Τα αποτελέσματα της παρουσιάστηκαν σε διάσκεψη Τύπου στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
Το ντόπινγκ αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στον αθλητισμό. Το ντόπινγκ έχει πλέον εξαπλωθεί από τους επαγγελματίες, ψηλού επιπέδου αθλητές σε νεαρούς, ερασιτέχνες αθλητές και άτομα που γυμνάζονται στα γυμναστήρια. Αποτελεί αντικίνητρο για τον αθλητισμό γενικά, επηρεάζει σημαντικά την εικόνα του αθλητισμού και απειλεί σοβαρά την υγεία του αθλητή. Η μεγάλη σημασία της κοινωνιολογικής έρευνας για την αντιμετώπιση του ντόπινγκ είναι ευρέως αποδεκτή. Εν τούτοις, στην Κύπρο τέτοιες έρευνες δεν έχουν ακόμα πραγματοποιηθεί. Η Κυπριακή Αρχή Αντι-Ντόπινγκ (CyADA) αποτελεί τον Εθνικό Οργανισμό Αντι-Ντόπινγκ της Κύπρου και έχει την ευθύνη για το σχεδιασμό και την εφαρμογή των πολιτικών αντι-ντόπινγκ στην Κύπρο, συμπεριλαμβανομένης της ενημέρωσης και εκπαίδευσης σε θέματα αντι-ντόπινγκ.
Σκοπός της έρευνας ήταν (α) η μελέτη και αξιολόγηση των γνώσεων και (β) η καταγραφή των στάσεων και αντιλήψεων των μαθητών Αθλητικών Σχολείων σε σχέση με το ντόπινγκ. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε κατά τη σχολική χρονιά 2013-2014 στα δύο «Αθλητικά Σχολεία» μετά από έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου.
Στην έρευνα συμμετείχαν 164 μαθητές (ποσοστό 80% του συνολικού αριθμού των μαθητών που φοιτούν σε αυτά), από τα δύο φύλα (αγόρια: 65%, κορίτσια: 35%) και προερχόμενοι από 19 διαφορετικά αθλήματα.
Η συλλογή των δεδομένων έγινε με συμπλήρωση ανώνυμου ερωτηματολογίου που σχεδιάστηκε ειδικά για τους σκοπούς της έρευνας, στη βάση ερωτηματολογίων από παρόμοιες έρευνες και περιλαμβάνει την αξιολόγηση των γνώσεων σε θέματα που σχετίζονται με το αντι-ντόπινγκ και την καταγραφή των στάσεων και αντιλήψεων τους σε σχέση με τον αθλητισμό και το ντόπινγκ. Στα πλαίσια της έρευνας έγιναν επίσης συσχετίσεις των παραμέτρων που μελετήθηκαν με τα δημογραφικά και άλλα χαρακτηριστικά των μαθητών που συμμετείχαν σε αυτή.
Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάζουν τις γνώσεις των μαθητών με το αντι-ντόπινγκ μέσω ενδεικτικών ερωτήσεων που αφορούν τον κατάλογο απαγορευμένων ουσιών και μεθόδων, έλεγχο ντόπινγκ, παραβάσεις ντόπινγκ και συνέπειες. Για την αξιολόγηση των γνώσεων των μαθητών και την πραγματοποίηση περαιτέρω ποσοτικών αναλύσεων, υπολογίστηκε μια συνολική βαθμολογία με βάση τις δοθέντες απαντήσεις. Επίσης, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα που αφορούν τις στάσεις και αντιλήψεις των μαθητών σε σχέση με θέματα που αφορούν τον αθλητισμό. Πιο συγκεκριμένα οι μαθητές ρωτήθηκαν για την άποψή τους, ως προς τη σοβαρότητα κάποιων δηλώσεων/ προβλημάτων για τον αθλητισμό, όπως επίσης τους ζητήθηκε να σημειώσουν πόσο σημαντικές θεωρούν έννοιες που αφορούν σε οφέλη από τη συμμετοχή στον αθλητισμό χρησιμοποιώντας πεντάβαθμη κλίμακα Likert. Επιπροσθέτως τα αποτελέσματα που αφορούν τις στάσεις και αντιλήψεις των μαθητών σε σχέση με το ντόπινγκ φαίνεται να δείχνουν στάσεις κατά του ντόπινγκ. Στο τελευταίο μέρος των αποτελεσμάτων παρουσιάζονται οι συσχετίσεις δημογραφικών, γνώσεων και στάσεων και αντιλήψεων σε σχέση με τον αθλητισμό και το ντόπινγκ και σε πολλά σημεία βρέθηκαν να υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές.
