Οι Σχολικές Εφορείες με υπόμνημά τους ζητούν να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους.Το υπόμνημα

 Επαφές με προσωπικότητες και οργανωμένα σύνολα του τόπου άρχισε η Παγκύπρια Συντονιστική Επιτροπή Σχολικών Εφορειών, με στόχο τη διατήρηση της ανεξαρτησίας τους. Όπως ανέφερε στο Paideia-News ο πρόεδρος της  Παγκύπριας Συντονιστικής Επιτροπής Σχολικών Εφορειών Ντίνος Έλληνας, η Επιτροπή είχε μέχρι στιγμής συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Βουλής, και τον Αρχιεπίσκοπο, οι οποίοι στηριζουν το αίτημά της  ενώ προγραμματίζονται συναντήσεις με τους αρχηγούς των κομμάτων.

Η Επιτροπή αντιδρά την πρόταση του Υπουργείου Εσωτερικών για ένταξη των σχολικών εφορειών σε Δευτεροβάθμιο Συμβούλιο του ΥΠ.ΕΣ.

Ο κ. Έλληνας ανέφερε επίσης ότι η Επιτροπή συμφώνησε, τόσο με τους Άγγλους εμπειρογνώμονες όσο και με τη Διεθνή Τράπεζα για μείωση των σχολικών εφορειών από 210 που είναι σήμερα, σε 20.

Το Paideia-News παραθέτει το υπόμνημα που στάλθηκε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας όσο και στα οργανωμένα σύνολα και εμπλεκόμενους φορείς.  

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Ο θεσμός των Σχολικών Εφορειών, (Εφορειών Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων), λειτουργεί περισσότερο από 100 χρόνια και τυγχάνει ευρύτερης αναγνώρισης τόσο για το ρόλο του όσο και για τη συμβολή του στα Εκπαιδευτικά δρώμενα του τόπου μας.  Οι Σχολικές Εφορείες στη μακρόχρονη πορεία τους συνέδεσαν το όνομα και την παρουσία τους με την ίδια την πορεία της εκπαίδευσης αλλά και ευρύτερα με την ίδια την Ιστορία  της Πατρίδας μας.  Υπήρξαν ο ακρογωνιαίος λίθος της στήριξης, της διάρκειας και της διατήρησης της ελληνικής παιδείας στον τόπο μας, μάλιστα μέσα από άκρως αντίξοες συνθήκες.

Αυτή και μόνο η τεράστια προσφορά των Σχολικών Εφορειών στον τόπο μας, μας υποχρεώνει να διατηρήσουμε και να συνεχίσουμε το έργο των προκατόχων μας, οι οποίοι διαφύλαξαν την ιερή παρακαταθήκη των ιδρυτών των Εφορειών, που είχαν τη θεία έμπνευση της δημιουργίας ενός τέτοιου οργανισμού, που έμελλε να διατηρήσει τη φλόγα της μάθησης και τη σφυρηλάτηση ήθους στους νέους της Κύπρου.

Η ίδρυση των Σχολικών Εφορειών είναι συνυφασμένη με την Εκκλησία, αφού οι πρώτοι Πρόεδροι ήταν οι εκάστοτε Αρχιεπίσκοποι (Εφορεία Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Λευκωσίας) και στις άλλες Εφορείες οι Μητροπολίτες.   

Παράλληλα είναι συνυφασμένη με την ίδρυση και την πορεία της Κυπριακής Δημοκρατίας, βασισμένη σε θεμελιώδης αρχές του Συντάγματος και της Δημοκρατίας.  Είναι ένας από τους πλέον καταξιωμένους θεσμούς στη συνείδηση του Κυπριακού λαού.

ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ - ΑΠΟΨΕΙΣ

Οι Σχολικές Εφορείες ως χρήσιμος, ωφέλιμος και καταξιωμένος θεσμός πρέπει να συνεχίσουν να υπάρχουν και ο ρόλος και η συμβολή τους πρέπει να ενισχυθεί με περισσότερες αρμοδιότητες και ευθύνες ώστε να μπορούν να λειτουργούν με περισσότερη ευχέρεια και αποτελεσματικότητα και να συμβάλουν στην υλοποίηση της Κυβερνητικής Πολιτικής στον τόσο ευαίσθητο τομέα της Παιδείας.

