Πιο γραφειοκρατική και χρονοβόρα από φέτος η διαδικασία σίτισης απόρων

ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ Α. ΠΟΛΗ*  

Στην προσπάθεια του το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού (ΥΠΠ) να περικόψει το κονδύλι σίτισης απόρων, έκοψε πριν δυο χρόνια το χυμό που έπαιρνε κάθε άπορο παιδί και φέτος στράφηκε για οικονομική ενίσχυση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή(ΕΕ). Σύμφωνα με τη σχετική εγκύκλιο¹ «από τη φετινή σχολική χρονιά, μέρος του προγράμματος συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Άπορους (Τ.Ε.Β.Α.)». Σε κάθε περίπτωση όμως που η ΕΕ καλείται να δώσει χρήματα, απαιτεί ένα βουνό γραφειοκρατίας για να το κάνει. Την επιπλέον γραφειοκρατική διαδικασία θα την υποστούν οι διευθύνσεις των σχολείων. Όπως όμως γνωρίζει όποιος δούλεψε σε σχολείο, το Σεπτέμβρη η πίεση στα σχολεία είναι πολύ μεγάλη εφόσον κάθε νέα χρονιά το προσωπικό καλείται να στήσει το σχολείο κυριολεκτικά από την αρχή δημιουργώντας πρόγραμμα, ρουτίνες  και τον εκπαιδευτικό προγραμματισμό της εκπαιδευτικής μονάδας με πολύ μόχθο. Επειδή κάποιος μπορεί να δηλώσει ότι κατηγορώ άδικα το ΥΠΠ για τσιγκουνιά, αντιγράφω από τη σχετική εγκύκλιο το απόσπασμα στο οποίο δηλώνεται σαφώς η πρόθεση  να μειωθεί ο αριθμός των παιδιών που παίρνουν πρόγευμα:

«Ως εκ τούτου, και στη βάση των πιο πάνω, αναμένεται ότι η κάθε σχολική μονάδα θα μειώσει τον αριθμό των δικαιούχων μαθητών/τριών, διασφαλίζοντας τη δωρεάν παροχή προγεύματος μόνο σε όσους/ες με κανέναν άλλον τρόπο δεν μπορούν να το έχουν» ypp6184, 01/09/2017 σελ. 4

Ασαφή κριτήρια επιλογής που οδηγούν σε αδικίες και παρεξηγήσεις

Οι κατηγορίες τις οποίες θεσμοθετεί το ΥΠΠ για επιλογή των απόρων είναι ανεπαρκείς, εφόσον δεν υπάρχουν εισοδηματικά κριτήρια. Ακόμα όμως και αν δηλώνονταν εισοδηματικά κριτήρια, δεν έχουμε μηχανισμούς ούτε εξειδικευμένο προσωπικό για να τα ελέγξουμε.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο ypp6184, ημερομηνίας 01/09/2017,  δωρεάν πρόγευμα δικαιούνται παιδιά που ανήκουν σε μια από τις πιο κάτω κατηγορίες:

1. 1.     Οικογένειες που λαμβάνουν Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα ή Δημόσιο Βοήθημα
2. 2.     Άνεργοι γονείς
3. 3.     Ορφανά παιδιά
4. 4.      Μονογονεϊκές οικογένειες
5. 5.      Πολύτεκνες οικογένειες
6. 6.      Ιδιαίτερα ανεπαρκές εισόδημα γονέων για άλλους λόγους (παιδιά φοιτητές ή στρατιώτες, σοβαρό πρόβλημα υγείας)

Όμως κάποιος μπορεί να είναι πολύτεκνος και να έχει μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα ένα εκατομμύριο ευρώ, ενώ κάποιος άλλος να έχει δύο παιδιά και εισόδημα μόνο χίλια ευρώ. Με βάση τα κριτήρια πρέπει να δώσω σάντουιτς ενός ευρώ στα παιδιά του εκατομμυριούχου, ενώ να απορρίψω την αίτηση του δεύτερου γιατί δεν ..ικανοποιεί τα κριτήρια. Στο τέλος θα έχουμε καυγάδες και παρεξηγήσεις με τους γονείς που θα αγανακτούν με τις αδικίες που αναπόφευκτα θα γίνονται. Τις φωνές όμως δεν θα τις ακούν οι γραφειοκράτες του ΥΠΠ που βγάζουν αυτές τις σοφές εγκύκλιους, αλλά εμείς που είμαστε στην πρώτη γραμμή του πυρός και ακούμε τις διαμαρτυρίες του κόσμου.

