ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΠΟΛΥΔΩΡΟΥ*
Είναι σίγουρα αυτονόητο ότι το πρωταρχικό καθήκον ενός δασκάλου και βασική του αποστολή είναι να διδάσκει. Ο μέσος Κύπριος δάσκαλος σήμερα, τα πρώτα 15 χρόνια της καριέρας του διδάσκει 29 περιόδους, μέχρι τα 20, 27 περιόδους και από τα 20 χρόνια υπηρεσίας μέχρι και την αφυπηρέτησή του 25 περιόδους, χρόνος που συνάδει με τον μέσο όρο των πλείστων ευρωπαϊκών χωρών, σύμφωνα και με στατιστικά στοιχεία του ΟΟΣΑ. Σε μια σχολική εβδομάδα με 35 περιόδους εργασίας, ένας δάσκαλος έχει εξωδιδακτικό χρόνο κατά μέσο όρο 8 σαραντάλεπτες περιόδους την εβδομάδα οι οποίες κατανέμονται σε διάφορα καθήκοντα και υποχρεώσεις που πηγάζουν από την λειτουργία ενός σχολείου που είναι ένας πολυδιάστατος οργανισμός, μια κοινότητα με ιδιαίτερα χαρακτηρίστηκα, ευθύνες και υποχρεώσεις. Τα εξωδιδακτικά καθήκοντα ενός δασκάλου αφορούν στα ακόλουθα:
- Προετοιμασία διδασκαλίας.
- Προετοιμασία υλικών και μέσων διδασκαλίας.
- Παιδονομία.
- Έλεγχος και διόρθωση εργασιών και αξιολογήσεων μαθητών (τήρηση ατομικού φακέλου για κάθε μαθητή – portfolio).
- Προετοιμασία 15νθήμερου προγραμματισμού διδασκαλίας.
- Κατ’ ιδίαν παροχή βοήθειας σε συγκεκριμένους μαθητές σε σχέση με τη διδασκαλία.
- Κατ’ ιδίαν συζήτηση με μαθητές για προσωπικά, οικογενειακά και συναισθηματικά ζητήματα, διαμεσολάβηση για επίλυση συγκρούσεων, θέματα συμπεριφοράς και παροχή ψυχολογικής στήριξης.
- Συντονισμός με διεύθυνση για τομείς ευθύνης που είναι υπό την ευθύνη του δασκάλου π.χ. σχέδια δράσης σχολικής μονάδας, προμήθειες, διαρρύθμιση αιθουσών, μικροφωνικές εγκαταστάσεις, αποθήκες, σχολικές βιβλιοθήκες κλπ.
- Συντονισμός με συναδέλφους αδελφών τμημάτων για θέματα διδασκαλίας αλλά και για σχέδια δράσης της σχολικής μονάδας.
- Επικοινωνία και τακτικές συναντήσεις με γονείς.
- Παροχή βοήθειας σε Σύνδεσμο Γονέων για προετοιμασία δράσεων και εκδηλώσεων.
- Συμμετοχή σε συμβουλευτικές επιτροπές για θέματα ειδικής εκπαίδευσης, προσλήψεων συνεργατών ΟΑΠ κ.α.
- Παροχή πρώτων βοηθειών σε μαθητές και ειδοποίηση γονέων σε περίπτωση που λόγω ασθένειας πρέπει να αποχωρήσει ο μαθητής από το σχολείο. Σχετική ενημέρωση βιβλίου ατυχημάτων και συμβάντων.
- Συλλογή χρημάτων για εκδρομές, θεατρικές παραστάσεις, δραστηριότητες, φωτογραφίες, έκθεση βιβλίου.
- Συλλογή και προώθηση αιτήσεων συμμετοχής σε κατασκηνώσεις, διαγωνισμούς, εξετάσεων από σχολιατρική υπηρεσία, φόρμες απόρων μαθητών, εξουσιοδοτήσεις γονέων κ.α.
