ΤΗΣ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ*
Ο ρόλος του παππού και της γιαγιάς είναι από τους πιο σημαντικούς στην ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών μέσα από την παροχή ασφάλειας και προστασίας, αποδοχής και αγάπης, σύνδεσης με την πολιτιστική τους κληρονομιά και συντροφιάς στο παιχνίδι. Στη σύγχρονη κοινωνία όπου οι γονείς εργάζονται αρκετές ώρες, η υποστήριξη από τον παππού και τη γιαγιά είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ και το είδος της αγάπης που προσφέρουν αποτελεί συναίσθημα που τα εγγόνια δεν μπορούν να βιώσουν από οποιαδήποτε άλλη σχέση.
Εάν μας ζητηθεί να φέρουμε στη μνήμη τα φαγητά της γιαγιάς πιθανόν να ανασύρουμε αμέτρητες νοστιμιές προσπαθώντας να πείσουμε τους γύρω μας ότι τα φαγητά της δικής μας γιαγιάς είναι τα καλύτερα. Και ο λόγος δεν κρύβεται μόνο στη γεύση και τις μυρωδιές των φαγητών, αλλά στην αγάπη, τη φροντίδα, την αφοσίωση της γιαγιάς που τα συνοδεύει, τα παραμύθια και τα παιχνίδια με τον παππού… τη ζεστασιά τους!
Ενώ όμως η αγάπη και η φροντίδα θεωρείται ως η σημαντικότερη γονική δεξιότητα, η παροχή υπερβολικής αγάπης και φροντίδας φαίνεται να φέρει αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη των παιδιών… κάτι που φυσικά ισχύει και για τον παππού και τη γιαγιά. Έτσι, η παροχή φροντίδας εντός ορίων είναι απαραίτητη για την κατάλληλη ανάπτυξη των παιδιών, πρακτική που χρειάζεται να τηρείται και από τον παππού και τη γιαγιά, αφού ιδιαίτερα στη σύγχρονη εποχή τα παιδιά περνάνε ένα σημαντικό μέρος της ημέρας μαζί τους. Συνεπώς, καλούνται να διατηρούν ξεκάθαρους ρόλους ώστε τα παιδιά να μην αναπτύξουν «χειριστική» συμπεριφορά, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την τήρηση προγράμματος και την ανάθεση καθημερινών καθηκόντων (π.χ. «πρώτα διάβασμα και μετά παιχνίδι», «είσαι υπεύθυνος για να μαζέψεις τα παιχνίδια σου από το πάτωμα»), όπως επίσης την κατάλληλη σε βαθμό ανταπόκριση στις ανάγκες τους αποφεύγοντας την υπερβολή (π.χ. «δικαιούσαι να φας μόνο ένα παγωτό»).
Ο παππούς και η γιαγιά επίσης, έχουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη, διατήρηση και γενίκευση των συμπεριφορών των παιδιών που οι γονείς προσπαθούν στο σπίτι να επιτύχουν. Μέσα από τη συνεργασία με τους γονείς καλούνται να θέσουν κοινούς στόχους (π.χ. «το παιδί να επικοινωνεί κατάλληλα») και να ακολουθούν τις ίδιες πρακτικές (π.χ. «επιβραβεύουμε το παιδί όταν μιλάει ήρεμα και δεν δίνουμε προσοχή στις φωνές του») (Smith, 2017). Ενώ ο ρόλος του παππού και της γιαγιάς είναι μοναδικός, την ίδια στιγμή είναι διαφορετικός από αυτόν των γονιών, έτσι καλούνται να αποφεύγουν την αποκλειστική φροντίδα των παιδιών (εδώ οι γονείς πέρα από την καθημερινή πίεση χρειάζεται να τηρούν το γονικό τους ρόλο και υποχρεώσεις), και να μην παίρνουν το ρόλο του γονέα, αλλά να σέβονται, να εμπιστεύονται και να συνεργάζονται με τους γονείς ακόμα και αν έχουν διαφορετική άποψη (Pilkauskas & Dunifon, 2016).
Όπως τα εγγόνια χαρίζουν πληρότητα, ευτυχία και νόημα στη ζωή του παππού και της γιαγιάς, αυτοί προσφέρουν μια μοναδική και ασύγκριτη εμπειρία στα παιδιά και η παρουσία τους στη ζωή τους αποτελεί τις πιο όμορφες εικόνες που έχουν ως παιδιά και πιο γλυκιές αναμνήσεις που θα έχουν ως ενήλικες!
… στη δική μου γιαγιά που είναι ο ήλιος μου σε κάθε βροχερή ημέρα!
*Σχολική Ψυχολόγος
Κέντρο Κλινικής Ψυχολογίας και Μελετών Ψυχικής Υγείας
Διδακτορική Φοιτήτρια Κλινικής Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου
