ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΕΡΕΙΔΗ*
Με αφορμή το διορισμό του νέου Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού κύριο Κώστα Καδή, θα ήθελα σαν ένας από τους ανήσυχους εκπαιδευτικούς να του θέσω τους προβληματισμούς και την αγωνία των πλείστων εκπαιδευτικών, μαθητών και γονιών, σε σχέση με τη λειτουργία των σχολικών μονάδων, ως επίσης και τα προγράμματα σπουδών. Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, με την οικονομική και ηθική κρίση που περνά η πατρίδα μας είναι τόσο αναγκαία, όσο ποτέ άλλοτε. Το Δημόσιο Σχολείο βρίσκεται σε τροχιά καθόδου και τελμάτωσης. Κάποιες γρήγορες αποφάσεις για τη νέα σχολική χρονιά 2014-2015 που βελτιώνουν το σύστημα, έπρεπε ήδη να ληφθούν αφού δεν έχουν κόστος ή έχουν ελάχιστο κόστος.
Ο ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ γύρω στα 436 π.χ. ανάφερε μεταξύ άλλων τα πιο κάτω:
«Η δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται διότι κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας, διότι έμαθε τους πολίτες να θεωρούν την αυθάδεια ως δικαίωμα, την παρανομία ως ελευθερία, την αναίδεια του λόγου ως ισότητα και την αναρχία ως ευδαιμονία»
Μετά από 2.500 χρόνια δυστυχώς επαναλαμβάνονται τα πιο πάνω και στη μαθητική κοινότητα.
Βέβαια ο νέος Υπουργός κ Κώστας Καδής, όντας εκπαιδευτικός, θα θέλει να καταθέσει το όραμα του, που δεν μπορεί να είναι άλλο παρά η αναβάθμιση και στήριξη του Δημόσιου Σχολείου, αν βέβαια είναι πολιτική της Κυβέρνησης Αναστασιάδη.
Τα τελευταία 12 χρόνια έχουν κατατεθεί πάμπολλες ιδέες, σκέψεις, απόψεις, και εκθέσεις.
Είμαι της γνώμης ότι μπορεί με διάλογο με όλους τους εταίρους της εκπαίδευσης να προωθηθούν οι αλλαγές, κυρίως με πλάνο, έτσι που να συνάδουν με την εποχή μας για ένα σύγχρονο σχολείο που θα δίνει διέξοδο στα αδιέξοδα.
Ο κάθε ανήσυχος εκπαιδευτικός σας εύχεται κάθε επιτυχία στο έργο που αναλαμβάνεται. Βέβαια, κ. Υπουργέ, θα κριθείτε τους επόμενους μήνες. Το τσουνάμι και της Παιδείας ήδη ξεκίνησε πολύ πιο πριν από το κούρεμα στις 15/03/2013.
Έχω τη γνώμη ότι το Υ.Π.& Π. πρέπει να πάψει να διαλέγεται σε ένα περιορισμένο κύκλο, που πλείστες φορές είναι διάλογος για φιλοφρονήσεις ή υποκλίσεις, με άλλα λόγια διάλογος μικρής εμβέλειας στη κοινωνία. Κατά τη γνώμη μου εποικοδομητικός διάλογος μπορεί να γίνεται και δημόσια, με τη συμμετοχή και εκείνων που υπερασπίζονται διαφορετικές απόψεις και εκτιμήσεις. Οι ημερίδες, η χρησιμοποίηση της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου και του διαδικτύου αποτελούν βήματα για εποικοδομητικό διάλογο προς όφελος της Δημόσιας Εκπαίδευσης..
Βέβαια, θα πρέπει να τονίσουμε ότι η δημοσιότητα προϋποθέτει γνώση, απαιτεί και προστατεύει την ειλικρίνεια, αφού βάζει κριτή όλων μας την κοινή γνώμη η οποία έχει το καλύτερο κριτήριο ευαισθησίας.
Οι μεταρρυθμίσεις που προσπάθησαν να εφαρμοσθούν στο χώρο της Δημόσιας Εκπαίδευσης τις τελευταίες τρείς δεκαετίες, ήταν προσαρμοστικές και διορθωτικές, χωρίς βέβαια να ακολουθούνται από ένα πρόγραμμα για συνολική μεταρρύθμιση σε βάθος χρόνου.
