ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΜΑΓΙΔΟΥ*
Με το διορισμό μουως αντικαταστάτρια στα Δημόσια Νηπιαγωγεία, διαπιστώνω με λύπη μου πως το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμούδεν δίνει την δέουσα προσοχή στις ανάγκες των παιδιών προσχολικής ηλικίας αλλά ούτε και στις ανάγκες των εκπαιδευτικών της βαθμίδας αυτής. Τα προβλήματα είναι πολλά και χιλιοειπωμένα. Φαίνεται ξεκάθαρα πως οι αρμόδιοι φορείς, διοχετεύουν το χρόνο και την ενέργεια τους στο να ‘’εφευρίσκουν‘’ καινούργιες μεταρρυθμίσεις και νομοθετήματα για το...καλό της Παιδείας. Αυτή μου η δημοσίευση έχει σκοπό να παρουσιάσει κάποιες δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στα Δημόσια Νηπιαγωγεία και που στερούν από τα παιδιά χρόνο από τη διαπαιδαγώγησή τους.
Τα δεδομένα μας: Τραγικά αλλά αληθινά !
Κρατούμενο 1: Κτηριακές εγκαταστάσεις, μέσα και υλικά
Είναι γνωστό, ότι πάρα πολλάΔημόσια Νηπιαγωγεία έχουν κτηριακές εγκαταστάσεις που θυμίζουν άλλες εποχές, με τεχνολογικό εξοπλισμό δεκαετίας του 1990, μικρούς παιδότοπους με απαρχαιωμένα παιχνίδια που δεν λαμβάνουν υπόψη τον αριθμό των παιδιών της σχολικής μονάδας κτλ. Όσον αφορά τα μέσα διδασκαλίας και τα εκπαιδευτικά παιχνίδια, αξίζει να αναφερθεί ότι η ανανέωσή τους γίνεται σπάνια και όταν αυτή γίνεται, συνήθως τα χρήματα προέρχονται από τους Συνδέσμους Γονέων και όχι από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού! Ανάλυση των προβλημάτων και των ελλείψεων στα Νηπιαγωγεία έχει ξαναγίνει σε προηγούμενα άρθρα1 οπότε δεν υπάρχει λόγος επανάληψης.
Κρατούμενο 2: Μαθησιακός Πληθυσμός
Σε μια Δημόσια Προδημοτική τάξηστην Κύπρο, φοιτούνμέχρι 25 παιδιά. Φυσικά όταν ο αριθμός των παιδιών 5 ετών δεν συμπληρώνει 25, τότε τα σχολεία με τις…. ‘’ευλογίες‘’ του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, δέχονται μαθητές 4 ετών και τότε η συγκεκριμένη τάξη ονομάζεται μικτή. Τα παιδιά σε μια τάξη Προδημοτικής, μπορεί να:
1. έχουν παραβατική συμπεριφορά,
2. έχουν επιθετικές τάσεις,
3. είναι αλλόγλωσσα,
4. παρουσιάζουν σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες,
5. παρουσιάζουν ήπιες μαθησιακές δυσκολίες,
6. είναι διαγνωσμένα με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής ή/και Υπερκινητικότητα
7. είναι διαγνωσμένα μεΑυτισμό
8. είναιμικρότερης ηλικίας (4 ετών)
9. είναι χαρισματικά
10. …
Συνήθως σε μια κανονική τάξη Προδημοτικής, υπάρχουν τουλάχιστοντέσσερις από τις πιο πάνω κατηγορίες παιδιών χωρίς υπερβολή. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως τα παιδιά αυτά αποτελούν πρόβλημά. Πρόβλημα αποτελούν οι συνθήκες και το καθεστώς στο οποίο βρισκόμαστε ως εκπαιδευτικοί της Προδημοτικής.
