ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΧΑΛΛΟΥΜA*
Τελικά τι ακριβώς είναι το Πρόγραμμα Διεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών PISA (Programme for International Student Assessment); Mήπως είναι ο «μπαμπούλας» του εκπαιδευτικού μας συστήματος, όπως το αποκαλεί ο γνωστός γλωσσολόγος Γ. Μπαμπινιώτης ή o από μηχανής θεός όπως το θεωρεί το ΥΠΠ Κύπρου, που θα σώσει το εκπαιδευτικό μας σύστημα;
Να θυμίσω ότι ολόκληρη η Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση που επιχειρεί τόσο βεβιασμένα να εφαρμόσει το ΥΠΠ βασίστηκε σε αυτές τις έρευνες που κατέδειξαν ότι οι μαθητές μας υστερούν στα Νέα Ελληνικά και Μαθηματικά. Με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι ώρες διδασκαλίας των συγκεκριμένων μαθημάτων δυστυχώς εις βάρος άλλων κύριων μαθημάτων. Με αποτέλεσμα εκεί που πάνε να «διορθώσουν» κάτι, να χαλούν κάτι άλλο. Είμαι σίγουρη ότι αν η συγκεκριμένη έρευνα διεξαγόταν και σε άλλα μαθήματα θα καταδείκνυε τα ίδια προβλήματα και για τα άλλα μαθήματα γιατί το πρόβλημα στην εκπαίδευση μας είναι γενικό (έλλειψη μελέτης, ενδιαφέροντος, προσοχής, πειθαρχίας από μέρους των μαθητών, λάθος μέθοδοι διδασκαλίας κτλ.).
Αντίθετα λοιπόν με το τι πιστεύουν οι ιθύνοντες νόες της Επιτροπής Αναδόμησης/Αναδιαμόρφωσης του ΝΩΠ ο Γ. Μπαμινιώτης αναφέρει:
«Τον διαγωνισμό τού Διεθνούς Προγράμματος Αξιολόγησης εισήγαγε ο ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης), ένας Οργανισμός οικονομικού κυρίως ενδιαφέροντος που εδρεύει στο Παρίσι και μελετά συγκριτικά τις πολιτικές που εφαρμόζονται ιδίως στον τομέα της οικονομικής ανάπτυξης και σε κλάδους όπως το εμπόριο, η γεωργία, η φορολογία, η τεχνολογία κ.λπ. […]
Οι εξετάσεις αυτές στηρίζονται σε μια αντίληψη που ευνοεί, εξετάζει και αξιολογεί κυρίως δεξιότητες, λιγότερο ικανότητες, ελάχιστα γνώσεις. Αυτοί που αριστεύουν σ' αυτό το σύστημα προετοιμασίας και εξετάσεων θα βρίσκονταν στις τελευταίες θέσεις μ' ένα άλλο σύστημα εξετάσεων που θα αξιολογούσε τις γνώσεις, τη γενικότερη κατάρτιση και καλλιέργεια και τις ικανότητες τού μαθητή για δημιουργική και κριτική σκέψη και επίλυση προβλημάτων. Είναι μια αξιολόγηση, για την οποία η χώρα που θα θελήσει οι μαθητές της να καταλάβουν τις πρώτες θέσεις υποχρεούται να εστιάσει σε δεξιότητες, πρακτικές ικανότητες και, γενικότερα, σε μια στυγνά χρηστική αντίληψη της σχολικής μόρφωσης. Αν αποβλέψεις σ' αυτό και προετοιμαστείς κατάλληλα, μπορείς να έχεις τα αποτελέσματα της Σιγκαπούρης, της Εσθονίας, της Ταϊβάν, αλλά δεν θα έχεις τα αποτελέσματα της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων προηγμένων χωρών με πολύ καλά εκπαιδευτικά συστήματα που υστερούν ακριβώς στην αξιολόγηση τού PISA λόγω διαφορετικού εκπαιδευτικού προσανατολισμού και διαφορετικών εκπαιδευτικών στόχων. Γι' αυτό και υπάρχει πλήθος επικριτικών επιστημονικών δημοσιεύσεων (βιβλίων, μελετών, άρθρων) από ειδικούς που αμφισβητούν τη σκοπιμότητα και τη βαρύτητα αυτών των εξετάσεων.»