Οι Σχολικές Εφορείες είναι ανεξάρτητα σώματα του Δημόσιου Δικαίου με δική τους οντότητα και τα μέλη τους εκλέγονται ανάλογα σε κάθε Δήμο για τα σχολεία του Δήμου κοινοτικά και σύμπλεγμα για τα σχολεία που ορίζονται.  Τα εκλεγμένα μέλη της διαχειρίζονται προϋπολογισμούς, οι οποίοι εγκρίνονται από τους Υπουργούς Παιδείας και Πολιτισμού και Οικονομικών  και κατ’ επέκταση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων.  Ελέγχονται από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και την Ελεγκτική Υπηρεσία της Δημοκρατίας και δεν παρουσιάζουν οποιαδήποτε ελλείμματα, σε αντίθεση με τις Τοπικές Αυτοδιοικήσεις (Δήμους, Κοινότητες κτλ.).

Με βάση των περί Σχολικών Εφορειών Νόμο και Κανονισμών, οι Σχολικές Εφορείες αναλαμβάνουν  τη διαχείριση των σχολείων του δήμου ή της κοινότητας  κτλ., εποπτεύουν το προσωπικό που διορίζουν ή τους παραχωρείται από την Κυβέρνηση, συνεργάζονται με τις διευθύνσεις των σχολείων για την καλύτερη λειτουργία τους και ασκούν οποιαδήποτε άλλη εξουσία και οποιοδήποτε άλλο καθήκον ανατίθεται σ’ αυτές.   Σε γενικές γραμμές έχουν την ευθύνη να εξασφαλίζουν τον απαραίτητο εξοπλισμό των σχολείων, να διαχειρίζονται και να φροντίζουν για τη συντήρηση της υλικοτεχνικής υποδομής και του εξοπλισμού του. Επιπρόσθετα έχουν την ευθύνη της συντήρησης και βελτίωσης των  κτιριακών εγκαταστάσεων των σχολικών μονάδων.

Διαθέτουν κινητή ή ακίνητη περιουσία που ανήκει σε οποιοδήποτε σχολείο Μέσης, Δημοτικής και Προδημοτικής Εκπαίδευσης.  Η ακίνητη περιουσία είναι εγγεγραμμένη στο όνομα του Προέδρου της Σχολικής Εφορείας για λογαριασμό του Σχολείου σύμφωνα με το Νόμο περί Σχολικών Εφορειών.

Με βάση το σύνταγμα και με βάση τα κληροδοτήματα που διαθέτουν οι Σχολικές Εφορείες με ειδικές ρήτρες, δεν μπορούν να παραχωρηθούν σε κανένα άλλο φορέα για διαχείριση εμπιστευμάτων ή υφιστάμενων υποχρεώσεων, δικαιωμάτων. Αυτό δεν αλλάζει με απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου ή άλλου θεσμικού  οργάνου.

Τα Μέλη των Σχολικών Εφορειών εκλέγονται από τους Δημότες του κάθε Δήμου και τις κοινότητες και γι’ αυτό γνωρίζουν πολύ καλά τις συνθήκες και τις ανάγκες των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της περιοχής τους και μπορούν να επιληφθούν άμεσα. Ως εκ τούτου, αποτελούν στην πράξη αποκεντρωμένες οντότητες διαχείρισης των εκπαιδευτικών πραγμάτων του τόπου και στοιχείο συμμετοχικής, αντιπροσωπευτικής και δημοκρατικής διακυβέρνησης.

Οι Σχολικές Εφορείες εκτός από τα θέματα Παιδείας, προσφέρουν τεράστιο κοινωνικό και πολιτιστικό έργο με διάφορες εκδηλώσεις και δραστηριότητες που διοργανώνουν. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και οι Σχολικές Εφορείες των κατεχομένων Δήμων για τη διατήρηση  της μνήμης των κατεχομένων εδαφών μας και συνέχιση του αγώνα για απελευθέρωση και επιστροφή.

