ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΠΑΝΑΓΗ*
Μέσα στον κυκεώνα των αντιφοιτητικών πολιτικών που επιχειρούν να εφαρμόσουν οι κυβερνώντες ήρθε να προστεθεί τελευταία και η πρόταση του κυρίου Τάσου, βουλευτή του ΔΗΣΥ και Προέδρου της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής, για εφαρμογή τριετών προγραμμάτων φοίτησης στα κυπριακά πανεπιστήμια.
Τα τριετή προγράμματα σπουδών παρουσιάζονται από τον κ.Τάσου σαν μια μεταρρύθμιση που θα βοηθήσει τους φοιτητές με κύρια επιχειρηματολογία ότι δήθεν θα μειωθεί το κόστος σπουδών και ότι θα μπορούν οι νέοι να εισέλθουν γρηγορότερα στην αγορά εργασίας. Είναι όμως αυτή η πραγματικότητα; Μπορούν πράγματι τα τριετή πανεπιστημιακά πτυχία να προσφέρουν στους φοιτητές το ίδιο επίπεδο σπουδών που παρέχεται σήμερα από τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Κύπρου;
Κατ’ αρχάς, ο κ.Τάσου προτείνει την τροποποίηση της υφιστάμενης νομοθεσίας που θα δίνει τη δυνατότητα ολοκλήρωσης σπουδών στα τρία χρόνια. Το γεγονός αυτό από μόνο του δίνει τη δυνατότητα θέσπισης τριετών προγραμμάτων σπουδών. Άλλωστε ποιο ιδιωτικό πανεπιστήμιο δεν θα αδράξει την ευκαιρία για να αλλάξει τα προγράμματα σπουδών του προς αυτή την κατεύθυνση;
Με βάση και τα δεδομένα που υπάρχουν σε χώρες του εξωτερικού, διαπιστώνεται ξεκάθαρα ότι με τη μείωση της διάρκειας των σπουδών, ότι θα είναι αδύνατο ένας φοιτητής να μπορεί να παρακολουθήσει τον ίδιο αριθμό μαθημάτων όπως αυτό της τετραετούς φοίτησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα ECTS, που χρειάζονται σήμερα για την ολοκλήρωση των σπουδών μας σε τετραετή πτυχία είναι 240 ECTS, τα οποία συμπληρώνονται με την παρακολούθηση μαθημάτων αξίας 60 πιστωτικών μονάδων-ECTS ανά έτος. Άρα, γίνεται ευκόλως κατανοητό ότι με την εφαρμογή τριετούς φοίτησης οι πιστωτικές μονάδες-ECTS μειώνονται αυτόματα σε 180. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πιστωτικές μονάδες-ECTS καθορίζονται από το φόρτο εργασίας του κάθε φοιτητή κατά τη διάρκεια των σπουδών του και καθορίζουν με αυτό τον τρόπο την ποιότητα του πτυχίου που αποκτάται. Συνακόλουθα, η αξία ενός τριετούς πτυχίου καθίσταται λιγότερη από αυτή ενός πτυχίου τετραετούς φοίτησης. Άλλωστε σε καμία χώρα του κόσμου τα τριετή προγράμματα σπουδών δεν μπορούν να προσφέρουν 240 πιστωτικές μονάδες ECTS.
Η απώλεια ποιότητας και αξίας των πτυχίων, που θα παρουσιαστεί με την εφαρμογή της τριετούς φοίτησης, θα οδηγήσει τους φοιτητές σε αυξημένη ανάγκη απόκτησης μεταπτυχιακού. Άρα, τα πτυχία μπορούν στο όνομα να παρουσιάζονται ως τριετούς φοίτησης αλλά για να αποκτήσουν την ίδια ποιότητα των σημερινών πτυχίων θα απαιτείται περαιτέρω μόρφωση μεταπτυχιακού επιπέδου. Στην ουσία δηλαδή οι σπουδές ενός φοιτητή για να μπορούν να χαρακτηριστούν ολοκληρωμένες θα είναι και πάλι διάρκειας 4ετούς ή ακόμα και 5ετούς φοίτησης. Με αυτό τον τρόπο το κόστος σπουδών για το φοιτητή δεν μειώνεται αλλά αντίθετα μπορεί να είναι και αυξημένο.