Ο πονοκέφαλος του.. ελέγχου

Η εγκύκλιος  δεν αναφέρει τίποτε για τις βεβαιώσεις που πρέπει κάποιος γονιός να φέρει για να υποστηρίξει την αίτηση του. Μπορεί κάποιος να μου δηλώσει πολύτεκνος ή μονογονιός πώς μπορώ εγώ όμως να είμαι βέβαιος ότι μου λέει αλήθεια; Πρέπει άραγε να ζητηθούν φωτοτυπημένες ταυτότητες της Παγκύπριας Οργάνωσης Πολυτέκνων, βεβαιώσεις λήψης ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, έντυπα διαζυγίων για να τεκμηριωθούν οι αιτήσεις των μονογονιών, πιστοποιητικά αποδοχών ή να δείξουμε  εμπιστοσύνη και εκ των υστέρων να υποστούμε τη δίκαιη οργή της συντριπτικής πλειοψηφίας των γονιών που είναι έντιμοι και δεν θα κάνουν ψευδή δήλωση; Στη κάθε περίπτωση ποιος αντιμετωπίζει τη δίκαιη οργή γονιών που θα βλέπουν τα παιδιά κάποιων μη δικαιούχων να λαμβάνουν πρόγευμα; Προφανώς οι διευθυντές που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του πυρός.

Ένα βουνό.. γραφειοκρατία

Για τη λογιστική υποστήριξη της σίτισης των απόρων απαιτείται, με βάση τη νέα εγκύκλιο όπως:

1. Στο κάθε σχολείο τηρείται πλήρως ενημερωμένος φάκελος «Παροχή Δωρεάν Προγεύματος», 
2. Ο φάκελος πρέπει να διατηρεί στοιχεία για επτά ολόκληρα χρόνια. ( Αλίμονο μας σε περίπτωση πυρκαγιάς με τόση χαρτούρα )
3. Ο διευθυντής θα πρέπει να δηλώνει ηλεκτρονικά τις ανάγκες του στο ΣΕΠ τις πρώτες πέντε μέρες κάθε μήνα.
4. Συστήνεται Συμβουλευτική Επιτροπή (ΣΕ) για την επιλογή των απόρων.
5. Η ΣΕ αποστέλλει τα σχετικά έντυπα στους γονείς των μαθητών, στα οποία αναφέρονται οι κατηγορίες που δικαιούνται δωρεάν πρόγευμα
6. Αφού μαζευτούν οι αιτήσεις και τα σχετικά πιστοποιητικά, η ΣΕ καταρτίζει έντυπο με τους δικαιούχους δωρεάν προγεύματος.
7. Κάθε μέρα τηρείται παρουσιολόγιο και καταγράφεται ο αριθμός των παιδιών που πήραν σάντουιτς²
8. Στο τέλος κάθε μήνα ο διευθυντής  αποστέλλει  στην Οικεία Σχολική Εφορεία μηνιαία κατάσταση προσφοράς προγεύματος. Συνολικά το έντυπο αυτό αποστέλνεται στην σχολική εφορεία 10 φορές το χρόνο.
9. Ο πάροχος του προγεύματος αποστέλνει τιμολόγιο κάθε μήνα για να μπορέσει να πληρωθεί.

Το ΥΠΠ πρέπει να απαντήσει. Θέλει το διευθυντή του σχολείου παιδαγωγικό ηγέτη ή λειτουργό του Γραφείου Ευημερίας ή διεκπεραιωτή χίλιων άλλων καθηκόντων που δεν είναι της παρούσης να αναφέρω; Ο αριθμός Επιτροπών που συστήνονται στα σχολεία αυξάνονται συνεχώς. Αν η απάντηση είναι «και τα τρία»  τότε για να ανταποκριθούμε πρέπει:

1. Είτε να γίνει πλήρης απαλλαγή των διευθυντών από τα διδακτικά τους καθήκοντα  και μείωση του διδακτικού χρόνου των βοηθών διευθυντών στο επίπεδο της μέσης εκπαίδευσης.
2. Είτε να αυξηθεί ο χρόνος απασχόλησης των γραμματέων των σχολείων κατά 5 – 10 ώρες εβδομαδιαίως.

Πότε θα λειτουργούν όλες αυτές οι επιτροπές δεν μας λέει κανείς αφού οι δάσκαλοι κυρίως πρέπει να είναι στις τάξεις και να διδάσκουν. Φυσικά δεν τους νοιάζει. Είναι δικό μας το πρόβλημα.