Η έρευνα αυτή είναι η πρώτη έρευνα που πραγματοποιήθηκε με σκοπό να μελετήσει και να αξιολογήσει τις γνώσεις, τις στάσεις και τις αντιλήψεις των μαθητών του Αθλητικού Σχολείου σε θέματα σχετικά με το αντι-ντόπινγκ. Αναφορικά με τις στάσεις και αντιλήψεις οι μαθητές δε φαίνεται να ενστερνίζονται τις δηλώσεις που φανερώνουν αποδοχή του ντόπινγκ στον αθλητισμό. Επιπλέον, όταν ζητήθηκε από τους μαθητές να επισημάνουν τη σοβαρότητα οχτώ δηλώσεων/ προβλημάτων για τον αθλητισμό, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ένα μεγάλο ποσοστό των μαθητών (>80%) θεωρούν ως σοβαρά ή πολύ σοβαρά προβλήματα τη χρήση ουσιών ντόπινγκ, την καταπάτηση του ευ αγωνίζεσθαι, τη βία μεταξύ των διαγωνιζόμενων και τον ρατσισμό. Τα αποτελέσματα αυτά επιβεβαιώνουν την ηθική διάσταση του προβλήματος, αφού ανάμεσα σε άλλα οι μαθητές θεωρούν και την παρουσία του ντόπινγκ ως ένα στοιχείο ανήθικο για τον αθλητισμό. Οι περιορισμένες γνώσεις των αθλητών σε θέματα αντι-ντόπινγκ που διαπιστώνεται από την παρούσα έρευνα συμφωνούν με αποτελέσματα από πολλές άλλες μελέτες και η μεγάλη πλειοψηφία των αθλητών (95.7% των συμμετεχόντων στην παρούσα έρευνα) δηλώνει ότι χρειάζεται περισσότερη εκπαίδευση και ενημέρωση.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Κώδικα Αντι-Ντόπινγκ όλα τα Υπογράφοντα Μέρη (συμπεριλαμβανομένης της Κυπριακής Αρχής Αντι-Ντόπινγκ) έχουν την υποχρέωση να σχεδιάζουν, να υλοποιούν, να αξιολογούν και να παρακολουθούν προγράμματα ενημέρωσης, εκπαίδευσης και πρόληψης κατά του ντόπινγκ στον αθλητισμό. Τα προγράμματα αυτά θα πρέπει να προωθούν το πνεύμα του αθλητισμού με σκοπό τη διαμόρφωση περιβάλλοντος ιδιαιτέρως πρόσφορο για την εξάλειψη του ντόπινγκ στον αθλητισμό και να έχουν θετική και μακροχρόνια επιρροή στις επιλογές των αθλητών και άλλων προσώπων. Τα προγράμματα πρόληψης θα πρέπει πρωτίστως να απευθύνονται σε νέους, να είναι κατάλληλα διαμορφωμένα ανάλογα με την ηλικία τους, να υλοποιούνται μέσω σχολείων και αθλητικών συλλόγων, ενώ θα πρέπει να απευθύνονται και σε γονείς, ενήλικους αθλητές, αθλητικούς παράγοντες, προπονητές, ιατρικό προσωπικό και τα μέσα ενημέρωσης.