Περαιτέρω σε προγράμματα σπουδών, όπου απαιτείται πρακτική, η εξάσκηση της πρακτικής, εξαιτίας του τριετούς χρόνου φοίτησης, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, αλλά περιορίζεται σε μαθήματα θεωρητικού επιπέδου. Σε χώρες όπως το Η.Β., όπου τα προγράμματα σπουδών είναι τριετούς φοίτησης, πτυχία που αφορούν για παράδειγμα την εκπαίδευση δεν συμπεριλαμβάνουν πρακτική εξάσκηση σε σχολεία. Ως αποτέλεσμα, η απόκτηση πτυχίου δασκάλου δεν συνεπάγεται δυνατότητα διορισμού του φοιτητή ως εκπαιδευτικού. Για να καταστεί εφικτή η εργοδότηση του φοιτητή πρέπει να παρακολουθήσει ακόμη ένα επιπλέον χρόνο μαθημάτων που θα καταπιάνονται με την πρακτική του.
Η εφαρμογή τριετών προγραμμάτων σπουδών δεν είναι τίποτε άλλο, παρά μια βασική πρόνοια της διακήρυξης της Μπολόνια που έχει ως συνέπειες το σπάσιμο του κύκλου σπουδών και την μετατροπή των πτυχίων σε διπλώματα στο περιεχόμενο με εμφανή μειωμένη αξία. Όποια χώρα προχώρησε σε εφαρμογή της Μπολόνια πρωτίστως μείωσε τη διάρκεια απόκτησης πτυχίου από τέσσερα σε τρία χρόνια. Εξάλλου, ένας από τους βασικούς στόχους της διακήρυξης της Μπολόνια είναι η υποβάθμιση του επιστημονικού αντικειμένου και η αναβάθμιση περιορισμένων και αποσπασματικών γνώσεων – δεξιοτήτων.
Συμπερασματικά, η πρόταση του κ. Τάσου και του ΔΗΣΥ για τριετή προγράμματα σπουδών, δεν είναι τίποτε άλλο παρά ακόμα ένα μέτρο κομμένο και ραμμένο στο αντιφοιτητικό πλαίσιο που κινείται η παρούσα κυβέρνηση. Στόχος της συγκεκριμένης πρότασης δεν είναι να μπορούν να αποφοιτούν οι φοιτητές στα τρία χρόνια, όπως επικαλείται, αλλά σταδιακά να εφαρμοστούν παντού τα τριετή προγράμματα σπουδών. Ένα τέτοιο μέτρο θα προκαλέσει αλυσιδωτές αρνητικές επιπτώσεις στη φοιτητιώσα νεολαία. Το επιστημονικό πεδίο θα μειωθεί και οι νέοι θα εγκλωβιστούμε σε μια ατέρμονη διαδικασία αφομοίωσης σκόρπιων γνώσεων.Ειδικότερα μέσα στις παρούσες συνθήκες η παιδεία πρέπει να ενισχυθεί και οι φοιτητές να μπορούν να απολαύσουν ποιοτική μόρφωση. Την Τρίτη 21/03 και ώρα 10:00 οπόταν η επιτροπή παιδείας θα συζητά την εν λόγω πρόταση του κ. Τάσου ας βρει,εμάς, τη φοιτητιώσα νεολαία έξω από τη Βουλή να διαδηλώσουμε και να βροντοφωνάξουμε, σε μια συμβολική διαμαρτυρία, για πτυχία με αξία και όχι διπλώματα για την ανεργία.
*Μέλος Φοιτητικού Συμβουλίου ΕΔΟΝ