Κρατούμενο 3: Εκπαιδευτικός τάξης ή/και Υπερήρωας
ΈΝΑ άτομο, η νηπιαγωγός, κατά τη διάρκεια της μέρας, οφείλει να χειριστεί ταυτόχρονα 25 παιδιά μικτών ηλικιών, μικτών ικανοτήτων, το καθένα με τις ιδιαιτερότητες του, τις αδυναμίες του κτλ. Ο στόχος βέβαια δεν είναι απλά να τα χειριστεί και να τα νταντεύει μέχρι το μεσημέρι, αλλά να τα καθοδηγήσει, να τα διδάξει, να τα διαπαιδαγωγήσει.
Δεδομένου ότι στο νηπιαγωγείο τις περισσότερες φορές δεν υπάρχει μόνο μια δραστηριότητα κοινή για όλους (π.χ. το πρωί στις ελεύθερες δραστηριότητες, κατά τη διάρκεια των διδασκαλιών που δουλεύουμε σε ομάδες, στις ήσυχες δραστηριότητες κτλ), μια τέτοια πολυμορφία τάξηςεμποδίζει και δυσκολεύει μια νηπιαγωγό να φέρει σε πέρας την αποστολή της. Συνεπώς, όσο και να παλεύει να το αποφύγει, στερεί πολύτιμο χρόνο από κάποια παιδιά για να βοηθήσει κάποια άλλα. Για παράδειγμα, προτεραιότητα έχει ο μαθητής που χτυπά τον συμμαθητή του και όχι η μαθήτρια που βουτά το πινέλο της σε όλα τα μπουκαλάκια με τις νερομπογιές. Θεωρώ πως κάποιος μπορεί να αντιληφθεί ότι με τέτοιες συνθήκες, τα γεγονότα που διαδραματίζονται καθημερινά στα Δημόσια Νηπιαγωγεία είναι κωμικοτραγικά. Είπαμε πως είμαστε multitask αλλά δεν έχουμε υπερφυσικές δυνάμεις! Αδυνατούμε, όσο και να το θέλουμε να είμαστε πανταχού παρούσες και τα πάντα πληρούσες. Το αναγνωρίζουμε και ζητάμε στήριξηγια να μπορέσουμε και εμείς με τη σειρά μας να προσφέρουμε όσα περισσότερα μπορούμε στα παιδιά.
Αντιφάσεις: Άλλο η φιλοσοφία του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και άλλο οι πράξεις του;
Μελετώντας τη σελίδα του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού αισθάνθηκα πως είτε εγώ, είτε οι άνθρωποι του Υπουργείου ζούμε σε παράλληλο σύμπαν…
1. Στην ιστοσελίδα του Υπουργείου 2γίνεται αναφορά για τον αριθμό παιδιών ανά τμήμα: ‘’Ο αριθμός των παιδιών που μπορούν να φοιτήσουν σε κάθε τμήμα δημόσιου / κοινοτικού / ιδιωτικού νηπιαγωγείου δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 25 και αυτό σε συνάρτηση πάντοτε και με το εμβαδό της τάξης‘’.
Ερώτηση: Ισχύει;
2. Στην ιστοσελίδα του Υπουργείου3 αναφέρεται ο όρος Ενιαία Εκπαίδευση με τον εξής τρόπο: ‘’Η διασφάλιση της ισότιμης συμμετοχής όλων των παιδιών στην εκπαίδευση αποτελεί βασική αρχή του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, το οποίο αναγνωρίζει και διασφαλίζει τα δικαιώματα των παιδιών με ειδικές ανάγκες, μέσω της σχετικής Νομοθεσίας, παρέχοντάς τους όλες τις ευκαιρίες για ισότιμη εκπαίδευση και αποκατάσταση, προκειμένου να αναπτύξουν τις δυνατότητές τους στον μέγιστο δυνατό βαθμό‘’.
