Παγκόσμια ημέρα εκπαιδευτικού: από την απαξίωση στην εποικοδομητική κριτική

ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΧΑΤΖΗΛΟΪΖΟΥ*

Σήμερα γιορτάζουμε την παγκόσμια ημέρα των εκπαιδευτικών, στον απόηχο των χθεσινών δημοσιευμάτων. Χθες, για άλλη μια φορά, οι εκπαιδευτικοί δέχτηκαν πυρά από τα ΜΜΕ για τον αριθμό αδειών ασθενείας κατά την περσινή σχολική χρονιά και για την αγοραστική δύναμη του μισθού τους.

Η τακτική των ΜΜΕ, με την οποία στοχευμένα και μεθοδευμένα προσπαθούν να αποδομήσουν το έργο των εκπαιδευτικών και να στρέψουν την κοινή γνώμη εναντίων τους, συνεχίζεται. Επιλέγονται τίτλοι και ειδήσεις αποσπασματικά, έτσι ώστε οι εκπαιδευτικοί να παρουσιάζονται ως βολεμένοι, προνομιούχοι και αποτυχημένοι. Απώτερος σκοπός τους, ο αποπροσανατολισμός της κοινής γνώμης, η σπορά διχόνοιας ανάμεσα στον εργασιακό πληθυσμό και η επιβολή περαιτέρω μέτρων και μειώσεων στους εκπαιδευτικούς. Όλα αυτά χωρίς να λαμβάνεται υπόψη πως αυτή η στάση που καλλιεργείται στην κοινωνία, δυσχεραίνει σε τεράστιο βαθμό το έργο των εκπαιδευτικών. Μειώνει τους εκπαιδευτικούς στα μάτια των μαθητών και ελαχιστοποιεί την οποιαδήποτε συνεργασία των γονιών με τη σχολική μονάδα και τους εκπαιδευτικούς. Αυτό όμως δεν απασχολεί κανένα!

Η είδηση της ημέρας χθες, τουλάχιστον όσον αφορά την Παιδεία, ήταν εκείνη του Κυπριακού Πρακτορείου Ειδήσεων με τίτλο: «Τη μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη στην Ευρώπη έχουν οι εκπαιδευτικοί στην Κύπρο, παρά τις μειώσεις μισθών».

Το άρθρο καταπιάνεται με το ότι από την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Μισθοί και επιδόματα των εκπαιδευτικών και των διευθυντών σχολείων στην Ευρώπη», μπορούμε να εξάγουμε το συμπέρασμα πως οι εκπαιδευτικοί στην Κύπρο, έχουν μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη σε σχέση με τους συναδέλφους τους στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η είδηση εξαπλώθηκε γοργά και σε άλλα ΜΜΕ.

Είναι άξιον απορίας πώς η δημοσιογράφος του ΚΥΠΕ και όλοι οι υπόλοιποι δημοσιογράφοι που αναδημοσίευσαν και αναπαρήγαγαν την είδηση, παρέβλεψαν τα εξής στοιχεία:

• Η έκθεση εξηγεί πως οι ελκυστικοί μισθοί, η προοπτική επιπρόσθετων επιδομάτων και οι καλές εργασιακές συνθήκες αποτελούν τα κυριότερα κίνητρα προσέλκυσης νέων ανθρώπων στο επάγγελμα του εκπαιδευτικού και διασφαλίζουν ψηλά επίπεδα ικανοποίησης και κινήτρων στους εκπαιδευτικούς. Ιδίως σε μια εποχή που οι εκπαιδευτικοί καλούνται να διεκπεραιώνουν και πληθώρα άλλων καθηκόντων όπως τη χρήση εκπαιδευτικής τεχνολογίας, συνεργασία σε ομάδες, ένταξη παιδιών με ειδικές ανάγκες, εκπαιδευτική διοίκηση, και άλλα, είναι αναγκαίο οι μισθοί και οι εργασιακές συνθήκες να είναι ελκυστικές για να προσελκύουν τους κατάλληλους ανθρώπους στο επάγγελμα (σελ. 6).
• Η έκθεση αναφέρει πως σε χώρες όπου το κατά κεφαλήν εισόδημα έχει μειωθεί σημαντικά λόγω της οικονομικής κρίσης, μπορεί η αγοραστική δύναμη του μισθού που παρουσιάζεται να μην είναι αντιπροσωπευτική (σελ. 9).
• Όσον αφορά τον ελάχιστο ακαθάριστο μισθό η Κύπρος δεν βρίσκεται στις πρώτες θέσεις, και αυτό χωρίς να υπολογίζονται οι αποκοπές που έχουν υποστεί οι εκπαιδευτικοί μας (σελ. 11). Σκόπιμα, δόθηκε υπερβολική έμφαση στον μέγιστο ακαθάριστο μισθό.
• Στη συντριπτική πλειοψηφία των χωρών, οι εκπαιδευτικοί λαμβάνουν επιδόματα για μετεκπαίδευση, ανάληψη επιπρόσθετων καθηκόντων, εργοδότηση σε απομακρυσμένες περιοχές, διδασκαλία σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, ένταξη παιδιών με ειδικές ανάγκες στην τάξη, υπερωρίες κ.α. Η μοναδική χώρα στην οποία δεν λαμβάνουν επιδόματα οι εκπαιδευτικοί είναι η Κύπρος. Το 1/3 των χωρών λαμβάνει σχεδόν όλα τα επιδόματα που έχουν αναφερθεί πιο πάνω (σελ. 24). Στις συγκρίσεις ανάμεσα στις χώρες δεν υπολογίστηκαν τα επιδόματα.
• Στον υπολογισμό της αγοραστικής αξίας του μισθού, υπολογίζεται ο ακαθάριστος μισθός, χωρίς την αφαίρεση αποκοπών και με την προσθήκη του 13ου μισθού (σελ. 108). Στην περίπτωση της Κύπρου, η μοναδική αποκοπή που υπολογίστηκε από τον κυκεώνα των αποκοπών που έχουν υποστεί οι εκπαιδευτικοί, είναι η μείωση στις κλίμακες εισδοχής (σελ. 56).

Λαμβάνοντας αυτά υπόψη μπορούμε να συμπεράνουμε πως η αγοραστική αξία του μισθού των εκπαιδευτικών της Κύπρου, όπως παρουσιάζεται στην έρευνα, δεν είναι αντιπροσωπευτική διότι:

• Δεν υπολογίστηκαν τα επιδόματα και η Κύπρος είναι η μοναδική χώρα που οι εκπαιδευτικοί δεν λαμβάνουν επιδόματα. Αν η έρευνα περιλάμβανε τα επιδόματα, η Κύπρος θα βρισκόταν σε πολύ χαμηλότερη θέση σε σχέση με τις άλλες χώρες.
• Το κατά κεφαλήν εισόδημα έχει μειωθεί σημαντικά λόγω της κρίσης και έτσι, παρ' όλες τις μειώσεις στους μισθούς των εκπαιδευτικών, η αναλογία ως προς το κατά κεφαλήν εισόδημα δεν έχει αλλάξει σημαντικά.
• Για την έρευνα χρησιμοποιήθηκε ο ακαθάριστος μισθός, χωρίς να υπολογιστούν οι επιπρόσθετες αποκοπές που έχουν υποστεί οι εκπαιδευτικοί τα τελευταία χρόνια.

Είναι πραγματικά λυπηρός και ανησυχητικός ο τρόπος με τον οποίο τα ΜΜΕ, με την παραμικρή ευκαιρία που τους δίνεται, επιτίθενται στους «προνομιούχους» εκπαιδευτικούς. Με μια σύντομη ανάγνωση της έκθεσης θα μπορούσαν να αντιληφθούν πως τα στοιχεία που έχουν χρησιμοποιηθεί για την Κύπρο απέχουν κατά πολύ από την πραγματικότητα και δημιουργούν λανθασμένες εντυπώσεις.

Η δεύτερη χθεσινή είδηση, που δημοσιεύτηκε στο πρωτοσέλιδο γνωστής εφημερίδας, αποκαλύπτει πως το 62% των εκπαιδευτικών πήρε άδεια ασθενείας σε μια σχολική χρονιά. Ο τίτλος της συγκεκριμένης είδησης θα έπρεπε να είναι πως το 38% των εκπαιδευτικών δεν πήρε ούτε και μια μέρα άδειας ασθενείας! Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο πως το εργασιακό περιβάλλον με τα περισσότερα μικρόβια, είναι αυτό του εκπαιδευτικού. Σύμφωνα με έρευνα του Dr. Gerba, οι εκπαιδευτικοί είχαν 5,5 φορές περισσότερα μικρόβια στα τηλέφωνά τους από τα υπόλοιπα επαγγέλματα και 27 φορές περισσότερα μικρόβια στα πληκτρολόγια των υπολογιστών τους. Τα θρανία των μαθητών καθώς και οι εργασίες και τα τετράδιά τους είναι τα αντικείμενα με τα περισσότερα μικρόβια. Σε ένα τέτοιο εργασιακό περιβάλλον καλούνται να εργαστούν οι εκπαιδευτικοί! Ένα περιβάλλον γεμάτο μικρόβια στο οποίο πρέπει δια μαγείας να αποκτήσουν ανοσία!

Αξίζει να σημειωθεί επίσης, πως όταν οι εκπαιδευτικοί απουσιάζουν για λιγότερες από τέσσερις μέρες (ποσοστό 25% από το 62%), αναπληρώνονται τα μαθήματά τους από άλλους συναδέλφους τους για να μην χάνονται τα μαθήματα των παιδιών, χωρίς κανένα οικονομικό κόστος για το κράτος. Επίσης, ένα ποσοστό 7% απουσίαζε πέραν των 34 ημερών, λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας ή εγκυμοσύνης. Αφαιρώντας τις μικρές άδειες απουσίες οι οποίες αναπληρώνονται από άλλους εκπαιδευτικούς της Σχολικής Μονάδας καθώς και τις άδειες για σοβαρά προβλήματα υγείας, μένει ένα ποσοστό 30%.

Επιπρόσθετα, θα ήταν χρήσιμο αν γινόταν δημοσιοποίηση του μέσου όρου της άδειας ασθενείας την οποία ΔΕΝ χρησιμοποίησαν κατά τη διάρκεια της χρονιάς οι εκπαιδευτικοί. Το ποσοστό θα ήταν εντυπωσιακό. Τέλος, θα ήταν καλά αν λαμβανόταν υπόψη και το γεγονός πως οι πλείστοι εκπαιδευτικοί χρησιμοποιούν την άδεια ασθενείας μόνο όταν είναι απόλυτα αναγκαίο και αρκετές φορές επιλέγουν να εργαστούν κανονικά, αν και ασθενούν, για να μην ταλαιπωρήσουν τους μαθητές, τους συναδέλφους τους ή τη Σχολική Μονάδα.

Είναι καιρός οι πολίτες αυτού του τόπου να αρχίσουν να στέκονται κριτικά απέναντι σε αυτά που διαβάζουν, αμφισβητώντας και ελέγχοντας τις ειδήσεις που τους πλασάρονται.

Σήμερα, την παγκόσμια ημέρα εκπαιδευτικού, οι εκπαιδευτικοί δεν επιζητούν δακρύβρεχτα λόγια εκτίμησης ή λευκή επιταγή εμπιστοσύνης από την κοινωνία. Εκείνο που ζητούν είναι επιτέλους να ξεφύγουμε από τον φαύλο κύκλο της κριτικής που οδηγεί στην αποδόμηση του έργου τους, έτσι ώστε να γίνεται εποικοδομητική κριτική η οποία να στηρίζει και να ενισχύει τους εκπαιδευτικούς, για το καλό των παιδιών!

*Εκπαιδευτικός Δημοτικής