- Ενημέρωση σχολικού μητρώου για στοιχεία μαθητών, συμπλήρωση ενδεικτικών, έλεγχος και καταγραφή σχολικής περιουσίας.
- Συμπλήρωση επαγγελματικών εντύπων π.χ. Ατομικού Πληροφοριακού Δελτίου, αιτήσεις μεταθέσεων, τοποθετήσεων και μετακινήσεων, αιτήσεων συμμετοχής σε σεμινάρια και συνέδρια κ.α.
- Καταγραφή πρακτικών συνεδριάσεων διδασκαλικού συλλόγου.
- Έλεγχος και κατανομή σχολικών βιβλίων και υλικών, επικοινωνία με αποθήκη ΥΠΠ για ελλείψεις και συμπληρώσεις και ετοιμασία δελτίων παραγγελίας για επόμενη σχολική χρονιά.
- Συντονισμός και διεκπεραίωση εργασιών που απορρέουν από τη συμμετοχή του σχολείου σε ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα όπως ERASMUS+, LEAF, Οικολογικά Σχολεία, Adopt a Ship, προγράμματα Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, Δράσεις Εθελοντισμού, Χρυσοπράσινο Φύλλο, Διαγωνισμοί κ.α.
- Συμμετοχή σε δραστηριότητες ενδοσχολικής επιμόρφωσης στα πλαίσια της επαγγελματικής μάθησης και συναντήσεις με επισκέπτες συμβούλους μαθημάτων.
- Συμμετοχή σε συνέδρια και σεμινάρια επιμόρφωσης εκτός σχολικού χώρου.
- Αναπλήρωση συναδέλφων που απουσιάζουν.
- Προετοιμασία σχολικών γιορτών και εκδηλώσεων.
- Προετοιμασία και συνοδεία μαθητών σε εξωσχολικές δραστηριότητες π.χ. παρελάσεις, πολιτιστικές εκδηλώσεις, εγκαίνια, εκκλησιασμοί κ.α.
- Ανανέωση και εμπλουτισμός πινακίδων τάξης και σχολείου.
- Προετοιμασία εργαστηρίου η/υ και αντιμετώπιση τεχνικών θεμάτων η/υ, προβολέων, tablets κ.α.
- Αντιμετώπιση εκτάκτων περιστατικών π.χ. σκόνη, βλάβες, ξεσπάσματα και κρίσεις μαθητών με ψυχολογικά προβλήματα, εξωσχολικοί κλπ.
Είναι προφανές ότι η σωρεία των καθηκόντων που έχουν προαναφερθεί δεν είναι δυνατό να διεκπεραιωθούν στο δοσμένο χρόνο γι’αυτό μεγάλος μέρος της προετοιμασίας του εκπαιδευτικού για τη διδασκαλία του διεκπεραιώνεται στο σπίτι, γεγονός που καταγράφεται και σε πολλές διεθνείς έρευνες. Αξίζει να σημειωθεί ότι για όλα τα πιο πάνω καθήκοντα δεν προβλέπεται στη Δημοτική Εκπαίδευση οποιαδήποτε απαλλαγή πλην μιας περιόδου για τους υπεύθυνους τμημάτων.
Επομένως, αν το ΥΠΠ και η Κυβέρνηση θεωρούν ότι αυτός ο χρόνος είναι σπατάλη ας δώσουν εντολή να διακοπούν όλα τα προγράμματα, οι δράσεις, οι επιμορφώσεις, η ιδιαίτερη επαφή με τους μαθητές μας και γενικά όλες οι δραστηριότητες που πραγματοποιούνται εκτός της σχολικής τάξης και να αφεθούν όλοι οι εκπαιδευτικοί απερίσπαστοι, αποκλειστικά αφιερωμένοι στη διδασκαλία. Αυτό το σχολείο θέλουμε;
* Δάσκαλος, Μέλος ΔΣ ΠΟΕΔ – Πρόεδρος ΔΗΚΙ Λεμεσού