Ερώτηση: Ισχύει;
3. Στην ιστοσελίδα του Υπουργείου 4 αναφέρονται πιθανές διευκολύνσεις: ‘’Σε περίπτωση που η ειδική αγωγή και εκπαίδευση παρέχεται, εν όλο ή εν μέρει, σε τάξη συνηθισμένου σχολείου, καθορίζονται από την Επαρχιακή Επιτροπή το δημόσιο σχολείο και η τάξη, ο αριθμός των παιδιών της τάξης στην οποία φοιτούν παιδιά με ειδικές ανάγκες (που μπορεί να μειωθεί ανάλογα με τον βαθμό σοβαρότητας του προβλήματος των παιδιών που εντάσσονται σε αυτή) ‘’
Ερώτηση:Ισχύει;
Όπως φαίνεται πιο πάνω, η ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού είναι γεμάτη από φανταχτερές ιδέες, εύηχες φιλοσοφίες, εντυπωσιακές θεωρίες και τα συναφή. Πολύ πιθανόν, οι πολίτες αυτού του τόπου ανατρέχοντας στην ιστοσελίδα του Υπουργείου θα νιώθουν περήφανοι για την Παιδεία που προσφέρει αυτός ο τόπος στα παιδιά μας,γιατί από όραμα το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού σίγουρα είναι πολύ μπροστά … Εμείς οι υπόλοιποι που διδάσκουμε στα Δημόσια Νηπιαγωγεία απλά απογοητευόμαστε και προσγειωνόμαστε ανώμαλα καθημερινά…
Επαγγελματική Εξουθένωση Νηπιαγωγών
Υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα από διάφορους φορείς που καταδεικνύουν πως οι εκπαιδευτικοί αποτελούν μια από τις επαγγελματικές ομάδες με τα υψηλότερα ποσοστά προσβολής εργασιακού άγχους5.Αν αναλογιστεί κανείς και τις ιδιαιτερότητες της Προδημοτικής Εκπαίδευσης, καθίσταται σαφές πως οι συνάδελφοι Νηπιαγωγοί βιώνουν επαγγελματική εξουθένωση. Μιλώντας δε, με άλλες συναδέλφους νηπιαγωγούς σε συνέδρια και συναντήσεις, αντιλαμβάνομαι πως όλες μας έχουμε ανάγκη από στήριξη. Αν όντως το Υπουργείο θέλει αναβάθμιση της Παιδείας, καλό θα ήταν να ξεκινήσει να αφουγκράζεται τις ανάγκες του ανθρώπινου δυναμικού του και σταδιακά να βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας. Η αλλαγή των συνθηκών που προαναφέρθηκαν, θα βοηθήσει τα παιδιά και μόνο τα παιδιά! Η Παιδεία ανέκαθεν ήταν η καλύτερη επένδυση για το μέλλον. Όπως αναφέρει και ο Βενιαμίν Φραγκλίνος ‘’μια επένδυση στη μόρφωση αποδίδει τον καλύτερο τόκο‘’.
Ανάγκη γιαάμεσες αλλαγές:
Ένα από τα σημαντικότερα δικαιώματα των παιδιών, είναι το δικαίωμα τους για μάθηση. Πραγματικά είναι άδικο, η νηπιαγωγός να αδυνατεί λόγω συνθηκών, να προσφέρει στο κάθε παιδί τον χρόνο που δικαιούται.