Σημειώσεις

1. Ypp6184, 01/09/2017
2. Αυτό σημαίνει ότι κάθε μέρα πρέπει να γίνεται ονομαστικός έλεγχος και αν λείπουν κάποιος άπορος μαθητής να περικόπτεται  το ημερήσιο ποσό που θα πάρει ο καντινιέρης στο τέλος του μήνα κατά.. ένα ευρώ. Όμως όποιος ζει σε σχολεία ξέρει ότι είναι συχνότατο φαινόμενο κάποιο παιδάκι να μείνει νηστικό γιατί του έπεσε το σάντουιτς πάνω στο παιγνίδι ή το έσπρωξε κάποιος, ή για κάποιο άλλο λόγο. Σε τέτοια περίπτωση θα πρέπει είτε να μείνει νηστικό, είτε να κληθεί ο γονιός να αναπληρώσει το σάντουιτς, είτε η δασκάλα να αγοράσει άλλο σάντουιτς στο παιδί, είτε να έχεις «εφεδρεία» κανένα σάντουιτς από κάποιο άπορο που λείπει για να βολέψεις το παιδάκι να μην κλαίει. Φυσικά δεν περιμένω από τον κάθε γραφειοκράτη που περιμένει να γλυτώσει μερικά ευρώ από τις απουσίες των παιδιών να δείξει ευαισθησία και να καταλάβει τι λέω.

Παράρτημα

Σε δήλωση του ημερομηνίας 21/9/2017 ο Διευθυντής Δημοτικής Εκπαίδευσης (ΔΔΕ) σχετικά με το συσσίτιο απόρων αναφέρει:

«Το μέτρο «Παροχή δωρεάν προγεύματος σε μαθητές/μαθήτριες που χρήζουν βοήθειας» είναι ένα πρόγραμμα κοινωνικής στήριξης που εισήγαγε το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού το 2012, για να ανακουφίσει τις οικογένειες που επλήγησαν από την οικονομική κρίση» και μερικές γραμμές  πιο κάτω:«Σε καμία περίπτωση, λοιπόν, δεν θα πρέπει ο αριθμός των μαθητών που λαμβάνουν δωρεάν πρόγευμα να σχετίζεται με την κατάσταση της πραγματικής οικονομίας»

Κατά τη γνώμη μου οι δύο δηλώσεις είναι αντιφατικές. Διότι αν δημιουργείς ένα πρόγραμμα με βάση οικονομικά κριτήρια, δεν μπορείς εκ των υστέρων να λες ότι το πρόγραμμα θα συνεχιστεί ανεξαρτήτως οικονομικών παραμέτρων. Αν το «σαξές στόρυ» της οικονομίας είναι αλήθεια τότε οι λόγοι δημιουργίας του προγράμματος σίτισης απόρων έχουν εκλείψει και αυτό πρέπει να τερματιστεί. Αν το πρόγραμμα πρέπει να συνεχιστεί σημαίνει ότι αυτό θα γίνει με βάση οικονομικά κριτήρια. Διαφορετικά γιατί να καταπονείς το προσωπικό σου, που είναι πρωτίστως δάσκαλοι με μη διδακτικό έργο;

Το θέμα είναι απλό. Νηστικά παιδιά δεν μπορούν να παρακολουθήσουν μάθημα. Άρα αν υπάρχουν τέτοια παιδιά πρέπει να τα σιτίζουμε για το καλό της υγείας τους και της μαθησιακής διαδικασίας. Αν η κρίση έχει τελειώσει και όλοι μπορούν να κάνουν σάντουιτς στα παιδιά τους, είτε γιατί έχουν δουλειά, είτε λαμβάνουν ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα πρέπει το πρόγραμμα σίτισης απόρων πρέπει να σταματήσει.

Το να θέτεις ένα σωρό κατηγορίες δικαιούχων οι οποίες  δεν οριοθετούνται με εισοδηματικά κριτήρια με αποτέλεσμα από τη μια να διευρύνονται οι δικαιούχοι και από την άλλη να ζητάς μείωση αυτών που λαμβάνουν συσσίτιο  είναι αντιφατικό. Το να φορτώνεται το προσωπικό με ένα σωρό γραφειοκρατία, η οποία επίσης δημιουργεί αντιπερισπασμό στην επιτέλεση του παιδαγωγικού του έργου για το οποίο κυρίως εργοδοτείται είναι αντιπαραγωγικό.

Καταθέτω τη γνώμη μου με ειλικρίνεια και ευπρέπεια και περιμένω τον αντίλογο!

*Μέλος ΔΣ ΑΚΙΔΑ 2017 - 2020