Τυχόν κατάργηση του θεσμού εκτός των άλλων συνεπειών, θα δημιουργήσει και  μέγα πολιτικό ζήτημα, καθόσον ο θεσμός αυτός λειτουργεί στο ψευδοκράτος και σε μια ενδεχόμενη λύση του κυπριακού προβλήματος θα επηρεάσει δυσμενώς την πλευρά μας.

ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ – ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

• Σε καμία περίπτωση οι Σχολικές Εφορείες δεν μπορούν να καταργηθούν αλλά ούτε και να υπαχθούν στους Δήμους. Θα πρέπει να παραμείνουν ανεξάρτητα σώματα Δημοσίου Δικαίου με δική τους οντότητα και εξουσίες, έτσι που να υπηρετούν τα σχολεία αποτελεσματικά για το καλό της Παιδείας, των Σχολείων, των μαθητών και του Δημόσιου Συμφέροντος.
• Για μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας του θεσμού απαιτείται κατάλληλη αναδιάρθρωση και στελέχωσή  τους και αφού εκσυγχρονιστεί η σχετική νομοθεσία, ο ρόλος τους να καταστεί πιο διακριτός και αποδοτικός, ώστε βάση στρατηγικού σχεδιασμού που θα αφορά τον εκσυγχρονισμό της διακυβέρνησης του εκπαιδευτικού συστήματος, να μπορούν να αναλάβουν περισσότερες ευθύνες αναφορικά με την υποστήριξη της εύρυθμης και απρόσκοπτης λειτουργίας των σχολείων. Στο πλαίσιο αυτό, θα μπορούσαν να εξεταστούν ζητήματα πιο αποτελεσματικής οργάνωσης, διοίκησης και κατάλληλης στελέχωσης των Σχολικών Εφορειών.
• Η αποκέντρωση πάντοτε επιφέρει θετικά αποτελέσματα και επιλύει άμεσα τα τυχόν προβλήματα.  Η συγκέντρωση εξουσιών στους Δήμους, αναφορικά με τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες των Σχολικών Εφορειών θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην εύρυθμη λειτουργία των σχολείων και θα αφαιρέσει από τους Δήμους την ευχέρεια να επικεντρωθούν σε σωρεία άλλων σοβαρών ζητημάτων που απασχολούν τις τοπικές κοινωνίες.
• Επιβάλλεται μείωση του αριθμού των Σχολικών Εφορειών, ώστε η κάθε Σχολική Εφορεία να έχει στην αρμοδιότητά της ένα ικανό αριθμό σχολείων και να επιτυγχάνονται οικονομίες κλίμακας ιδιαίτερα στις μικρές κοινότητες  της υπαίθρου, επιτυγχάνοντας  ανάλογες μειώσεις στο κόστος λειτουργίας των Σχολικών Εφορειών.
•  Οι Εφορείες Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων αποτελούν την προέκταση του αρμόδιου Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Θα πρέπει να διατηρήσουν  την ανεξαρτησία τους αλλά και να συνεργάζονται  στενά και εποικοδομητικά για τη συνεχή βελτίωση και πρόοδο της Παιδείας.  Στόχος των Εφορειών είναι η καλώς νοούμενη εξυπηρέτηση των συμφερόντων των Σχολείων και κατ’ επέκταση των παιδιών μας. Γι’ αυτό θα πρέπει πάντοτε να υπάρχει στενή και αρμονική συνεργασία με το οικείο Υπουργείο, προς όφελος της Παιδείας.  Με την κατάργησή τους, με οποιοδήποτε τρόπο ή έστω την ένταξή τους στους Δήμους, αυτή η συνεργασία είναι αδύνατο να συνεχιστεί, με όλα τα ανεπιθύμητα συνεπακόλουθα.
•  Είναι ποτέ δυνατόν τα θέματα Παιδείας να χειρίζεται ένα άλλο Υπουργείο, εκτός από το Παιδείας;

Πρόεδρος

Ντίνος Έλληνας

Γραμματέας

Ανδρέας Αθανασιάδης