ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΜΠΑΡΡΗ*
Πολλές είναι οι φορές που διερωτήθηκα: Υπάρχει κανένας έλεγχος στο τι προβάλλουν τα Μέσα, ιδιαίτερα τα τηλεοπτικά κανάλια; Υπάρχει κανένα όριο ;
Νοιάζεται κανένας για την ποιότητα σ΄αυτό το τόπο; Ενδιαφέρεται κανένας για τη ζημιά που προκαλούν ιδιαίτερα στα νέα παιδιά διάφορες σειρές που προβάλλονται; Ανησυχεί κανένας για το ότι δεν υπάρχουν εκπομπές Παιδείας και Πολιτισμού την ώρα που η κοινωνία και οι οικογένειες καταρρέουν;
Είναι τα τηλεοπτικά κανάλια μόνο οικονομικές επιχειρήσεις αδιάφορο της ζημιάς που προκαλούν;
Υπάρχει τέλος Αρχή Ραδιοτηλεόρασης σ΄αυτόν τον τόπο και τι πραγματικά ελέγχουν;
Αυτά τα ερωτήματα δεν είναι η πρώτη φορά που με απασχολούν, όμως τον τελευταίο καιρό το πράγμα παράγινε. Ας καθίσει κάποιος το βράδυ κι ας παρακολουθήσει από περιέργεια συγκεκριμένη σειρά.
Ο ίδιος ο τίτλος δεν προϊδεάζει κανένα για κάτι απαγορευμένο ή ακατάλληλο. Ασφαλώς και είναι μεγάλη η δύναμη της Αγάπης και για τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά και για την κοινωνία γενικότερα. Μπορεί να υπερνικήσει δυσκολίες και εμπόδια, μπορεί να αλλάξει τη ζωή μας, τον κόσμο ολόκληρο. Η αγάπη είναι προϋπόθεση επιτυχίας για ότι κάποιος κάνει ή επαγγέλλεται, είναι προϋπόθεση ευτυχίας, είναι βάση κοινωνικής αλληλεγγύης. Με τον τρόπο όμως που προβάλλεται ταυτίζεται απόλυτα με τον έρωτα, με τη σχέση, με την ερωτική πράξη, όσο κι αν αυτό αποκρύπτεται. Φτάνει που εννοείται.
Τα ανθρώπινα αισθήματα είναι ιερά και δεν είναι ούτε προς δημοσιοποίηση ούτε προς προβολή. Δε διαφημίζονται, δε στήνεις παιχνίδια για να προκαλέσεις το ενδιαφέρον, για να αυξήσεις την τηλεθέαση, και τα οικονομικά κέρδη των καναλιών, ασφαλώς.
Αντιλαμβάνομαι ότι όλα πουλιούνται, όλα προβάλλονται, όλα αγοράζονται, αλλά όχι και τα ανθρώπινα αισθήματα. Λίγος σεβασμός, ας μην τα εξευτελίζουμε όλα. Δεν είναι αυτά που λείπουν από τις ανθρώπινες κοινωνίες μας.
Τα Μ.Μ.Ε οφείλουν με ότι παρουσιάζουν να πηγαίνουν την κοινωνία ένα σκαλί πιο πάνω, να διαμορφώνουν συνειδήσεις, να προσφέρουν σωστή αγωγή και διαπαιδαγώγηση, να προσφέρουν πολιτισμό, να προασπίζονται την πρέπουσα ηθική και συμπεριφορά.
Η αγάπη ως αίσθημα έχει να κάνει με την ψυχή των ανθρώπων, είναι μακρά διαδικασία, αβίαστη, ειλικρινής, χωρίς φκιασίδια και ψέματα που τόσο αρέσουν στα κανάλια. Οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι, δεν κλείνονται σ΄ένα χώρο, δεν παρακολουθούνται από κάμερες, δε χρειάζονται φροντιστήριο για το πώς πλησιάζει ο άντρας μια γυναίκα, πώς κάνει το φλερτ, πως αντιστέκεται η γυναίκα, πως θα την κερδίσει, πώς θα τη ρίξει στο κρεβάτι.
Όλα πια γίνονται ψεύτικα, όλα είναι προκατασκευασμένα και τα αποτελέσματα προαποφασισμένα. Δεν υπάρχει πια η γοητεία του άγνωστου, η εκδήλωση του αυθεντικού. Τείνει να εκλείψει πια η «αρσενική» συμπεριφορά. Φροντιστήριο λοιπόν αγάπης-έρωτα για να πετύχουμε συμπάθειες, να πάρουμε ψηλές βαθμολογίες, να κερδίσουμε κοπέλες. Όλοι λοιπόν στο εργαστήριο παρακολούθησης. Ειδικοί άσχετοι να κρίνουν και να βαθμολογούν. Πρέπει να ακολουθούνται κανόνες, τα λόγια να΄ναι προσεγμένα, οι συμπεριφορές ελεγχόμενες, εδώ πρέπει να γελάσεις, εδώ να θυμώσεις, εδώ να συγκινηθείς, ακόμα καλύτερα να κλάψεις, έστω με ψεύτικο δάκρυ. Αυτά πουλάνε, μη ψάχνεις αγροίκες και πρωτόγονες συμπεριφορές.
