ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΡΟΥΣΟΥ*
Η Ευρώπη τα τελευταία χρόνια είναι μια ήπειρος που κρυφοκαίει. Σε πολλές χώρες, οι πολίτες δυσπιστούν απέναντι στο πολιτικό σύστημα και η δημοτικότητα των πολιτικών βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Τρανταχτά παραδείγματα της απαξίωσης των πολιτικών αποτελούν τα αποσχιστικά κινήματα σε Σκωτία, Καταλονιά και Βενετία. Προβληματισμένοι από την κατάσταση, προχωρήσαμε στη διοργάνωση του Νέοι vs Πολιτική 2014. Στόχος της εκδήλωσης ήταν να διαλευκανθεί η στάση των φοιτητών απέναντι στις φοιτητικές παρατάξεις και στη ΦΕΠΑΝ.
Πορίσματα από έρευνα
Προτού αρχίσει η συζήτηση, παρουσιάστηκε μια σύντομη έρευνα που διεξήγαγαν οι διοργανωτές( Ευρωπαϊκός Όμιλος, Όμιλος Κοινωνιολογίας και Ίδρυμα Φημονόη). Σύμφωνα με την έρευνα, οι φοιτητές δεν ενδιαφέρονται για την πολιτική δράση των συμφοιτητών τους, καθώς σε ποσοστό 68% πιστεύουν πως οι παρατάξεις προωθούν τα συμφέροντα του κόμματος τους, και όχι αυτά των φοιτητών. Ένας μεγάλος παράγοντας που προκαλεί αδιαφορία στο 53% των φοιτητών είναι η τάση των παρατάξεων στο να τσακώνονται μεταξύ τους. Το ίδιο ποσοστό θεωρεί ότι η ΦΕΠΑΝ δεν αντιπροσωπεύει επαρκώς τους φοιτητές και τα αιτήματα τους, ενώ το ένα τρίτο δήλωσε ότι δεν γνωρίζει αρκετά για τη δράση της ΦΕΠΑΝ. Η στάση των φοιτητών έναντι των παρατάξεων είναι ακόμα ψυχρότερη, καθώς το 72% δηλώνει πως δεν είναι ευχαριστημένο με την δράση των παρατάξεων, με ένα επιπρόσθετο 7% να δηλώνει πως δεν γνωρίζει τη δράση τους. Στην ερώτηση «ποιός πιστεύετε ότι είναι ο ρόλος των φοιτητικών παρατάξεων στο πανεπιστήμιο;» 56% των φοιτητών απάντησαν «Να εκπροσωπούν και να βοηθούν τους φοιτητές», με το «Να εκπροσωπούν τα κόμματα στο Πανεπιστήμιο» να ακολουθεί με 37%. Η φαινομενική ασυνέχεια στην στάση των φοιτητών σχολιάστηκε από τον εκπρόσωπο της Πρωτοπορίας, αφού ενδέχεται οι φοιτητές να απάντησαν στο ποιος θα ήθελαν να είναι ο ρόλος των παρατάξεων.
Η θέση των παρατάξεων
Στην αρχή της συζήτησης ο λόγος δόθηκε στους αντιπροσώπους των παρατάξεων οι οποίοι υποστήριξαν ότι η δράση της ΦΕΠΑΝ δεν είναι γνωστή ουτε αναγνωρίζεται απο τους φοιτητές. Επίσης, θεωρούν ότι οι φοιτητές απαξιώνουν υπερβολικά τις παρατάξεις.
Οι θέσεις των φοιτητών
Στην συνεχεια ο λόγος δόθηκε στους παρευρισκόμενους που διατύπωσαν ερωτήσεις προς τους αντιπροσώπους. Γενικότερα οι φοιτητές ταυτίζουν τις παρατάξεις με τα κόμματα επειδή ασχολούνται υπέρμετρα με πολιτικά θέματα που δεν αφορούν το πανεπιστήμιο και λόγω του ότι διαπιστώνουν μεγάλες συγκλίσεις στις θέσεις των παραταξεων και των κομμάτων. Επίσης, οι νέοι θεωρούν ότι οι πολιτικοί δεν ενδιαφέρονται για τους νέους και τους βλέπουν ψηφοθηρικά.
Επιπλέον, ενοχλούνται με κάποιες πρακτικές που ακολουθούν οι παρατάξεις σχετικά με τα προσωπικά δεδομένα των φοιτητών. Συγκεκριμένα οι φοιτητές φαίνεται να πιστεύουν ότι οι παρατάξεις αποκτούν τα δεδομένα των φοιτητών με αθέμιτα μέσα. Παρατηρείται έλλειψη ενημέρωσης/αδιαφάνειαγια τις εκλογές εκπροσώπων των τμημάτων και των εκλογών της ΦΕΠΑΝ. Καθώς η έλλειψη ενημέρωσης αποτρέπει την συμμετοχή ανεξάρτητων φοιτητών και κατά συνέπεια βολεύει τις παρατάξεις, οι φοιτητές θεωρούν την έλλειψη ενημέρωσης σκόπιμη.
Παρατάξεις = κόμματα; Η θέση των παρατάξεων
Σχετικά με την δράση των φοιτητικών παρατάξεων όλοι οι αντιπρόσωποι υποστήριξαν ότι οι παρατάξεις είναι πολιτικοποιημένες αλλά όχι κομματικοποιημένες, δηλαδή δεν μεταφέρουν τις θέσεις των πολιτικών κομμάτων στο πανεπιστήμιο και αποστασιοποιούνται απο τις αποφάσεις των κομμάτων όταν αυτές δεν είναι προς το συμφέρον των φοιτητών.
