ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ ΑΝΔΡΕΟΥ*
Με μεγάλο προβληματισμό μελετάται το νέο σύστημα διορισμών στη δημόσια εκπαίδευση και έτσι προκύπτουν τα εξής ερωτήματα: Μήπως οι προθέσεις εκείνων που θέλουν να το προωθήσουν δεν είναι και τόσο αγνές; Μήπως πουλούν ψεύτικες ελπίδες σε υποψήφιους σπουδαστές που εναποθέτουν τις ελπίδες τους στον νέο ΝΣΔ; Φαίνεται πως γίνεται μια προσπάθεια να πλασαριστεί το σχέδιο αυτό και έτσι το ωραιοποιούν, παραλείποντας όμως πολλές σημαντικές παραμέτρους. Γι΄ αυτό και οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν είναι πολλοί.
Τι θα απογίνουν οι χιλιάδες νέοι οι οποίοι δεν θα συγκεντρώσουν τελικά τα απαραίτητα κριτήρια, όπως αυτά καθορίζονται από το ΝΣΔ, και κυρίως την προϋπηρεσία; Γιατί πολλοί είναι οι νέοι που θεωρούν πως με ένα πτυχίο και με σχετική επιτυχία στις εξετάσεις που προβλέπει το σχέδιο θα εξασφαλίσουν μια θέση στη δημόσια εκπαίδευση. Κανείς όμως δεν τους έχει πει, πως χρειάζεται και προϋπηρεσία, πράγμα που διαθέτουν για παράδειγμα πολλοί συνάδελφοι Ελλαδίτες. Κανείς δεν του έχει πει πως οι θέσεις τα επόμενα χρόνια θα είναι περιορισμένες λόγω οικονομικής κρίσης, υπογεννητικότητας και αύξησης του ορίου αφυπηρέτησης. Αυτοί που ήλπιζαν σε διορισμό με το ΝΔΣ πρέπει να αναθεωρήσουν καθώς οι παγίδες που κρύβει είναι πολλές. Οι πιθανότητες διορισμού είναι ελάχιστες έως μηδαμινές. Δεν πρέπει κανείς να παρασύρεται από ψεύτικες υποσχέσεις όλων εκείνων που θέλουν να διαφυλάξουν τα οικονομικά τους συμφέροντα εις βάρος αυτών που ονειρεύονται επαγγελματική αποκατάσταση.
Δεν είναι αυτός ο τρόπος με τον οποίο θα αντιμετωπιστεί η ανεργία και θα επέλθει η ανάπτυξη. Εάν τελικά εφαρμοστεί το νέο σχέδιο διορισμών πολλοί θα είναι αυτοί που θα επιλέξουν να σπουδάσουν παιδαγωγικά γιατί είναι μια σχετικά εύκολη σπουδή και όπως έχουν πληροφορηθεί με το νέο σύστημα θα έχουν περισσότερες ελπίδες. Σύντομα όμως θα διαψευστούν. Οι κατάλογοι θα μακραίνουν. Έτσι όλο και περισσότεροι άνεργοι επιστήμονες θα αναζητούν μάταια εργασία. Τελικά η ανεργία θα αυξηθεί και πολλοί νέοι θα οδηγηθούν στην απόγνωση.
Ποια είναι τα κριτήρια με τα οποία πρέπει να επιλέγεται οι ικανός δάσκαλος; Είναι μήπως το ΝΣΔ ο καλύτερος τρόπος επιλογής; Ένα παλιό ανέκδοτο λέει :
- Τι πρέπει να ξέρεις για να εκπαιδεύσεις ένα άλογο;
- Περισσότερα από το άλογο.
Αυτό το ανέκδοτο επισημαίνει το προφανές, ότι δηλαδή ο δάσκαλος πρέπει να διαθέτει περισσότερες γνώσεις από τους μαθητές. Αυτό όμως από μόνο του δεν είναι αρκετό. Δεν πρέπει να είναι κανείς "κινητή εγκυκλοπαίδεια" για να διδάξει αποτελεσματικά. Αποτελεσματικός εκπαιδευτικός είναι αυτός που γνωρίζει και αξιοποιεί στρατηγικές διδασκαλίας, που είναι σε θέση να διαχειρίζεται μια τάξη μικτών ικανοτήτων και να προσαρμόζει την διδασκαλία του βασισμένος στις ικανότητες των μαθητών του. Δάσκαλος είναι αυτός που ενσκήπτει στα προβλήματα των παιδιών και τα αφουγκράζεται(Slavin, 2006). Καμιά γραπτή εξέταση δεν μπορεί να αξιολογήσει όλες αυτές τις δεξιότητες. Συνεπώς το νέο σύστημα είναι ακατάλληλο για να ξεχωρίσει τους πραγματικά ικανούς εκπαιδευτικούς.
