ΤΗΣ ΣΥΛΒΙΑΣ ΜΙΧΑΗΛ*
Ένα από τα σημαντικότερα θέματα που θα συζητηθούν την ερχόμενη εβδομάδα στο Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο είναι και η έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών σχετικά με την εφαρμογή της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας της ΕΕ.
Επί της ουσίας η έκθεση πρεσβεύει την περαιτέρω στρατιωτικοποίηση της ΕΕ ζητώντας ανάπτυξη των στρατιωτικών ικανοτήτων της Ένωσης, προώθηση της συνέργειας μη στρατιωτικών και στρατιωτικών δυνάμεων καθώς και την δημιουργία ευέλικτων, μόνιμων και δραστήριων ομάδων μάχης – δηλαδή de facto έναν ευρωπαϊκό στρατό. Σκοπός είναι να καταστεί η ΕΕ ένας παγκόσμιος στρατιωτικός παράγοντας ο οποίος να μπορεί μεν να δρα αυτόνομα αλλά να βρίσκεται σε πλήρη συνεργασία με το ΝΑΤΟ. Τα κράτη μέλη δε καλούνται να αποδεχτούν τον περιορισμό του κυρίαρχου τους ρόλου και να ευθυγραμμίσουν την εξωτερική τους πολιτική με την εξ. πολιτική που ακολουθούν οι μεγάλες δυνάμεις της Ένωσης. Ας δούμε όμως πιο συγκεκριμένα διάφορες αναφορές της έκθεσης.
Ένα σημείο που μας αφορά ιδιαίτερα είναι η παράγραφος η οποία αναφέρεται στην ανάγκη στενότερης συνεργασίας μεταξύ των δομών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Συγκεκριμένα επικροτείται η πρόθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας να συμμετάσχει στο πρόγραμμα του ΝΑΤΟ «Συνεταιρισμός για την Ειρήνη», η οποία, όπως αναφέρεται στην έκθεση, θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα και προτρέπεται η Τουρκία να υιοθετήσει μια εξίσου εποικοδομητική στάση. Καμία αναφορά δεν γίνεται στην στάση της Τουρκίας και το βέτο που συνεχώς προβάλλει στη συμμετοχή της Κύπρου τόσο στο ΝΑΤΟ όσο και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς. Η εν λόγω αναφορά όμως καθόλου δεν πρέπει να εκπλήσσει καθώς συνάδει πλήρως με την προσπάθεια απονεχοποιησης της Τουρκίας και της τήρησης ίσων αποστάσεων. Στο σημείο αυτό όμως αξίζει να σημειωθεί πως την ώρα που στην Κύπρο ορισμένοι επιμένουν να εμπαίζουν τον λαό υποστηρίζοντας πως ο Συνεταιρισμός για την Ειρήνη δεν αποτελεί πρόγραμμα του ΝΑΤΟ, οι ομοϊδεάτες τους στην ΕΕ το λένε ξεκάθαρα. Και αυτή είναι η πραγματικότητα. Με την συμμετοχή μας στο Συνεταιρισμό για την Ειρήνη, χωρίς να γίνουμε μέλη του ΝΑΤΟ, ενσωματωνόμαστε στη δράση και στους σχεδιασμούς του και νομιμοποιούμε τις Νατοϊκές επιχειρήσεις, τους αιματηρούς πολέμους και το κουρέλιασμα του διεθνούς δικαίου.
Ένα άλλο θέμα που τονίζεται στην έκθεση και χρήζει ιδιαίτερης προσοχής είναι η πρόταση που υπάρχει για προώθηση της πολιτικής της "προληπτικής δράσης" για την πρόληψη των διαφόρων συγκρούσεων και την διαχείριση των διαφόρων κρίσεων στον κόσμο. Υπενθυμίζεται ότι με την Συνθήκη της Λισαβόνας έχει θεσμοθετηθεί η χρησιμοποίηση στρατού για πρόληψη των συγκρούσεων (άρθρο 28Α) και, όπως τονίζεται, η εν λόγω πολιτική θα πρέπει να σέβεται τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη Συνθήκη του Βόρειου Ατλαντικού. Επί της ουσίας, η Εξωτερική Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας, η οποία τίθεται πλέον υπό την έγκριση του ΝΑΤΟ, επίσημα και εντός της Συνθήκης, αποκτά εν δυνάμει επιθετικό χαρακτήρα. Στην πράξη υιοθετείται το δόγμα των ΗΠΑ των προληπτικών πολέμων, που αντίκειται στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ και τούτο παρά την μνεία που γίνεται τόσο στην έκθεση όσο και στην Συνθήκη στο σεβασμό του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ.