Ως πολιτικοποιημένο αλλά όχι κομματικοποιημένο όργανο θεωρούν και την ΦΕΠΑΝ, καθώς εκεί συζητούνται επι το πλείστον φοιτητικά θέματα . Ωστόσο οι παρατάξεις συζητούν και πολιτικά θέματα που αφορούν την κυπριακή κοινωνία. Εκφράστηκε η άποψη ότι το έργο της ΦΕΠΑΝ δεν είναι γνωστό στους φοιτητές.
Ψηφοθηρικές – πελατειακές πρακτικές των παρατάξεων
Τέλος, στο θέμα της προσέγγισης των φοιτητών οι εκπρόσωποι υποστήριξαν ότι δεν προσεγγίζουν τους φοιτητές με το ίδιο τρόπο, ουτε τους βλέπουν ψηφοθηρικά αλλά ως ίσους συμφοιτητές τους.
Συζήτηση για εκπροσώπηση φοιτητών σε άλλες χώρες
Κατά την διάρκεια της συζήτησης παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα μιας έρευνας για τους τρόπους εκπροσώπησης των φοιτητών σε ευρωπαϊκό επίπεδο.Συγκεκριμένα, οι διοργανωτές ήρθαν σε επαφή με τα εθνικά κινήματα αντιπροσώπευσης φοιτητών σε διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες και ζήτησαν να τους εξηγήσουν τον τρόπο με τον οποίο επιλέγονται οι αντιπροσώποι των φοιτητών στην χώρα τους. Τα αποτελέσματα κατέδειξαν ότι σε αρκετες ευρωπαϊκες χώρες δεν υπάρχουν φοιτητικές παρατάξεις και η αντιπροσώπευση γίνεται απο ανεξάρτητους φοιτητές. Επίσης, τα φοιτητικά συμβούλια δεν συνδέονται με πολιτικές ιδεολογίες.
Πως να αναλυθεί η αποχή των νέων από τις ευρωεκλογές;
Στο θέμα των ευρωεκλογών, όλοι οι εκπροσώποι συμφώνησαν ότι η αποχή των νέων σημαίνει απάθεια και επισήμαναν την απαξίωση της πολιτικής απο τους νέους. Οι νέοι έχουν ένα σημαντικό ρόλο στη κοινωνία και η αποχή είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να εξεταστεί. Έγινε πρόταση για διοργάνωση μιας εκδήλωσης με στόχο την ενημέρωση και προσέλκυση των νέων σε συνεργασία με ευρωπαϊκούς οργανισμούς, τον οργανισμό νεολαίας, το συμβούλιο νεολαίαςκαι λοιπούς οργανισμούς. Αναφέρθηκε ότι το πολιτικό σύστημα της Κύπρου χρειάζεται εξυγίανση αφού τα πολλά σκάνδαλα έρχονται στη επιφάνεια καταδεικνύουν ένα βαθιά διεφθαρμένο σύστημα.
Προτεινόμενη δράση για άμβλυνση των προβλημάτων:
Λύσεις:
Οι λύσεις που προτείνουμε εκ μέρους της φοιτητικής κοινότητας είναι η καλύτερη επικοινωνία μεταξύ των φοιτητών και της ΦΕΠΑΝ. Η ΦΕΠΑΝ θα έπρεπε να προσπαθεί περισσότερο να ενημερώνει τους φοιτητές για τις αποφάσεις της και να προσπαθεί να τους εμπλέκει πιο ενεργά στη δράση της. Επίσης η ΦΕΠΑΝ πρέπει να ενισχύσει την ανεξάρτητη συμμετοχή των φοιτητών στα αντιπροσωπευτικά σώματα και να μειώσει τη γραφειοκρατία για να αποκτήσει την εμπιστοσύνη των φοιτητών.
Οι πολιτικοποιημένοι φοιτητές θα χρειαστεί να κοπιάσουν για να ανακτήσουν τη χαμένη εμπιστοσύνη των συμφοιτητών τους. Τα αίτια της απώλειας εμπιστοσύνης φαίνεται να είναι βαθιά. Οι φοιτητές βλέπουν εγωϊστικά κίνητρα πίσω από την πολιτική δράση, και το περιεχόμενο της δεν ικανοποιεί τις ανάγκες τους.
Φυσικά, δεν είναι εύκολο να βρεθούν ολοκληρωμένες λύσεις. Δεν μπορούν να βρεθούν από τη μια μέρα στην άλλη και σίγουρα οι διοργανωτές δεν είμαστε οι αρμόδιοι να τους προτείνουμε. Οι καλύτερες λύσεις μπορούν να προκύψουν μέσα από μια συλλογική, ειλικρινή συζήτηση εντός της φοιτητικής κοινότητας.
Απευθύνουμε πρόσκληση προς τη φοιτητική κοινότητα να αγκαλιάσει την επόμενη μας εκδήλωση, Νέοι vs Πολιτική 2015, στην οποία θα κληθούν να προτείνουν λύσεις στα προβλήματα των φοιτητών.
*Φίλιππος Παναγιώτου εκ μέρους του Ομίλου Κοινωνιολογίας και Κοινωνικής Κριτικής panagiotou.filippos@outlook.com
*Κυριακή Ρούσου εκ μέρους του Ομίλου Ευρωπαϊκών Θεμάτων
