Ακόμη δεν έχει κλείσει τα δεκαοκτώ της, όμως έχει ήδη ένα βραβείο για μετάφραση στο ενεργητικό της, της αρέσει να διαβάζει Σέξπηρ, Τζέιν Ωστιν, Σαρλότ Μπροντέ και άλλους Αγγλους κλασσικούς συγγραφείς και όνειρό της είναι να σπουδάσει αγγλική λογοτεχνία. Πρόκειται για τη Μαρία Μυριανθοπούλου, τελειόφοιτη μαθήτρια στο Ενιαίο Λύκειο Κύκκου Α’, την Κύπρια που κέρδισε τον ετήσιο διαγωνισμό που διοργανώνεται από τη Γενική Διεύθυνση Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για νεαρούς μεταφραστές «Juvenes Translatores».
Ο διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε το Νοέμβριο του 2012 και σε αυτόν έλαβαν μέρος περισσότεροι από 3000 μαθητές από 750 σχολεία. Οι διαγωνιζόμενοι 17χρονοι μαθητές μετέφρασαν ένα κείμενο επιλέγοντας μεταξύ των 506 πιθανών γλωσσικών συνδυασμών από τις 23 επίσημες γλώσσες της ΕΕ. Τα κείμενα προετοιμάστηκαν από μεταφραστές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για να εξασφαλιστεί το ίδιο επίπεδο γλωσσικής δυσκολίας σε όλες τις γλώσσες.
Οι 27 νικητές – ένας από κάθε χώρα της ΕΕ – θα βραβευθούν σε ειδική τελετή στις 11 Απριλίου στις Βρυξέλλες, όπου θα παραλάβουν τα βραβεία τους από την Επίτροπο αρμόδια για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, την πολυγλωσσία και τη νεολαία Ανδρούλλα Βασιλείου, ενώ θα έχουν επίσης την ευκαιρία να δουν από κοντά πώς εργάζονται οι μεταφραστές της Επιτροπής.
Η Μαρία, η οποία έκανε τη μετάφραση από τα αγγλικά στα ελληνικά, ανέφερε, σε συνέντευξή της στο ΚΥΠΕ, πως δεν βρήκε το κείμενο που έπρεπε να μεταφράσει ιδιαίτερα δύσκολο και αυτό της έκανε εντύπωση. «Περίμενα κάτι πιο δύσκολο» μας, είπε. Προς το παρόν, πάντως, δεν σκέφτεται να ασχοληθεί με τον κλάδο της μετάφρασης, αν και δεν αποκλείει να το κάνει στο μέλλον.
Άλλωστε η αγάπη της και η έφεσή της για τη λογοτεχνία και την αγγλική γλώσσα «δεν της έχουν αφήσει άλλη επιλογή» από το να ετοιμάζεται για σπουδές αγγλικής λογοτεχνίας. Η ίδια θυμάται πως στον κόσμο της λογοτεχνίας την μύησε ο παππούς της που της διάβαζε βιβλία όταν ήταν ακόμη πολύ μικρή.
Ερ: Πώς έτυχε να λάβεις μέρος στο διαγωνισμό αυτό;
Απ: Μου είχε μιλήσει πέρσι ο καθηγητής μου των αγγλικών για αυτό το διαγωνισμό και ενδιαφέρθηκα να λάβω μέρος, αλλά δεν πληρούσα το κριτήριο της ηλικίας. Φέτος, όταν μου είπαν να λάβω μέρος δέχτηκα αμέσως. Δεν προετοιμάστηκα πολύ. Αν και μου είχαν στείλει σχετικά φυλλάδια, επειδή είχα εξετάσεις δεν μελέτησα πολύ. Το κείμενο που έπρεπε να μεταφράσω από τα αγγλικά στα ελληνικά δεν ήταν ιδιαίτερα δύσκολο και αυτό μου προκάλεσε έκπληξη. Το περίμενα πολύ πιο δύσκολο. Αφορούσε ένα γράμμα ενός μαθητή που περιέγραφε πώς συνταξιούχοι μιλούσαν σε μαθητές για θέματα ιστορίας. Είχε κάποιες λέξεις στην αγγλική αργκό, αλλά δεν ήταν ιδιαίτερα δύσκολο.
Ήταν κάτι ενδιαφέρον. Ποτέ πριν δεν είχα δοκιμάσει τον τομέα της μετάφρασης και ειδικά τη μετάφραση της καθομιλουμένης. Οπόταν ήταν μια πρόκληση για μένα και μια ωραία εμπειρία. Γενικά μου αρέσουν οι διαγωνισμοί που έχουν σχέση με γλώσσες και λογοτεχνία. Εχω αποφασίσει να σπουδάσω αγγλική λογοτεχνία και ήδη έγινα δεκτή από ένα Πανεπιστήμιο στην Αγγλία και περιμένω απάντηση από κάποιο άλλο.
Ερ: Τι ήταν αυτό που σε οδήγησε να ασχοληθείς με τη λογοτεχνία; Σου άρεσε από μικρή να διαβάζεις;
Απ: Όταν ήμουν μωρό, επειδή τα δυο αδέλφια μου ήταν μεγάλα και οι γονείς μου δούλευαν, περνούσα πολύ χρόνο με τον παππού μου, ο οποίος αγαπούσε πολύ τη λογοτεχνία και μου διάβαζε πολλά πράγματα. Στην πορεία, και ενώ προετοιμαζόμουν για κάποιες εξετάσεις στα αγγλικά, γνώρισα μια καθηγήτρια αγγλικής λογοτεχνίας, ξεκίνησα μαζί της μαθήματα δημιουργικής γραφής, έδωσα εξετάσεις για το δίπλωμα A level στην αγγλική λογοτεχνία και διαπίστωσα ότι παρά τη δυσκολία αυτών των κειμένων, μού άρεσε πολύ. Είναι αρκετά δύσκολα τα κείμενα αυτά. Παίρνεις ένα ποίημα 4-5 γραμμές και πρέπει να γράψεις ανάλυση 5-6 σελίδων. Πρέπει να πεις σε τί παραπέμπει η κάθε λέξη και σε τί ο συνδυασμός των λέξεων. Να διαβάζεις πίσω από τις γραμμές.