Στο πλαίσιο αυτού του εποικοδομητικού διαλόγου θα προσπαθήσω να παραθέσω και τις δικές μου προσωπικές απόψεις, σε σημεία και απόψεις ιδιαίτερα στο κεφάλαιο της Μέσης Εκπαίδευσης.
Θα ήταν χρήσιμο και σήμερα να επαναληφθούν οι βασικές αναφορές – αρχές:
1. Η αναφορά στη Νεο-ουμανιστική παιδεία για ένα δημοκρατικό σχολείο, το οποίο ανήκει στους πολίτες, με δημοκρατικό και ανθρώπινο πρόσωπο.
2. Η αναφορά σε δημοκρατικό εκπαιδευτικό σύστημα, όπου ο εκπαιδευτικός συμμετέχει πιο ενεργά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
3. Η αναφορά στην αλλαγή δομών, με περισσότερη δημοκρατία στη Διοίκηση σε επίπεδο Υ.Π. και στη Σχολική Μονάδα. Παράρτημα (Καθηγητικός Σύλλογος και λειτουργία του).
4. Η αναφορά σε επαναπροσδιορισμό του ιδεολογικού προσανατολισμού του Κυπριακού εκπαιδευτικού συστήματος.
5. Η αναφορά για περισσότερη αυτονομία της σχολικής μονάδας και σύνδεσής της με την τοπική κοινωνία.
6. Η αναφορά σε νέα ωρολόγια και νέα αναλυτικά προγράμματα, με την εισαγωγή νέων μαθημάτων και την ενίσχυση μερικών άλλων.
7. Η αναφορά στα μεγάλα ζητήματα που απασχολούν το Δημόσιο Σχολείο, όπως την αξιολόγηση, την επιμόρφωση, τη διοίκηση, το σύστημα διορισμού, την παραπαιδεία κλπ.
Άμεσες μεταρρυθμίσεις που έχουν μηδενικό ή ελάχιστο κόστος και αγγίζουν άμεσα τη σχολική μονάδα.
Επαναφορά της μαθητικής στολής για κάθε σχολείο ξεχωριστά με εφαρμογή από το Σεπτέμβρη. Αν κάνετε έρευνα, είναι θέμα που το ζητά η πλειοψηφία των μαθητών.
Απαγόρευση του καπνίσματος στις αυλές των σχολικών μονάδων με εφαρμογή από το Σεπτέμβρη, όπως γίνεται στα πλείστα σχολεία της Ευρώπης.
Εισαγωγή και εγκατάσταση συστήματος απενεργοποίησης των κινητών τηλεφώνων στις σχολικές μονάδες. (Τα σχολεία της Φιλανδίας ήδη εφαρμόζουν το μέτρο, με άριστα αποτελέσματα).
Εγκατάσταση συστήματος καμερών για παρακολούθηση της σχολικής μονάδας. Το σύστημα θα παρακολουθείται μόνο από το Διευθυντή της σχολικής μονάδας. Τα οφέλη θα είναι πολλά, όπως η αποφυγή ζημιών και κλοπών, οι οποίες ανέρχονται ίσως περισσότερα του εκατομμυρίου ευρώ, έλεγχος του καπνίσματος ή και εξαρτησιογόνων ουσιών, ασφάλεια κλπ.
Αλλαγή κανονισμών λειτουργίας των σχολείων ή και πρόσθετων κανονισμών λειτουργίας οι οποίοι να είναι συναινετικοί με τα Συμβούλια Γονέων και Μαθητικών Συμβουλίων στη σχολική μονάδα με εφαρμογή από το Σεπτέμβρη.
Μετακίνηση και εγκατάσταση των εκπαιδευτικών ψυχολόγων στις σχολικές μονάδες και όχι παραμονή στο Υ.Π. Είναι αδιανόητο να είναι μακριά από τα προβλήματα των μαθητών.
Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση είναι εκ των ουκ άνευ αναγκαία και επιβεβλημένη
Παραθέτω σε συντομία τους πιο κάτω λόγους:
Το σημερινό σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, οι προαγωγές που γίνονται κατά κανόνα με την αρχαιότητα, η αδυναμία Διοίκησης των σχολικών μονάδων στο νέο δύσκολο και πολύπλοκο περιβάλλον, το υφιστάμενο σύστημα Κατάρτισης-Επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών στη Μέση Εκπαίδευση, το οποίο δεν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες της Κυπριακής κοινωνίας, οι κατάλογοι διοριστέων και το υφιστάμενο σύστημα διορισμών, το οποίο δεν επιτρέπει την επιλογή των καταλληλότερων εκπαιδευτικών.
Πρόσθετα θα πρέπει να τονισθεί η αδυναμία του Υπουργείου Παιδείας να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των ατελέσφορων εκπαιδευτικών (μιας θλιβερής μειοψηφίας η οποία έχει οδηγήσει τη Δημόσια Εκπαίδευση σε ανυποληψία). Εδώ θα μου επιτρέψετε να καταλογίσω ευθύνες, σε πολιτικούς με τις παρεμβάσεις των, σε επιθεωρητές και διευθυντές που έμειναν στο απυρόβλητο, του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και της Προπηρεσιακής και στο συνδικαλισμό με τις οποιεσδήποτε παρεμβάσεις του.
Συνεχίζοντας, η απειθαρχία στα σχολεία έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις που η διεξαγωγή των μαθημάτων συχνά καθίσταται προβληματική, η ανησυχία αν θέλετε σε αποτελέσματα της συμμετοχής των μαθητών μας σε διεθνείς έρευνες, επιστήμης και μαθηματικών μερικές φορές είναι απογοητευτικές, η δαπάνη εκατομυρίων ευρώ για παιδιά με ειδικές ικανότητες και διάφορες μαθησιακές δυσκολίες, χωρίς τα επιθυμητά αποτελέσματα, κυρίως στη Μέση Εκπαίδευση, λόγω ελλιπούς οργάνωσης, έλλειψης ειδικευμένου προσωπικού και απουσίας συνεργασίας και συνέχειας μεταξύ της Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης και μεταξύ Γυμνασίου-Λυκείου,η παραπαιδεία και όχι μόνο.
Μπορεί να υλοποιηθεί η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση;
Η υλοποίηση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης εξαρτάται από την ενεργή και θετική συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών, κύρια και πάνω από όλα οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί. Είμαι της γνώμης πως, με τα σημερινά δεδομένα, η υλοποίηση της εισήγησης για μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος είναι, αν όχι αδύνατη, τρομερά δύσκολη για τέσσερις βασικά λόγους.
Α) Οι υφιστάμενες διαδικασίες διορισμών, οι αξιολογήσεις και το σύστημα προαγωγών έχουν οδηγήσει, τόσο στο επίπεδο του υπουργείου Παιδείας όσο και στο επίπεδο της σχολικής μονάδας, τη δημιουργία μιας Διοίκησης, η οποία κατά την ταπεινή μου γνώμη, έχει και δεν έχει τη δυνατότητα να φέρει σε πέρας επιτυχώς το βαρύ έργο της υλοποίησης ενός τόσο μεγάλου εγχειρήματος.
Β) Η αποστασιοποίηση των ίδιων των εκπαιδευτικών για ένα καλύτερο δημόσιο σχολείο, και η έλλειψη οραμάτων. Οι παρεμβάσεις των συνδικαλιστικών οργανώσεων κυρίως των κομματικών οργανώσεων, οι οποίες πολλές φορές οδηγούν σε αδιέξοδα.
Γ) Η στείρα και απογοητευτική προσέγγιση του Υπουργείου Οικονομικών για χρηματοδότηση των μεταρρυθμίσεων.
Δ) Η αδυναμία αξιοποίησης προσφερομένων κονδυλίων της Ε.Ε.
Πού οδηγούμαστε λοιπόν; Μήπως στην εγκατάλειψη της προσπάθειας; Σίγουρα όχι. Η μεταρρύθμιση επιβάλλεται, να εφαρμοσθεί, κύριε Υπουργέ αν είστε έτοιμος να αντιμετωπίσετε τις οποιεσδήποτε πελατειακές σχέσεις.
*Εκπαιδευτικός Μέσης
