ΤΗΣ ΑΝΤΡΗΣ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ*
Κάθε τέλος συνοδεύεται από μια νέα αρχή. Έτσι και τα παιδιά μας, σε λίγες μέρες θα βιώσουν το τέλος των καλοκαιρινών διακοπών και την αρχή μιας νέας σχολικής χρονιάς. Μιας νέας σχολικής χρονιάς γεμάτη προκλήσεις, χαρές, λύπες και διάφορα άλλα έντονα συναισθήματα, που καλούνται να διαχειριστούν.Αυτή τη περίοδο, ως γονείς, σπεύδουμε να οργανώσουμε τις απογευματινές δραστηριότητες των παιδιών μας, σε μια προσπάθεια να τους παρέχουμε όλα τα κατ’ εμάς αναγκαία εχέγγυα για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στη σχολική, και όχι μόνο, χρονιά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.Μέσα από συντονισμένες προσπάθειες,έχουμε στόχο να τους παρέχουμε όσο το δυνατό περισσότερες ευκαιρίες, έτσι ώστε να αξιοποιήσουν στον μέγιστο βαθμό τις κλίσεις τους, τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντά τους. Να γίνουν μικροί καλλιτέχνες, επιστήμονες, αθλητές, με την ελπίδα, πολλές φορές, ότι θα αναδειχθούν ως τα νέα ανερχόμενα ταλέντα.
Η τρελή αυτή πορεία καθοδηγείται όχι μόνο από μας τους γονείς, αλλά από την κοινωνία γενικότερα,καθώς και από τη διαφημιστική βιομηχανία. Η ζωή μας κατακλύζεταιμε πρότυπα και ιδέες που συνεπαίρνουν τα παιδιά μας, αλλά περισσότερο εμάς τους γονείς.Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο νεαρός Μότσαρτ ο οποίος αποτέλεσε παράδειγμα προς μίμηση για πολλούς γονείς. Το φαινόμενο «παιδί θαύμα» της εποχής εκείνης, οδήγησε πολλούς γονείς σε μια τρελή πορεία να ανακαλύψουν τις κρυμμένες, ίσως, υπερφυσικές ικανότητες των παιδιών τους. Τα παιδιά μας πρέπει να έχουν τα καλύτερα και να είναι οι καλύτεροι σε ό,τι κάνουν.
Είναι πράγματι πολλά τα πλεονεκτήματα να μεγαλώνει ένα παιδί στον αναπτυγμένο κόσμο του 21ου αιώνα. Περιτριγυρίζεται από υλικές ανέσεις. Από επιστήμονες που αγωνίζονται να ανακαλύψουν νέα συστήματα εκπαίδευσης. Πολιτικούς που κατοχυρώνουν τα δικαιώματά του σε διεθνείς νομοθεσίες. Εταιρείες που οργανώνουν την ψυχαγωγία τους. Αποτελεί το κέντρο του σύμπαντος των γονέων του.Όμως, μεγαλώνουμε πράγματι τα πιο έξυπνα, υγιή, χαρούμενα παιδιά;
Στην ουσία, ανατρέφουμε μία γενιά παιδιών με απώτερο σκοπό να ικανοποιήσουμε τις δικές μας ανάγκες και τις ανεκπλήρωτες, ίσως, επιθυμίες μας. Η δράση και τα επιτεύγματα των παιδιών μας,καθοδηγούνται στη βάση των δικών μας στόχων και φιλοδοξιών. Τα παιδιά μας πρέπει να ξεκινήσουν να μαθαίνουν ξένες γλώσσες στην ηλικία των δύο-τριών ετών, ίσως και νωρίτερα. Πρέπει να αναπτύξουν δεξιότητες στην υποκριτική, στη μουσική. Να γίνουν ποδοσφαιριστές, τενίστες, πρωταθλητές στο κολύμπι.Περνούν, λοιπόν, ατελείωτες ώρες σε ένα αυτοκίνητο για να προλάβουν το βαρυφορτωμένο τους καθημερινό πρόγραμμα. Μηδενικός χρόνος για ελεύθερο παιχνίδι και ξεκούραση. Πίεση να πετύχουν τους στόχους τους, να ξεχωρίσουν. Ανταγωνιστικές σχέσεις με τους συνομήλικους. Και που οδηγεί αυτό; Σωματική και νοητική κούραση. Κατάθλιψη, άγχος, διατροφικές διαταραχές, στομαχόπονος, πονοκέφαλος, διαταραχές ύπνου και χρόνια κόπωση, αδυναμία συγκέντρωσης μέσα στην τάξη.
Όταν οι ενήλικες καθοδηγούν τη ζωή των παιδιών τους, παραβιάζοντας τον ψυχικό τους κόσμο, στερούν σε αυτά όλα εκείνα τα αγαθά που δίνουν νόημα στην ανθρώπινη ύπαρξη. Τις μικρές περιπέτειες, τις μυστικές αναζητήσεις, τις οπισθοδρομήσεις και τις αποτυχίες, τις ένδοξες αναρχίες, τις στιγμές της απομόνωσης και της ανίας. Τα παιδιά μεγαλουργούν όταν έχουν τον χρόνο και τον χώρο για να αναπνεύσουν, να κυκλοφορήσουν ελεύθερα, να βαρεθούν, να χαλαρώσουν, να πάρουν ρίσκα και να κάνουν λάθη, να ονειρευτούν και να διασκεδάσουν με τους δικούς τους όρους, ακόμη και να αποτύχουν. «Το παιδί που χρησιμοποιεί το τηλεσκόπιο του μέσα στο δωμάτιό του, για να ικανοποιήσει τη δική του περιέργεια και όχι με σκοπό να παρουσιάσει τα επιτεύγματά του σε ένα διαγωνισμό-αυτό το παιδί είναι ένας πραγματικός επιστήμονας και σωστός παρατηρητής. Βρείτε μας τα παιδιά αυτά» είπε χαρακτηριστικά η MarilleJones, πρώην κοσμήτορας υπεύθυνη για την εισδοχή των φοιτητών στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (M.I.T.). Άλλωστε, μία τέτοια περίεργη και καθόλα επικριτική πορεία ακολούθησε και ο γνωστός ανά το παγκόσμιο, BillGates…
Εάν θέλουμε και πάλι να επαναφέρουμε τη χαρά τόσο στα παιδιά μας όσο και σε εμάς τους ίδιους, θα πρέπει να αποσυρθούμε και να αφήσουμε τα παιδιά να είναι απλά ο εαυτός τους. Χωρίς εντατικά φροντιστηριακά προγράμματα. Χωρίς δεσμεύσεις που να περιορίζουν τον ελεύθερο τους χρόνο. Και να απαντήσουμε σε ερωτήματα όπως: Πότε είναι ο κατάλληλος χρόνος για να σπρώξω τα παιδιά μου και πότε θα πρέπει να αποσυρθώ; Πόση ελευθερία χρειάζονται; Τι ρίσκα μπορούν να πάρουν; Η απάντηση βρίσκεται στο σπίτι του καθενός από μας.
*Εκπαιδευτικός