Ερ: Τι σου αρέσει να διαβάζεις;
Απ: Διαβάζω Σέξπηρ, Τζέιν Ώστιν. Μου αρέσει ο Λορντ Τένισον, η Εμιλυ Μπροντέ, η Σαρλότ Μπροντέ, κ.ά. Στην αρχή, όταν ξεκίνησα το A level στην αγγλική λογοτεχνία διάβαζα διάφορα κείμενα και μου άρεσαν. Μετά σιγά-σιγά, όταν μελετούσα ένα ποιητή ή συγγραφέα διάβαζα και άλλα πράγματα που έχει γράψει. Έτσι προσπαθώ να κτίσω μιαν κλασσική αγγλική παιδεία. Μου αρέσει όμως και η ελληνική λογοτεχνία που κάνουμε στο σχολείο. Μου αρέσει ο Ελύτης πάρα πολύ και ο Καβάφης αρκετά, όπως και ο Σαμαράκης. Όμως την αγγλική την μελέτησα περισσότερο. Προηγουμένως δεν είχα ιδέα για αυτή την κουλτούρα εκείνης της εποχής, π.χ. αυτή που μαθαίνω διαβάζοντας τον Σαίξπηρ. Και είναι απίστευτο πώς μελετώντας μόνο τη λογοτεχνία μαθαίνεις την ιστορία και τις αντιλήψεις εκείνης της εποχής.
Ερ: Τον Απρίλη θα βρεθείς στις Βρυξέλλες μαζί με τους βραβευθέντες από τις άλλες χώρες για να πάρετε το βραβείο σας. Τι περιμένεις από αυτό το ταξίδι;
Απ: Σε αυτό το ταξίδι θα επιδιώξω να αποκομίσω όσα περισσότερα μπορώ από το περιβάλλον εκεί γιατί μπορεί να μου χρειαστεί στο μέλλον και ίσως να σκεφτώ και για μια άλλη καριέρα σε περίπτωση που κάτι δεν λειτουργήσει σε εκείνα που σκοπεύω να κάνω. Θα δούμε πώς δουλεύουν οι μεταφραστές εκεί. Μου αρέσει περισσότερο η λογοτεχνία, αλλά και ο τομέας της μετάφρασης είναι πολύ ενδιαφέρον, αν και στην Κύπρο πιστεύω δεν είναι τόσο εύκολο να βρεις δουλειά. Εχω έφεση στη λογοτεχνία, αλλά και στις γλώσσες δεν έχω πρόβλημα.
Δεν είχα ποτέ πρόβλημα να μπορώ να εκφραστώ σωστά. Είναι σαν διαφορετικές πισίνες με λέξεις και παίρνω από την κάθε μια ανάλογα σε ποια γλώσσα μιλώ. Εκτός από αγγλικά έχω κάνει μαθήματα γαλλικών και ισπανικών. Οι λατινογενείς γλώσσες μοιάζουν πολύ μεταξύ τους και μου αρέσουν. Γενικά οι γλώσσες είναι κάτι πολύ σημαντικό γιατί τώρα ειδικά με την ενωμένη Ευρώπη είμαστε μια μικρή ομάδα μέσα σε ένα μεγάλο σύνολο. Μπορούμε να πάμε στο εξωτερικό να σπουδάσουμε, να δουλέψουμε, και με το να ξέρεις ξένες γλώσσες είναι ο μόνος τρόπος να το πετύχεις. Όταν μαθαίνεις από νωρίς γλώσσες αυτό σου ανοίγει τα μάτια και σε άλλες κουλτούρες. Δεν το συνειδητοποιούν όλοι οι όμως αυτό. Οι πλείστοι συνειδητοποιούν ότι είναι απαραίτητο να ξέρεις τουλάχιστον μια άλλη γλώσσα, αλλά είτε δεν προχωρούν είτε δεν τους ενδιαφέρει, γιατί είτε αποφασίζουν ότι δεν θα σπουδάσουν ή ότι θα σπουδάσουν στην Κύπρο.
Ερ: Στο σχολείο πώς αντιμετώπισαν αυτή σου την επιτυχία, το να πάρεις το βραβείο του νεαρού μεταφραστή για την Κύπρο;
Aπ: Το ανακοίνωσε σε μια γιορτή που είχαμε στο σχολείο ο Διευθυντής την επόμενη μέρα που γνωστοποιήθηκε. Οι συμμαθητές μου χάρηκαν και μου είπαν μπράβο και συγχαρητήρια. Στις Βρυξέλλες θα με συνοδεύει και ένας καθηγητής μου. Είχα λάβει μέρος και παλαιότερα σε διαγωνισμούς. Στην τρίτη γυμνασίου έγραψα ένα διήγημα και πήρα το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό του Συνδέσμου Παιδικού Νεανικού Βιβλίου. Στο λύκειο έλαβα μέρος στο διαγωνισμό Euro Quiz και είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο. Πέρσι είχα λάβει μέρος στο ελληνικό debate που διοργανώνει το Υπουργείο Παιδείας και ήλθαμε τέταρτοι. Επίσης, γράφω άρθρα στα περιοδικά του σχολείου μας και ποίηση.
