ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΧΑΤΖΗΛΟΪΖΟΥ*
Κατά την πρόσφατη συνάντηση του Υπουργείου Παιδείας με την ΠΟΕΔ, τέθηκαν και συζητήθηκαν διάφορα θέματα που αφορούσαν τους αντικαταστάτες εκπαιδευτικούς. Ένα από τα ζητήματα ήταν το δικαίωμα των αντικαταστατών για πληρωμένη άδεια ασθενείας. Το Υπουργείο απέρριψε αυτό το αίτημα της Οργάνωσης με το επιχείρημα πως σε όλη τη δημόσια υπηρεσία ισχύει η ίδια αντιμετώπιση για τους έκτακτους υπαλλήλους και πως η ΠΟΕΔ πρέπει να αποταθεί στο Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού. Με λίγα λόγια αντί να αντιμετωπισθεί το θέμα με λογική και ανθρωπιά, αντιμετωπίστηκε με δικαιολογίες και υπεκφυγές. Η μόνη λογική εξήγηση είναι πως το Υπουργείο Παιδείας και η Κυβέρνηση θεωρούν πως οι συγκεκριμένοι εκπαιδευτικοί είναι βιονικοί και μπορούν να εργάζονται για μήνες και χρόνια ολόκληρα χωρίς να ασθενήσουν. Το παράδοξο της όλης υπόθεσης είναι πως ενώ τώρα το Υπουργείο Παιδείας ισχυρίζεται πως πρέπει να ισχύει η ίδια πολιτική σε όλη τη Δημόσια Υπηρεσία, όταν αποφασίστηκε η μετατροπή των εκτάκτων που έχουν υπηρεσία περισσότερη από 30 μήνες σε αορίστου χρόνου υπαλλήλους, το εν λόγω Υπουργείο ζήτησε όπως εξαιρεθεί η Παιδεία, επειδή υπάρχουν διαφοροποιήσεις[i].
Κάπου εδώ πρέπει να αναφερθεί πως το σχολικό εργασιακό περιβάλλον είναι αυτό με τα περισσότερα μικρόβια. Σύμφωνα με έρευνα του Dr. Gerba, οι εκπαιδευτικοί έχουν 5,5 φορές περισσότερα μικρόβια στα τηλέφωνά τους από τα υπόλοιπα επαγγέλματα και 27 φορές περισσότερα μικρόβια στα πληκτρολόγια των υπολογιστών τους. Τα θρανία των μαθητών καθώς και οι εργασίες και τα τετράδιά τους είναι τα αντικείμενα με τα περισσότερα μικρόβια. Σε ένα τέτοιο εργασιακό περιβάλλον καλούνται να εργαστούν οι αντικαταστάτες εκπαιδευτικοί! Ένα περιβάλλον γεμάτο μικρόβια στο οποίο πρέπει να αποκτήσουν ανοσία!
Λόγω της απουσίας αυτού του βασικού δικαιώματος, οι αντικαταστάτες εκπαιδευτικοί, καθώς και οι εκπαιδευτικοί που εργοδοτούνται στα σχολεία με το καθεστώς της αγοράς υπηρεσιών, αναγκάζονται να πηγαίνουν στο σχολείο άρρωστοι. Κανένα πρόβλημα αφού έτσι δε χάνονται μαθήματα, σωστά; Λάθος! Σύμφωνα με την αναφορά του Economist Intelligence Unit (2014) [ii] στην οποία διερευνήθηκαν οι πρακτικές και οι αιτίες των αδειών ασθενείας σε 17 ευρωπαϊκές χώρες, η μειωμένη παροχή ή η παντελής έλλειψη του δικαιώματος για άδεια ασθενείας μπορεί να οδηγεί σε λιγότερες απουσίες από τον χώρο εργασίας όμως η μειωμένη αποδοτικότητα και η μετάδοση των ασθενειών έχουν πολύ μεγαλύτερο κόστος από αυτό που εξοικονομείται. Ένα ενδεικτικό παράδειγμα είναι όταν το 2009 ξέσπασε η γρίπη των χοίρων (Η1Ν1). Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Institute for women's Policy Research[iii], η ασθένεια μεταδόθηκε σε 7 εκατομμύρια περισσότερα άτομα στην Αμερική επειδή εργαζόμενοι που δεν είχαν δικαίωμα για άδεια ασθενείας μετέβαιναν στον χώρο εργασίας τους. Από την άλλη, στη Γερμανία που υπάρχει πλήρης κάλυψη καταγράφηκαν τα λιγότερα κρούσματα. Ένα από τα συμπεράσματα της έρευνας ήταν πως η οποιαδήποτε αύξηση σε κόστος από την πληρωμένη άδεια ασθενείας συνεπάγεται αυξημένη παραγωγικότητα. Ταυτόχρονα, τα συνεπακόλουθα οφέλη αναπληρώνουν οποιοδήποτε κόστος επωμίζεται ο εργοδότης.
Στο σχολικό περιβάλλον φυσικά, ο κίνδυνος δεν είναι μόνο να μεταδώσουν την ασθένεια σε άλλους εκπαιδευτικούς αλλά και στους μαθητές τους, αφού κατά τη διδασκαλία ο εκπαιδευτικός αναπόφευκτα πλησιάζει τα παιδιά. Σε τέτοια περίπτωση η οικογένεια του μαθητή επωμίζεται το κόστος της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης του παιδιού αλλά και της απώλειας του εισοδήματος του γονέα που πρέπει να παραμείνει στο σπίτι για τη φροντίδα του. Από την άλλη, αν οι εκπαιδευτικοί αυτοί επιλέξουν να παραμείνουν σπίτι τους για να αναρρώσουν, η πιθανότερη έκβαση θα είναι ο τερματισμός της εργασίας τους, την οποία και θα κληθεί άλλος εκπαιδευτικός να συνεχίσει. Και στις δύο περιπτώσεις θυματοποιούνται τα παιδιά, αφού στην πρώτη εκτός από τη μειωμένη αποδοτικότητα του εκπαιδευτικού κινδυνεύουν να ασθενήσουν και αυτά, ενώ στη δεύτερη αναγκάζονται να υπομείνουν την ξαφνική απώλεια του εκπαιδευτικού.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο εξάλλου πως η Unesco και η ILO το 1966[iv] στις συστάσεις τους για το εκπαιδευτικό προσωπικό ανάμεσα σε άλλα συμπεριέλαβαν και τις άδειες ασθενείας. Συγκεκριμένα αναφέρουν πως εκπαιδευτικοί οι οποίοι εργοδοτούνται σε σταθερή βάση με μερική απασχόληση πρέπει να έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους εκπαιδευτικούς οι οποίοι απασχολούνται με πλήρη απασχόληση όσον αφορά τον μισθό, την άδεια ασθενείας και μητρότητας.
Αν πραγματικά θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα πιο ανθρώπινο σχολείο, το ίδιο το Υπουργείο πρέπει να σταματήσει να εφαρμόζει απάνθρωπες πρακτικές οι οποίες έρχονται σε αντίθεση με συστάσεις διεθνών οργανισμών. Καιρός να καταλάβουμε πως και η πιο μικρή αλλαγή μπορεί να προσφέρει τα μέγιστα στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και στην Παιδεία του τόπου.
*Γενικός Αντιπρόσωπος ΠΟΕΔ, Οργανωτικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