Μήπως τελικά αυτή η εμμονή του ΝΩΠ με ορισμένα μαθήματα και με την υποβάθμιση της πρώτης διεθνής γλώσσας και γενικά των ξένων γλωσσών οδηγήσει τους κατοίκους της νήσου Κύπρου να έχουν την ίδια μοίρα με τους πρώτους κατοίκους του Νησιού του Πάσχα στον Ειρηνικό Ωκεανό που αποκλείστηκαν από τον έξω κόσμο και αφανίστηκαν. Οι συγκεκριμένοι κάτοικοι λόγο της αλαζονείας τους και τις αδυναμίας τους να δουν την αλληλεξάρτηση τους με το περιβάλλον τους, αποψίλωσαν τις δασικές εκτάσεις και καλλιέργειες του νησιού τους με αποτέλεσμα να οδηγήσουν στην οικολογική ερήμωση αλλά και τον αφανισμό του αρχαίου τους πολιτισμού αφού δεν είχαν ξύλα για να φτιάξουν βάρκες και να διαφύγουν σε άλλα εύφορα νησιά. Παρατηρούμε, λοιπόν και στην σημερινή Κύπρο, με την επιχειρούμενη Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση μια τάση «αποκλεισμού» μας από τον έξω κόσμο εφόσον η πρώτη διεθνής γλώσσα υποβαθμίζεται στο δημόσιο σχολείο και οι υπόλοιπες ξένες γλώσσες απλά εξοστρακίζονται.
Συμφωνούμε οι απόφοιτοι μας να μιλούν άρτια τη μητρική τους γλώσσα αλλά εξίσου σημαντικό είναι να μιλούν άρτια και την πρώτη διεθνή γλώσσα που θα λειτουργήσει ως γέφυρα επικοινωνίας με τον έξω κόσμο (αφού δεν είμαστε ο ομφαλός της γης όπως εσφαλμένα κάποιοι πιστεύουν). Θέλουμε επίσης οι απόφοιτοι μας να είναι ανταγωνιστικοί στην αγορά εργασίας και να μπορούν να καταξιωθούν επαγγελματικά είτε στην χώρα μας με τις λιγοστές θέσεις εργασίας είτε στο εξωτερικό. Δεν θέλουμε οι απόφοιτοι των Λυκείων μας να στέκονται βουβοί όπως τα αγάλματα στο Νησί του Πάσχα με «Τα μάτια που κοιτάνε τον ουρανό» = «mata kita rane» όπως τα ονομάζουν οι σημερινοί κάτοικοι του νησιού. Θέλουμε να είναι ενεργοί πολίτες τόσο στην χώρα τους αλλά και άλλο τόσο στην Ευρώπη και στον κόσμο γενικότερα. Η αλήθεια είναι ότι η Κύπρος, αν και είναι μια μικρή κουκίδα στον παγκόσμιο χάρτη, δεν υπήρξε ποτέ στην πορεία της χιλιόχρονης της ιστορίας απομονωμένη λόγο της γεωγραφικής της θέσης στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων. Απλά τόσα χρόνια είχαμε την ατυχία (θα πω ατυχία αντί τύχη, παρά τα τόσα σκάνδαλα που βλέπουν το φως της δημοσιότητας από ανθρώπους που βρίσκονται σε θέση ισχύος) να μας κυβερνούν άλλοι. Τώρα που πήραμε την τύχη μας στα χέρια μας μόνο τα μάτια μας βγάζουμε.
Παραθέτω τελειώνοντας, πάλι τα λόγια του αγαπημένου μου καθηγητή για το ποιος φταίει για την υποβάθμιση της Δημόσιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα, αλλά όπως όλα δείχνουν η πορεία των δύο χωρών είναι αλληλένδετη. «Κύρια αιτία η οικονομική κρίση. Βασική αιτία βιαστικά, άστοχα και ανεπεξέργαστα νομοθετήματα. Καθοριστική αιτία στρεβλώσεις στη συμπεριφορά όλων των παραγόντων της Παιδείας μας. Λανθάνουσα αιτία η απαιδευσία προσώπων στα κέντρα λήψεως αποφάσεων. Πρώτιστη αιτία η κομματική εκμετάλλευση της Εκπαίδευσης με επικεφαλής μερικούς άμαθους μαθητές, … και άσοφους δασκάλους καθώς και της απουσίας ουσιαστικού διαλόγου μεταξύ των βασικών παραγόντων της εκπαίδευσης για αυτό που θα έπρεπε να είναι ‘το μέγιστον μέλημα’ όλων».
Πηγές:
Δημοσιευση στις 04/01/2014 05:45 Ο μπαμπούλας PISA και στις 14/12/2014 05:4 Δημόσια Εκπαίδευση: Τίς πταίει; στην ηλεκτρονική εφημερίδα Το Βήμα www.tovima.gr/editors/editor/?edid=1550
Ο κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης είναι καθηγητής Γλωσσολογίας, τ. πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών και έχει διατελέσει Υπουργός Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων Ελλάδος.
*Καθηγήτρια Αγγλικών
