Το Ινστιτούτο Κύπρου ίδρυσε το πρώτο Εθνικό Κέντρο Υπερυπολογιστών στη χώρα με την εγκατάσταση και λειτουργία του Cy-Tera, του πιο ισχυρού υπολογιστή, ο οποίος είναι διαθέσιμος στην ακαδημαϊκή κοινότητα της Ανατολικής Μεσογείου.
O Υπερυπολογιστής Cy-Tera είναι προσβάσιμος από όλους τους επιστήμονες στην Κύπρο από τον Μάιο του 2012. Πρόκειται για μια υβριδική μηχανή που εισάγει καινούργιες έννοιες στον τομέα των ηλεκτρονικών υπολογιστών, οι οποίες μέχρι σήμερα ήταν άγνωστες στην Κύπρο. Η επεξεργαστική του ισχύς φτάνει τα 30 Tflops, έχει δηλαδή τη δυνατότητα να εκτελεί 30 τρισεκατομμύρια μαθηματικές πράξεις ανά δευτερόλεπτο.
Ο Cy-Tera είναι μια πρωτοποριακή υποδομή που καθιερώνει τη χώρα μας ως εκπαιδευτικό κέντρο επιστήμης των υπολογιστών και γέφυρα έρευνας μεταξύ της Ανατολικής Μεσογείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η δημιουργία ενός Εθνικού Υπολογιστικού Κέντρου περιφερειακής εμβέλειας, είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένη με τους στόχους που έχει θέσει η κυβέρνηση της Κύπρου για μετατροπή της χώρας σε εκπαιδευτικό και ερευνητικό κέντρο αριστείας, διαδραματίζοντας έτσι ηγετικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Περισσότεροι από 100 επιστήμονες έχουν εκμεταλλευτεί την υψηλή υπολογιστική ισχύ του Υπερυπολογιστή Cy-Tera κατά τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου. Η επεξεργασία του όγκου δεδομένων που διεκπεραίωσε κατά το πρώτο έτος της λειτουργίας του ισοδυναμεί με 456 χρόνια εργασίας ενός συμβατικού προσωπικού υπολογιστή. Επιπλέον, οι επιστημονικές προσομοιώσεις που πραγματοποιήθηκαν παρήγαγαν δεδομένα που φτάνουν τα 70TB (Terabytes), κάτι που αντιστοιχεί με το περιεχόμενο 17 εκατομμυρίων αντιτύπων της Βίβλου.
Η ανάπτυξη της υποδομής του μοναδικού κέντρου υψηλής υπολογιστικής απόδοσης στην ευρύτερη περιοχή, έχει συμβάλει ουσιαστικά στην περαιτέρω προώθηση διαφόρων τομέων έρευνας, όπως είναι οι επιστήμες που συνδέονται με το κλίμα, την ενέργεια, την ιατρική, την θεμελιώδη φυσική και τα νανοϋλικά.
Συγκεκριμένα, κάποιες από τις εφαρμογές του Υπερυπολογιστή αφορούν στην καλύτερη πρόβλεψη μελλοντικών συγκεντρώσεων σκόνης στην ατμόσφαιρα της Κύπρου. Επιστήμονες κλιματολογικών ερευνών από το Ινστιτούτο Κύπρου, χρησιμοποιούν προηγμένα μοντέλα ανάλυσης για την προσομοίωση του σχηματισμού και της μετακίνησης της σκόνης σε παγκόσμιο επίπεδο, με ιδιαίτερη έμφαση στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Οι περιφερειακές προσομοιώσεις κλιματολογικών αλλαγών, επιβεβαίωσαν προηγούμενες προβλέψεις που προσδιορίζουν την Ανατολική Μεσόγειο ως σημείο αναφοράς κλιματικών αλλαγών. Επίσης, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Κύπρου χρησιμοποίησαν τον Cy-Tera για να πραγματοποιήσουν προσομοιώσεις μοριακής δυναμικής με στόχο την ανακάλυψη νέων βελτιωμένων φαρμάκων.
Η μελέτη ορισμένων πρωτεϊνών, οι οποίες προστατεύουν από ιατρικές παθήσεις όπως το άσθμα, τα εγκεφαλικά επεισόδια και την καρδιακή προσβολή, θα οδηγήσει στο σχεδιασμό πιο αποτελεσματικών φαρμάκων για αντιμετώπιση των συγκεκριμένων παθήσεων.
Η λειτουργία και ανάπτυξη του Cy-Tera δεν θα ήταν δυνατή χωρίς τη στενή συνεργασία και ανταλλαγή τεχνογνωσίας μεταξύ του Ινστιτούτου Κύπρου και των διεθνώς αναγνωρισμένων Κέντρων Υπολογισμικής Επιστήμης NCSA του Πανεπιστήμιου του Ιλινόις στις ΗΠΑ (http://www.ncsa.illinois.edu) και του μεγαλύτερου στην Ευρώπη Κέντρου Υπερυπολογιστών Juelich στη Γερμανία (http://www.fz-juelich.de/ias/jsc).
Η υποδομή Cy-Tera χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και την Κυπριακή Δημοκρατία μέσω του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας (Cy-Tera ΝΕΑ ΥΠΟΔΟΜΗ/ΣΤΡΑΤΗ/0308/31). Το Ινστιτούτο Κύπρου εξασφάλισε πρόσθετη χρηματοδότηση από την ΕΕ για την υποστήριξη χρηστών και δραστηριοτήτων κατάρτισης (FP7 LinkSCEEM-2 στο πλαίσιο της συμφωνίας επιχορήγησης αριθ.: 261600 και συνολικού προϋπολογισμού 2,5 εκατ. ευρώ).
