πολλά άλλα ήταν κοινά μυστικά κανείς δεν έκανε τίποτα απλά γιατί όλοι βολευόμασταν, όσο καιρό δηλαδή μας έδιναν δανεικά οι αγορές γιατί σίγουρα δεν ήταν με δικούς μας πόρους που ξοδεύαμε αλόγιστα. Μήπως η φράση του Θεόδωρου Πάγκαλου «μαζί τα φάγαμε» ταιριάζει καλύτερα στην Κύπρο από την Ελλάδα; Και αυτοί που δεν έχουν ‘φάει’ είναι συνένοχοι αφού εθελοτυφλούσαν και συνέχισαν να στηρίζουν τις κομματικές ηγεσίες που έστησαν αυτό το φαγοπότι.
Διαφθορά, Διαφθορά, Διαφθορά. Αυτή είναι η λέξη που χαρακτηρίζει καλύτερα την ζωή στην Κύπρο και ο κύριος λόγος που καταλήξαμε εδώ που είμαστε. Κοροϊδεύαμε για πολλά χρόνια τους «καλαμαράδες» και την Ελλάδα ως χώρα διαφθοράς, αλλά εμείς είμαστε χειρότεροι και από τη Νιγηρία. Τουλάχιστον στη Νιγηρία το αποδέχονται ότι μαστίζονται από διαφθορά και δεν κρατούν τα προσχήματα με το να έχουν Γενική Ελέγκτρια, Επιτροπή Θεσμών και να παρουσιάζονται ότι τηρούν τις προδιαγραφές της Ε.Ε.
*Νομικός, Βοηθός Γενικός Διευθυντής The Cyprus Institute of Marketing