Οι προβληματισμοί όμως δε σταματούν εδώ. Αναστάτωση επικρατεί στον εκπαιδευτικό κόσμο, ο οποίος διχάστηκε από την απειλή εφαρμογής του ΝΣΔ, αφού υπάρχουν συγκρουόμενα συμφέροντα. Από την μία οι εκπαιδευτικοί της δημοτικής και από την άλλη οι εκπαιδευτικοί της μέσης. Από την μία οι αδιόριστοι και από την άλλη οι διορισμένοι. Από την μια οι συμβασιούχοι με τους αντικαταστάτες και από την άλλοι οι εργαζόμενοι στα προαιρετικά ολοήμερα σχολεία. Ο θεσμός του ολοημέρου είναι προέκταση του πρωινού σχολείου και εκεί ακολουθείται πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας. Οι εργαζόμενοι στα ΠΟΣ μπορούν να θεωρηθούν οι πιο αδικημένοι αφού το καθεστώς εργοδότησης τους είναι παράνομο και αντικρούεται με τους νόμους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σε ποιο κράτος δικαίου ισχύει αυτό το πράγμα;
Συνεχίζοντας, με το προαναφερθέν καθεστώς, καταπατούνται βασικά εργασιακά δικαιώματα. Καταρχάς τα εισοδήματα των εργαζομένων στα ΠΟΣ είναι εξευτελιστικά χαμηλά αν αναλογιστεί κανείς το φόρτο εργασίας που έχουν όχι μόνο στο σχολείο αλλά και στο σπίτι. Καθημερινά έρχονται αντιμέτωποι με πολύ δύσκολες, προβληματικές καταστάσεις στις οποίες καλούνται να αντεπεξέλθουν. Θα ήταν παράλειψη να μην σημειωθεί πως παραμένουν απλήρωτοι από την αρχή της λειτουργίας του ολοημέρου. Παρ’όλα αυτά, οι υποχρεώσεις τρέχουν. Οι ανάγκες που πρέπει να καλυφτούν είναι πολλές, μεταξύ τους και τα καύσιμα για την μετάβαση στο σχολείο. Τα ΝΣΔ αγνοεί όλα αυτά τα δεδομένακαι βάζει στην ίδια μοίρα όλους τους νέους που έχουν εργαστεί τόσα χρόνια στα ΠΟΣ με αυτούς που πρόκειται να αποφοιτήσουν και δεν έχουν προσφέρει καθόλου στα σχολεία.
Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και το γεγονός ότι το καθεστώς εργοδότησης δεν είναι καθόλου ανθρώπινο αφού ο εκπαιδευτικός δεν μπορεί να απουσιάζει από τα καθήκοντα λόγω ασθενείας αφού δεν δικαιούται πληρωμή. Παράλληλα πως γίνεται να δουλεύουν σε Δημόσια Σχολεία και να είναι ταυτόχρονα αυτοεργοδοτούμενοι με την υποχρέωση καταβολής Κοινωνικών Ασφαλίσεων; Εκείνο όμως που είναι εξαιρετικά άδικο και κατακριτέο είναι η μη αναγνώριση της προϋπηρεσίας τους στη Δημόσια Εκπαίδευση. Ενώ εργάζονται και προσφέρουν, στην ουσία η προσφορά τους αυτή δεν προσμετράται. Είναι καιρός να αλλάξει επιτέλους αυτή η κατάσταση με την ηχηρή αντίδραση του συνόλου των εκπαιδευτικών.
Καταληκτικά το ΝΣΔ είναι αμφισβητήσιμο. Δεν δίνει λύση στα υπάρχοντα εκπαιδευτικά προβλήματα αλλά μάλλον τα διαιωνίζει. Μια κατάσταση άλλωστε πρέπει να αντιμετωπίζεται ολιστικά και όχι μονομερώς. Είναι κρίμα, νέοι που ήδη εργάζονται σε Δημόσια Σχολεία να υφίστανται περιθωριοποίηση και να μην έχουν οι ίδιοι λόγο για θέματα που ουσιαστικά τους αφορούν. Είναι καιρός να ακουστούν και αυτοί, αυτοί που, εξάλλου, είναι το μέλλον.
*Δασκάλες σε Προαιρετικό Ολοήμερο Σχολέιο
