ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗ*
Η Κύπρος έχει να επιδείξει ένα πλούσιο σε ποιότητα πολιτισμό και ένα υψηλό πνευματικό επίπεδο στη μακρόχρονη ιστορική της πορεία. Κι΄ αυτό το οφείλει εν πολλοίς στους πνευματικούς της ανθρώπους.
΄Ενας από τους πιο σοβαρούς πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίχθηκε η παιδεία της Πατρίδας μας είναι και οι Σχολικές Εφορείες που δημιουργήθηκαν πριν το 1893, καθώς και άλλες που δημιουργήθηκαν στα κατοπινά χρόνια.
Ο θεσμός των Σχολικών Εφορειών σημάδεψε ανεξίτηλα την ιστορική πορεία της εκπαίδευσής μας αλλά κι ευρύτερα της ίδιας της κοινωνίας μας. Συνέδεσε την παρουσία του με την εθνική, θρησκευτική, πολιτιστική και κοινωνική φυσιογνωμία του τόπου μας αλλά και τη εν γένει εξέλιξη του κυπριακού λαού σε όλες τις βαθμίδες.
Η ίδρυση των Σχολικών Εφορειών είναι συνυφασμένη και με την εκκλησία αφού οι πρώτοι Πρόεδροί τους υπήρξαν οι εκάστοτε Αρχιεπίσκοποι Κύπρου.
Η πορεία των Σχολικών Εφορειών που φέτος συμπληρώνουν πέραν του ενός αιώνα παρουσία στα εκπαιδευτικά και κοινωνικά θέματα της Πατρίδας μας, μόνο θετικά στοιχεία έχει να επιδείξει στον πιο νευραλγικό τομέα της ζωής, που είναι η Παιδεία.
Ανεκτίμητη η τεράστια προσφορά των Σχολικών Εφορειών, του θεσμού που διατηρεί μια αγαστή συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, με τους Συνδέσμους Γονέων και τους εκπαιδευτικούς.
Η καταξίωση του θεσμού των Σχολικών Εφορειών αποδεικνύεται καθημερινά και διαχρονικά, αν αναλογιστεί κανείς, το τεράστιο έργο που
επιτέλεσαν στη δημιουργία νέων σχολείων, επέκταση των χώρων των σχολείων, τη στελέχωση των υπηρεσιών, την κάλυψη αναγκών με υλικοτεχνική στήριξη, αλλά και την αρωγή που επιδεικνύουν στους μαθητές που αντιμετωπίζουν οποιοδήποτε πρόβλημα. Ακόμη και η διατήρηση της μνήμης των κατεχομένων είναι το πρωταρχικό έργο που επιτελείται από τις Σχολικές Εφορείες των κατεχομένων Δήμων μας.
Οι Σχολικές Εφορείες, όχι μόνο θα πρέπει να λειτουργούν και να υπάρχουν, αλλά θα πρέπει να ενισχυθούν θεσμικά και διαχειριστικά για να επιτελούν απρόσκοπτα το έργο τους.
Για μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας του θεσμού σίγουρα απαιτείται κατάλληλη αναδιάρθωση και στελέχωσή τους και αφού εκσυγχρονιστεί η σχετική νομοθεσία, ο ρόλος τους να καταστεί πιο διακριτός και αποδοτικός, ώστε βάση στρατηγικού σχεδιασμού που θα αφορά τον εκσυγχρονισμό της διακυβέρνησης του εκπαιδευτικού συστήματος, να μπορούν σταδιακά να αναλάβουν περισσότερες ευθύνες αναφορικά με την υποστήριξη της εύρυθμης και απρόσκοπτης λειτουργίας των σχολείων. Στο πλαίσιο αυτό, θα μπορούσαν να εξεταστούν ζητήματα πιο αποτελεσματικής οργάνωσης, διοίκησης και κατάλληλης στελέχωσης των Σχολικών Εφορειών.
Τυχόν αποδυνάμωσή τους θα είχε επιπτώσεις στην ποιότητα της εκπαίδευσής μας, της λειτουργίας των σχολείων, και θα δημιουργηθεί και μέγα πολιτικό ζήτημα, αν λάβουμε υπόψη μας ότι ο θεσμός αυτός λειτουργεί και στο ψευδοκράτος. ΄Ετσι σε ενδεχόμενη και επιθυμητή λύση του κυπριακού προβλήματος θα βρεθούμε δυσμενώς εκτεθειμένοι στο θέμα αυτό.
Για να έχουμε μια πιο πλήρη εικόνα της ύπαρξης και υπόστασης των Σχολικών Εφορειών θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι, με βάση των περί Σχολικών Εφορειών Νόμο, οι Σχολικές Εφορείες αναλαμβάνουν τη διαχείριση των σχολείων του δήμου ή της κοινότητας , εποπτεύουν το προσωπικό που διορίζουν ή τους παραχωρείται από την Κυβέρνηση, συνεργάζονται με τις διευθύνσεις των σχολείων για την καλύτερη λειτουργία τους και ασκούν οποιαδήποτε άλλη εξουσία και οποιοδήποτε άλλο καθήκον ανατίθεται σε αυτές. Σε γενικές γραμμές έχουν την ευθύνη να εξασφαλίζουν τον εξοπλισμό των σχολείων, να διαχειρίζονται και να φροντίζουν για τη συντήρηση του εξοπλισμού τους. Επιπρόσθετα έχουν την ευθύνη της συντήρησης των κτηριακών εγκαταστάσεων των σχολικών μονάδων, ειδικότερα δε των παλαιοτέρων.
Επιβάλλεται λοιπόν η απρόσκοπτη ανεξάρτητη και αυτόνομη λειτουργία των Σχολικών Εφορειών για να μην διακοπεί η τόσο εποικοδομητική προσφορά τους στον σημαντικό τομέα της Παιδείας μας, του τομέα αυτού που επενδύουμε το μέλλον του ιδίου του τόπου μας και των παιδιών μας.
*Πρόεδρος Σχολικής Εφορείας Λευκωσίας