Ένα άλλο θέμα που τονίζεται ιδιαίτερα στην έκθεση είναι η σημαντικότητα της ενσωμάτωσης της ρήτρας αμοιβαίας συνδρομής στην άμυνα καθώς και της ρήτρας αλληλεγγύης στις Συνθήκες (άρθρο 42 παράγραφος 7 της ΣΕΕ και άρθρο 222 της ΣΛΕΕ). Στην έκθεση μάλιστα καλούνται οι αρχηγοί των κρατών μελών να παράσχουν μια σαφή επιχειρησιακή ερμηνεία των δύο ρητρών και να συντονίσουν τη δράση τους προκειμένου να βρίσκονται σε «επιχειρησιακή ετοιμότητα» για επεμβάσεις στρατιωτικού και πολιτικού χαρακτήρα μέσα στα ίδια τα κράτη μέλη. Με πρόσχημα δηλαδή την «τρομοκρατία», την απειλή των δημοκρατικών θεσμών, τις «φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές», την ορολογία του ΝΑΤΟ για τις «σύγχρονες απειλές», οι ευρωπαίοι εταίροι απροκάλυπτα αναγνωρίζουν το δικαίωμα της στρατιωτικής επέμβασης της ΕΕ στα κράτη - μέλη της. Πρέπει να αναφερθεί ότι η ίδια πρόνοια βρίσκεται ήδη ενσωματωμένη στην Συνθήκη της Λισσαβόνας.
Στην έκθεση τονίζεται επίσης και το αίτημα για συγκρότηση μόνιμου στρατιωτικού επιχειρησιακού στρατηγείου, για το οποίο υπάρχουν ισχυρές αντιστάσεις από ορισμένα κράτη μέλη. Όπως αναφέρεται, το εν λόγω στρατηγείο θα πρέπει να περιλαμβάνει μονάδες συλλογής πληροφοριών για έγκαιρη προειδοποίηση και επίγνωση των διαφόρων καταστάσεων. Πρόκειται ουσιαστικά για μια προσπάθεια ακόμα μεγαλύτερου ηλεκτρονικού φακελώματος, όπου ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα των πολιτών θα γίνονται αντικείμενο των φανερών και μυστικών υπηρεσιών της ΕΕ και των συμμάχων της. Τον ίδιο ρόλο επιδιώκεται να διαδραματίσουν και οι δορυφόροι, τα διάφορα διαστημικά συστήματα πολλαπλής χρήσης, τα οποία, όπως προτείνει η έκθεση, πρέπει να προωθηθούν προκειμένου να επιτευχθεί η παρακολούθηση και η συλλογή πληροφοριών για στρατιωτικούς και μη στρατιωτικούς σκοπούς. Καμία έγνοια για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Τέλος, ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο ότι μέχρι σήμερα οι ομάδες μάχης (battle groups) της ΕΕ δεν είχαν ιδιαίτερη παρουσία στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ένωσης. Τονίζεται δε ότι οι ομάδες αυτές αποτελούν σημαντικό μέσο έγκαιρης ανάπτυξης ισχύος, κατάρτισης και ταχείας αντίδρασης και πρέπει να αρχίσουν να αναπτύσσουν ουσιαστική δράση σε κρίσεις παντός τύπου. Η Κύπρος εντάθηκε στις στρατιωτικές αυτές δομές και βρίσκεται στη Ομάδα Μάχης της Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας. Αυτό που ζητείται τώρα είναι να αρχίσουν οι "Ομάδες Μάχης" να κάνουν αυτό για το οποίο έχουν δημιουργηθεί. Να αναλάβουν πρωταγωνιστικό ρόλο στους διάφορους πολέμους και τις συγκρούσεις στις οποίες επιθυμεί να συμμετάσχει η ΕΕ.
Αυτός είναι λοιπόν ο σκοπός. Να επενδύσουμε στα όπλα και τις αιματηρές συγκρούσεις για να επιτύχουμε την "ασφάλεια". Η έκθεση είναι ξεκάθαρη. Να επενδύσουμε περισσότερα για να καταστεί η ΕΕ αυτόνομη στρατιωτική δύναμη. Και προτείνεται ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας να χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Και ζητείται από τα κράτη μέλη να εγκρίνουν έναν ενωσιακό χρηματοδοτικό μηχανισμό για να δώσει στις ομάδες μάχης (battle groups) ένα ρεαλιστικό μέλλον. Όλα αυτά θα πρέπει να προβληματίσουν όσους προτίθενται να υπερψηφίσουν την έκθεση. Οι Ευρωβουλευτές του ΑΚΕΛ μαζί με την ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς έχουν ήδη καταθέσει κατά την ψηφοφορία στην Επιτροπή Εξωτερικών την διαφωνία τους με την επικίνδυνη πορεία που ακολουθεί η ΕΕ.
Σε μια περίοδο βαθιάς οικονομικής κρίσης του συστήματος, όπως αυτήν που βιώνουμε σήμερα, όπου οι σκληρές πολιτικές λιτότητας εξοντώνουν την ανθρωπότητα, πρωταρχικό μέλημα της ΕΕ θα έπρεπε να ήταν ο πλήρης αφοπλισμός, η προώθηση ειρηνικών πολιτικών λύσεων και η επένδυση στην ανάπτυξη για διασφάλιση του δικαιώματος μιας ανθρώπινης ζωής με πραγματική ασφάλεια. Γιατί ασφάλεια θα υπάρξει μονάχα όταν εγκαταλειφθούν οι πολιτικές λιτότητας με τα μνημόνια που συντηρούν την φτώχεια, την ανεργία, την ύφεση τον εξευτελισμό της ανθρώπινης ζωής.
Δυστυχώς όμως οι πολιτικές δυνάμεις που καθορίζουν τις πολιτικές της Ένωσης έχουν άλλα σχέδια...
*Μέλος του Τμήματος Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Κ.Ε. ΑΚΕΛ