Αν το όλο σενάριο λειτουργούσε ως πείραμα ψυχολογίας ή συμπεριφοράς στα πλαίσια μιας επιστημονικής προσέγγισης για να λύσει προβλήματα της κοινωνίας, δε θα ενοχλούσε. Ποιο πρόβλημα όμως επιλύει, ποια συμπεριφορά διδάσκει στους νέους; Τίποτε απ΄αυτά. Αντίθετα απογοητεύει, αποθαρρύνει, δημιουργεί ενοχές και συμπλέγματα.
Ποιος μπορεί να διδάξει σωστές συμπεριφορές και στάσεις σε θέματα ανθρώπινων και ιδιαίτερα ερωτικών σχέσεων; Ποιος είπε ότι ταιριάζουν όλα για όλους.
Θεωρώ ιδιαίτερα επικίνδυνη τη μαζοποίηση των ανθρώπινων σχέσεων γιατί εξαφανίζει την ιδιαιτερότητα και μοναδικότητα. Θεωρώ επικίνδυνη τη στράτευση των ανθρώπων σε συγκεκριμένες νόρμες και κανόνες ευπρέπειας που τάχατες αυτές και μόνον φέρνουν αποτελέσματα.
Θεωρώ επικίνδυνη την προβολή συγκεκριμένων lifestyle που να ισχύουν για όλους. Η γοητεία των ανθρώπινων κοινωνιών έγκειται στη διαφορά, ιδιαίτερα σε θέματα συμπεριφορών και αισθημάτων που δεν πρέπει όλα να είναι προς δημοσιοποίηση. Ας μείνει και κάτι στην αθέατη πλευρά. Η τεχνολογία, τα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τώρα τα κανάλια, δεν άφησαν τίποτε κρυφό, για να λειτουργεί στο κάτω κάτω και λίγο η φαντασία. Μετά έχουμε και την αφέλεια να λέμε ότι διεκδικούμε τη προάσπιση των προσωπικών δεδομένων.
Δυστυχώς η συγκεκριμένη σειρά δεν είναι η μοναδική εξαίρεση, αλλά σχεδόν κανόνας και σ΄ όλα τα κανάλια χωρίς εξαίρεση. Πειραματόζωο ο σύγχρονος άνθρωπος οδηγείται εκεί που τα Μέσα Δικτύωσης και τα κανάλια (αυτοί που τα ελέγχουν) επιθυμούν μέχρι να γίνουν τα χειραγωγημένα στρατιωτάκια που θα ακολουθούν ένα συγκεκριμένο lifestyle που επιμελώς προβάλλουν με το αζημίωτο ασφαλώς.
Καταιγιστικό είναι το φαινόμενο, αμέτρητα εισαγόμενα τηλεοπτικά σκουπίδια μας κατακλύζουν και ανοχύρωτος ο άνθρωπος. Μοναδική ελπίδα σωτηρίας η αυτοάμυνα, η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και του αυτοελέγχου, οι σωστές προσωπικές επιλογές και η ενίσχυση της προσωπικής παιδείας και του πολιτισμού που αν δεν προσφέρονται, πρέπει προσωπικά να αναζητούνται.
Αυτός είναι απαραίτητος προσωπικός αγώνας για να παραμείνουμε άνθρωποι με ιδιαιτερότητες, ψυχή και αισθήματα και να μην αλλοτριωθούμε στη λαίλαπα της παγκοσμιοποίησης.
Δικαιολογούμαι λοιπόν να εξακολουθώ να διερωτώμαι; Πού είναι και τι εξετάζει η αρμόδια Αρχή που ελέγχει Μέσα, κανάλια, τηλεοπτικές σειρές και σκουπίδια;
Ομολογώ ότι δεν ελπίζω ότι θα γίνει κάτι ενάντια σ΄αυτό που επιζητούν τα πανίσχυρα συμφέροντα. Ανίσχυρος λοιπόν κλείνω με τη μόνη αρμόζουσα ευχή:
«Ο Θεός να μας ελεήσει πλέον», αν κι αυτός εξακολουθεί ακόμη να ασχολείται μαζί μας.
*Φιλόλογος
Επίτιμος Πρόεδρος Συνδέσμου Ελλήνων Δ/ντών Μ. Εκπαίδευσης Κύπρου
