ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΠΑΦΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ*
Είναι ιδιαίτερη η χαρά μου απόψε, προσφωνώντας αυτή τη συγκέντρωση. Και τούτο γιατί αυτή αναφέρεται στον Παπαδιαμάντη, κατ’εξοχή Χριστιανό διηγηματογράφο, τον άγιο των ελληνικών γραμμάτων, που πάντα με συγκινούσε.
Η πρώτη επαφή μου με τον Παπαδιαμάντη, θυμάμαι έγινε στη Β΄ Γυμνασίου, με ένα Χριστουγεννιάτικο διήγημά του που με συγκίνησε αφάνταστα. Από της παιδικής μου ηλικίας, λόγω του ότι ο πατέρας μου ήτο ιερεύς, είχα τη δυνατότητα καθημερινά και ολόχρονα να παρακολουθώ τον εσπερινό και, όσες μέρες δεν είχαμε σχολείο, και τον όρθρο, που γίνονταν ανελλιπώς στο χωριό μου. Έχοντας ιδιαίτερη αγάπη προς την υμνολογία μας αποστήθιζα πάρα πολλούς ύμνους. Όσους ξέρω σήμερα, τους ξέρω από την εποχή των μαθητικών μου χρόνων. Όταν, λοιπόν, ήλθα σε πρώτη επαφή με τον Παπαδιαμάντη, και στο Χριστουγεννιάτικο εκείνο διήγημά του παρέθετε ολόκληρα τροπάρια, είχα ενθουσιαστεί. Θυμάμαι από τότε ότι περιγράφοντας την εικόνα της γέννησης έλεγε : «Παρθένος καθέζεται τα Χερουβίμ μιμουμένη...», που είναι ένα τροπάριο των Αίνων της εορτής των Χριστουγέννων, και ένοιωσα να βρίσκομαι σε οικείο χώρο. Διάβασα αχόρταγα το κείμενο πολλές φορές και αναζήτησα και άλλα κείμενά του.
Εκείνο το καλοκαίρι βλέποντας ο πατέρας μου τον ενθουσιασμό μου για τον Παπαδιαμάντη μού αγόρασε τα άπαντα του Παπαδιαμάντη, μιαν έκδοση που έχω μέχρι σήμερα.
Διαβάζοντας τα Χριστουγεννιάτικα και Πασχαλινά διηγήματά του, και βλέποντας πίσω από τις περιγραφές τον ιερέα πατέρα του, και τον ίδιο να υπηρετεί, αντιστοίχισα πολλές φορές τις εξορμήσεις στα εξωκκλήσια του χωριού μου και τις λειτουργίες μας εκεί, με τις δικές του στη Σκιάθο. Και παρόλο που τα δικά μας ξωκκλήσια δεν είχαν τις επικίνδυνες προσβάσεις, εκείνες που ο Παπαδιαμάντης περιέγραφε, ονειρευόμουν πολλές φορές εκείνες τις περιπέτειες.
Σκέφτομαι πως εκείνη τη συγκίνηση που ένοιωθα τότε ως μαθητής, λίγοι μαθητές μπορούν να την αισθανθούν σήμερα. Όχι γιατί δεν είναι γόνοι ιερατικών οικογενειών, ούτε γιατί άλλαξαν, εν πολλοίς, τα ήθη και τα έθιμά μας. Ούτε και γιατί προσπάθησαν κάποιοι και κατάφεραν να αφαιρέσουν από την εξεταστική ύλη των τελειοφοίτων των Λυκείων μας κάποια κείμενά του. Αυτό συμβαίνει γιατί με όσα ακατανόμαστα επιχειρήθηκαν κατά καιρούς στα αναλυτικά προγράμματα των σχολείων για τη γλώσσα μας, ο Παπαδιαμάντης είναι σήμερα και γλωσσικά απρόσιτος στη νέα γενιά. Οι νέοι μας στερούνται σήμερα τη συγκίνηση από την απόλαυση ενός διηγήματος του Παπαδιαμάντη. Στερούνται και τη μεταρσίωση σ’ένα κλίμα διαφορετικών αξιών, των ανώτερων αξιών με τις οποίες γαλουχήθηκε το έθνος μας.
Ωστόσο ο Παπαδιαμάντης και το έργο του παραμένουν ένα μεγάλο εθνικό κεφάλαιο για μας. Και έχουμε ευθύνη όσοι μπορούμε να προσπαθήσουμε να τον επαναφέρουμε στα σχολεία και στη ζωή μας.
Συγχαίρω τους διοργανωτές της αποψινής συγκέντρωσης. Ευχαριστώ και τον συμμαθητή μου κ.Νίκο Ορφανίδη για τον κόπο της έλευσης του στην Πάφο και της ομιλίας του. Καλή επιτυχία στην εκδήλωση.
*Προσφώνηση σε εκδήλωση για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη που έγινε στην Πάφο.
