ΤΗΣ ΖΗΝΑΣ ΠΟΥΛΛΗ*
Νάμαστε «ελεύθεροι» μετά από πολλές δεκαετίες. Πάντα υπήρχε τεράστιο πρόβλημα χρόνου. Χρειαζόταν τουλάχιστον διπλάσιος χρόνος να μπορέσει κάποιος να χωρέσει το δωδεκάωρο εργασίας μαζί με άλλες χαρές της ζωής (τα αγοράκια μου) και μικροχαρές όπως να διαβάσεις ένα καλό βιβλίο ή να δεις ένα έργο που ήθελες. Με τα ατέλειωτα ωράρια αναγκάζεται κάποιος να καταργήσει την κάθε είδους άσκηση με όλα τα δυσάρεστα συνεπακόλουθα. Μετά από μια ζωή όλο τρέξιμο και προσπάθεια συνδυασμού των πάντων, χρειάζεται αναπροσαρμογή και επανατοποθέτηση στόχων.
Και ξαφνικά, υπάρχει ελεύθερος χρόνος.
Πάντα υπήρχε η επιθυμία παρακολούθησης μαθήματος στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Πρόκειται για μια σειρά διαλέξεων, που υπάρχουν ελεύθερα στο διαδίκτυο, που μπορούν να καταλήξουν και σε ειδικό δίπλωμα. Συμμετέχουν και διδάσκουν αξιόλογοι καθηγητές γνωστών πανεπιστημίων. Το θέμα που επιλέγηκε έχει τον τίτλο: «Εμπνευσμένη ηγεσία με συναισθηματική νοημοσύνη».
Το συγκεκριμένο μάθημα παρακολουθούν 91,000 φοιτητές από 188 χώρες, με μόνο το 25% να προέρχεται από την Αμερική. Οι χώρες στις οποίες καταμετρήθηκαν πέραν των χιλίων φοιτητών είναι Ηνωμένες Πολιτείες, Ινδία, Αγγλία, Καναδάς, Βραζιλία, Ισπανία και Γερμανία.Χώρες με πέραν των 500 φοιτητών σε φθίνουσα σειρά είναι η Ρωσσία, η Αυστραλία, το Μεξικό, η Ουκρανία, η Ελλάδα, η Ρουμανία, οι Φιλιππίνες, η Πορτογαλλία, η Γαλλία, η Ολλανδία, η Σιγκαπούρη, η Πολωνία, η Κίνα, το Πακιστάν και η Ιταλία. Η Κύπρος εκπροσωπήθηκε με τουλάχιστον μια φοιτήτρια. Το πρόγραμμα είχε τη δυνατότητα συζήτησης στην ηλεκτρονική «τάξη» μετά από κάθε μάθημα. Η παροχή των μαθημάτων με ελεύθερη πρόσβαση δίνει την ευκαιρία σε πολλούς να εκτεθούν σε θέματα που θα ήταν αδύνατο να παρακολουθήσουν υπό διαφορετικές συνθήκες.
Το μάθημα παραδίδεται βιντεοσκοπημένο από τον Πανεπιστημιακό καθηγητή, Richard Boyatzis. Μετά αρχίζει η ηλεκτρονική συζήτηση και ακολουθούν ασκήσεις. Το επίθετο Boyatzis μοιάζει ελληνικό και διερευνώντας διαπιστώνεται ότι πρόκειται για γόνο Ελλήνων μεταναστών. Ο ίδιος περιγράφει πως το 1967 εργαζόταν ως ερευνητής μηχανικός σε μια εταιρεία στην Καλιφόρνια. Μετά από 6 μήνες που αναπαρήγαγε γραφικές παραστάσεις (σε μια εποχή που δεν υπήρχαν οι σύγχρονοι ηλεκτρονικοί υπολογιστές) βαρέθηκε και αφού υπέβαλε παραίτηση ασχολήθηκε με θέματα διαχείρισης προσωπικού (management).
Ο καθηγητής αναπτύσσει και επισημαίνει στα μαθήματα κάποιες από τις πιο πρόσφατεςιδέες που αφορούν στην ψυχολογία, στην εκπαίδευση, στην ιατρική, στην νευροεπιστήμη. Μελετά και αναλύει τις αποτελεσματικές ηγετικές σχέσειςσε συνάρτηση με τη συναισθηματική νοημοσύνη. Προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα πώς ένας ηγέτης εμπνέει τους γύρω του να δώσουν τον καλύτερο τους εαυτό;
Το πρώτο μάθημα ασχολείται με την επίδραση των δεξιοτήτων της συναισθηματικής νοημοσύνης του ηγέτη καιτις κοινωνικές και νοητικές του δεξιότητεςστην επίδοση του προσωπικού. Πώς δημιουργούνται οι συντονισμένες σχέσεις του ηγέτη με το προσωπικό;
Πριν απαντηθούν τα ερωτήματα, ο καθηγητής βάζει ασκήσεις.
Άσκηση 1: Σκεφτείτε κάποιους που είχαν θετική επίδραση στη ζωή σας. Γράψετε ένα κατάλογο με τα ονόματα των ατόμων αυτών.
Άσκηση 2: Τώρα σκεφτείτε κάποιον τοξικό προϊστάμενο και περιγράψετε τα χαρακτηριστικά του.
Πολύ εύκολη άσκηση όταν υπάρχουν βιώματα. Η ανταλλαγή απόψεων με συμφοιτητές πολύ εποικοδομητική. Από την άλλη άκρη της γης, η «συμφοιτήτρια» Debora Murphy καταθέτει τη δική της εμπειρία με τοξικό προϊστάμενο: «Ήμουν υπεύθυνη μιας ομάδας ατόμων κάτω από ένα τοξικό προϊστάμενο. Προσπαθούσα πάντα να προστατεύω την ομάδα μου. Στο τέλος όλοι εξαρτιόνταν από εμένα και με περίμεναν να δίνω όλες τις μάχες. Τελικά έφυγα».
Η συζήτηση συνεχίζεται και εντοπίζονται τα χαρακτηριστικά του σωστού ηγέτη για αποτελεσματική ηγεσία:συναισθηματική νοημοσύνη, αυτογνωσία, συνεπή συμπεριφορά, ικανότητα προσαρμογής σε νέα δεδομένα, αυτοέλεγχος συναισθημάτων, θετική σκέψη, στοχοθέτηση επιτευγμάτων, κοινωνικές δεξιότητες όπως ενσυναίσθηση (να καταλαβαίνεις πώς νιώθει ο άλλος), να αφιερώνεις χρόνο να «ακούσεις» τον άλλο, να είσαι μέντορας. Ο σωστός ηγέτης έχειεπίσης νοητικές δεξιότητες.
Το μάθημα τελειώνει.
Σκεφτείτε πόσοι θα σας έχουν στον κατάλογό τους μελλοντικά. Αν έστω και κάποιοι αναφέρουν μετά από χρόνια ότι τους έχετε επηρεάσει θετικά τότε μπορείτε να θεωρείτε τον εαυτό σας επιτυχημένο.
*Τέως Διεθύντρια Μέσης του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού
