ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ*
Εξορθολογισμός σημαίνει με απλά λόγια την εφαρμογή των αρχών του ορθού λογισμού. Υπό αυτή την έννοια ο εξορθολογισμός πρέπει να είναι, σε κάθε σύγχρονη και δημοκρατική πολιτεία, μια διαρκής διαδικασία που να αποβλέπει στη βελτίωση των πραγμάτων προς όφελος των πολιτών και του κράτους και ως εκ τούτου κανείς δεν πρέπει και δεν έχει το ηθικό έρεισμα να τον αρνείται. Δυστυχώς, όμως, αυτό που βιώσαμε την τελευταία βδομάδα, ως ηγεσίες των Εκπαιδευτικών Οργανώσεων, ήταν ο ανορθολογισμός υπό τον μανδύα του εξορθολογισμού. Αυτό ακριβώς είναι μια ακόμα απόδειξη ότι τελικά η κρίση που βιώνει εδώ και χρόνια η Κύπρος δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά πρωτίστως είναι κρίση θεσμών και αξιών. Και αυτό αποδεικνύεται με ξεκάθαρο τρόπο μέσα και από την τελευταία κρίση στον χώρο της Εκπαίδευσης.
Την Παρασκευή, 29 Ιουνίου2018, λάβαμε μήνυμα, ως ΟΕΛΜΕΚ, από το Γραφείο του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού, ότι τη Δευτέρα, 2 Ιουλίου 2018, στις 9.30 θα πραγματοποιείτο συνάντηση με τον Υπουργό για το θέμα της στελέχωσης των σχολείων, ενόψει της νέας σχολικής χρονιάς, κάτι που ήταν και δικό μας αίτημα και που συνηθίζεται κάθε χρόνο τέτοια εποχή. Χωρίς καμία άλλη διευκρίνιση τη Δευτέρα προσήλθαμε στο Υπουργείο και εκεί διαπιστώσαμε ότι είχαν κληθεί και οι άλλες δύο Οργανώσεις (ΠΟΕΔ και ΟΛΤΕΚ) στη βάση συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος: 8.30 – 9.00 η ΟΛΤΕΚ, 9.00 – 9.30 η ΠΟΕΔ και 9.30 – 10.00 η ΟΕΛΜΕΚ. Χρειάζεται να υποστηρίξει κανείς κάτι άλλο για να πείσει και τον πιο κακόπιστο συνομιλητή ότι αυτό το πράγμα δεν ήταν διάλογος, αλλά μια διαδικασία ανακοίνωσης όσων το Υπουργείο αποφάσισε μονομερώς και ο ίδιος ο Υπουργός θα προωθούσε εντός 48 ωρών, όπως μας δήλωσε ρητώς, στο Υπουργικό Συμβούλιο, πράγμα που τελικά έγινε την Τετάρτη, 4 Ιουλίου 2018; Ποια συζήτηση μπορεί να γίνει όταν ο ίδιος ο Υπουργός είναι άτεγκτος και δεν αφήνει κανένα περιθώριο συζήτησης; Όσο για το τι λέχθηκε από τον πολιτικό προϊστάμενο του Υπουργείου στην εν λόγω συνάντηση, σχετικά για παράδειγμα με το ποσοστό του μισθολογίου των εκπαιδευτικών στο σύνολο του προϋπολογισμού του Υπουργείου Παιδείας, ας το αφήσουμε. Ας αφήσουμε ακόμα και τα στοιχεία που μας έδωσε για να τεκμηριώσει την ανάγκη για «εξορθολογισμό»: Χρειαζόμαστε 373 νέες θέσεις σε όλο το εύρος της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και πρέπει να τις βρούμε. Ο εξορθολογισμός σε όλο του το μεγαλείο. Καμία συζήτηση για το τι αφορούν αυτές οι θέσεις, από πού προκύπτουν, πώς δικαιολογούνται, ποιες οι συγκρίσεις με την περσινή σχολική χρονιά, ποιες είναι οι ανάγκες αναλυτικά (αριθμοί μαθητών, τμημάτων κ.λπ.).
Σε ό,τι αφορά την ουσία των προτάσεων αυτές είναι ξεκάθαρο ότι και πάλι δεν ενέχουν το στοιχείο του ορθού λογισμού. Με ποια επιστημονική τεκμηρίωση οι περίοδοι του Υπευθύνου Τμήματος μειώνονται οριζόντια κατά 50% στη Μέση Εκπαίδευση; Αυτό το ίδιο το Υπουργείο πριν από ένα χρόνο θωράκισε τον θεσμό, αυξάνοντας τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του Υπευθύνου Τμήματος στους νέους Κανονισμούς Λειτουργίας των Σχολείων (24 Φεβρουαρίου 2017), θεωρώντας ότι αυτός είναι ένας από τους πιο επιτυχημένους θεσμούς. Έκτοτε έγινε οποιαδήποτε αξιολόγηση από πλευράς ΥΠΠ, η οποία να καταδεικνύει ότι ο θεσμός πάσχει και ότι θα πρέπει να καρατομηθεί με αυτόν τον τρόπο;
Όσο για την παραχώρηση χρόνου για να μπορούν οι ηγεσίες των Εκπαιδευτικών Οργανώσεων να επιτελούν αποτελεσματικά το έργο τους, και όπως προβλέπεται από τη εθνική νομοθεσία αλλά και άλλες Διεθνείς Συμβάσεις, τι να πει κανείς; Ξεκαθαρίζω ότι όλες οι Συντεχνίες στηρίζονται από το Κράτος με διάφορους τρόπους και ότι οι τρεις Εκπαιδευτικές Οργανώσεις δεν εισπράττουν άμεσα ούτε ένα ευρώ από το Κράτος, καθώς η μορφή στήριξής τους ήταν η παραχώρηση χρόνου (έμμεση οικονομική στήριξη), και αυτό για καθαρά πρακτικούς λόγους (συμμετοχή σε σωρεία Επιτροπών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, σε Συνεδρίες Επιτροπών της Βουλής, εκπροσωπήσεις στο εξωτερικό κ.λπ.). Ωστόσο αυτή η πτυχή παρουσιάστηκε με τον πιο προκλητικό τρόπο και μεθοδεύτηκε για να προκαλέσει την κοινωνία. Θυμίζω ότι στις 29 Μαΐου 2018 η Συνομοσπονδία Γονέων Δημοτικής Εκπαίδευσης, ως προπομπός, σε Δημοσιογραφική Διάσκεψη ανέφερε: «80 εκπαιδευτικοί είναι απαλλαγμένοι από τα καθήκοντα της διδασκαλίας για να υπηρετούν τις συνδικαλιστικές τους οργανώνεις, στοιχίζοντας στο κράτος ετήσιος 1. εκ ευρώ». Μήπως ήταν τυχαίο αυτό το γεγονός ή μήπως τώρα αρχίζουν να δένουν τα πράγματα; Περί ήθους, λοιπόν, ο λόγος, που για τον Υπουργό υπάρχουν τέτοια ελλείματα στην πλευρά των Εκπαιδευτικών Οργανώσεων και όχι στην άλλη πλευρά…
Τέλος, για τη μείωση του διδακτικού χρόνου των εκπαιδευτικών με βάση τα χρόνια εκπαιδευτικής τους υπηρεσίας, ένα είναι το σίγουρο. Στο εξωτερικό διαπιστώνουμε πολλές ιδιαιτερότητες για το θέμα αυτό, αλλά γενικά είτε μειώνεται το ωράριο διδασκαλίας των εκπαιδευτικών σταδιακά, είτε εξαρχής είναι χαμηλότερο, και σε κάθε περίπτωση ο Μέσος Όρος διδασκαλίας των εκπαιδευτικών μας δεν απέχει από τον ευρωπαϊκό Μέσο Όρο.
Για τις ανάγκες του συγκεκριμένου άρθρου δεν μπορούν να λεχθούν περισσότερα, όμως σύντομα οι Εκπαιδευτικές Οργανώσεις θα δώσουν στη δημοσιότητα συγκεκριμένα στοιχεία και θα τεκμηριώσουν όλα τα πιο πάνω.
Τέλος, θα πω μόνο τούτο: Αν η αλαζονεία της εξουσίας έχει φτάσει σε τέτοια επίπεδα έτσι ώστε να επικαλείται το 56% των τελευταίων προεδρικών εκλογών και να θεωρείται ότι αυτό το ποσοστό νομιμοποιεί την εξουδετέρωση κάθε θεσμικού πλαισίου διαλόγου, τότε νομίζω ότι τα πράγματα είναι πολύ πιο επικίνδυνα απ’ ό,τι νομίζουμε. Η μόνη διέξοδος αυτή τη στιγμή είναι ο διάλογος χωρίς προειλημμένες αποφάσεις. Αν αυτό το πράγμα γίνει κατανοητό, τότε οι λύσεις θα εξευρεθούν, εκτός και αν ο διάλογος θα είναι κατ’ επίφαση, καθώς για να θυμηθούμε και τα λόγια του Νομπελίστα Γάλλου συγγραφέα Romain Rolland, η συζήτηση είναι αδύνατη με κάποιον που προσποιείται πως δεν ψάχνει την αλήθεια αλλά την κατέχει ήδη. Σε τέτοια, λοιπόν, περίπτωση, τα πράγματα στο χώρο της Εκπαίδευσης διαγράφονται πολύ δυσοίωνα και ας αναλάβει ο καθένας τις ευθύνες του.
*Πρόεδρος της ΟΕΛΜΕΚ