Πριν λίγες μέρες, διάβασα για την Ημερίδα Κουρσουμπά και Παιδαγωγικού που πραγματοποιήθηκε στις 25 Απριλίου με τίτλο: ‘’Διασφαλίζοντας το συμφέρον του παιδιού στο σχολικό περιβάλλον ‘’. Σε σχετικό άρθρο στο PaideiaNews6, γράφει: ‘’Το σχολείο για παιδιά με δικαιώματα, δεν αποτελεί απλά μια νομική επιταγή/υποχρέωση. Είναι ταυτόχρονα το καλύτερο παιδαγωγικό όχημα, για την προετοιμασία των παιδιών, προκειμένου να ανταποκριθούν στις προκλήσεις που θα έχουν να αντιμετωπίσουν ως ενήλικες ‘’. Θα ήθελα να παρακαλέσω την κ. Κουρσουμπά,με όλο το σεβασμό για το μέχρι τώρα έργο της, να μας εξηγήσει με ποιο τρόπο γίνεται αυτή η διασφάλιση στο Νηπιαγωγείο. Είμαστε στο τέλος της σχολικής χρονιάς 2016, και το τριετές πρόγραμμα Στρατηγικού Σχεδιασμού 2015-2017 έχει σχεδόν ολοκληρωθεί.Παρεμβάσεις και αλλαγές επί της ουσίας πότε θα δούμε;
Την ίδια ώρα, στην ιστοσελίδα του Υπουργείου7 γράφει: ‘’Οι νηπιαγωγοί μαζί με τους γονείς και την ευρύτερη κοινωνία, με πνεύμα συνεργασίας, επαγγελματισμό και συλλογική δράση θα είναι έτοιμοι να ατενίσουν με αισιοδοξία το μέλλον‘’ καθώς επίσης και:‘’ο ρόλος όλων των εμπλεκομένων (εκπαιδευτικών, γονέων, κοινωνικών φορέων) είναι καθοριστικός για την υγιή ανάπτυξη του παιδιού‘’. Ο ρόλος των Νηπιαγωγών είναι καθοριστικός! Το αναγνωρίζει και το ίδιο το Υπουργείο τουλάχιστον στα λόγια. Στην πράξη όμως με ποιο τρόπο μας στηρίζει; Την ίδια ώρα, με ποιο τρόπο η Παγκύπρια Συνομοσπονδία Ομοσπονδιών Γονέων και Κηδεμόνων Δημόσιων και Κοινοτικών Νηπιαγωγείων διεκδικεί καλυτέρευση των συνθηκών στα ΔημόσιαΝηπιαγωγεία;Τέλος, με ποιο τρόπο η οργάνωση μας (ΠΟΕΔ) διεκδικεί από το Υπουργείο τα αυτονόητα;
Εν κατακλείδι…
Θεωρώ, πως παρουσιάζω την πραγματική εικόνα των περισσότερων Δημόσιων Νηπιαγωγείων. Και είναι εμφανές πως δεν μας τιμά ιδιαίτερα σαν σύγχρονο κράτος που θέλουμε να ονομαζόμαστε. Η τύχη των Νηπιαγωγείων έχει αφεθεί στις μάχιμες νηπιαγωγούς που καταβάλλουν υπεράνθρωπες προσπάθειες να φέρουν σε πέρας την αποστολή τους, για την οποία έχουν ελάχιστα μέσα και ελάχιστη στήριξη. Φυσικά οιτραγικοί αποδέχτες αυτής της προβληματικής κατάστασης είναι τα παιδιά … Όλες οι στρεβλώσεις, όλες οι ελλείψεις, όλα τα εμπόδια που είναι αφημένα εκεί, θυματοποιούν τα παιδιά, τη μάθησή τους και τον πολύτιμο μαθησιακό χρόνο που δικαιούνται.Αν δεν αντιληφθούμε άμεσα τις συνέπειες από αυτό το αλαλούμ στα Νηπιαγωγεία, θα είμαστε ενάντια στο μέλλον αυτού του τόπου. Θέλετε να είστε συνένοχοι; Εγώ πάντως ΟΧΙ.
*Εκπαιδευτικός Προδημοτικής και Ειδικής Εκπαίδευσης
Μέλος της Ε.Ε. Α.Κί.Δα Λεμεσού
*Ο αριθμός 426 αποτελεί την σειρά μου στον… πονεμένο κατάλογο διοριστέων.
1http://www.paideia-news.com/index.php?id=109&hid=20334&url
2http://www.moec.gov.cy/dde/prodimotiki_eisagogi.html#arithmos
3http://www.moec.gov.cy/eidiki_ekpaidefsi/index.html
4http://www.moec.gov.cy/eidiki_ekpaidefsi/eidiki_agogi_ekpaidefsi.html
5http://www.paideia-news.com/index.php?id=109&hid=21127&url
6http://www.paideia-news.com/index.php?id=109&hid=21164&url
7http://www.schools.ac.cy/klimakio/themata/proscholiki_ekpaidefsi/index.html
