(Με την ευκαιρία των εγκαινίων των Ιδιόκτητων Κεντρικών Γραφείων της ΠΟΕΔ)
ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗ*
Η ίδρυση
Ένα όραμα γεννήθηκε μέσα από τη συναίσθηση των συνεπειών της φθοράς. Ήταν εφτάψυχη, όμως, η μαγιά. Είχε αντέξει στις μυλόπετρες της ενδοοικογενειακής αντιπαράθεσης. Την κρατούσε ζωντανή η πάλη με τον αποικιοκράτη εργοδότη… Είχε δρασκελίσει το κατώφλι του 20ου αιώνα και πορεύτηκε μισό αιώνα αναζητώντας το καλό κ αγαθό…
Ένα όραμα ενοποιό… Μακριά από σκοπιμότητες… Με αφετηρία και απόληξη τον δάσκαλο που σμίλευε ψυχές στις πιο απόμακρες γωνιές του νησιού, τη δασκάλα, που αποζητούσε το αυτονόητο, τον σεβασμό, τον μαθητή, που δικαιούτο τη γνώση και την αγωγή για το ευ ζην, την κοινωνία, που μοχθούσε για το καλύτερο αύριο, τον Έλληνα Κύπριο, που λαχταρούσε τη λευτεριά του και αγωνιζόταν για την ταυτότητα του…
9 του Απρίλη του 1953… Άνοιξη… Την έφερναν οι οραματιστές του συλλογικού αύριο Αρτέμης Αστραίος, Παναγιώτης Λογγίνος, Τρύφων Γιωργαλλίδης, Γεώργιος Κυριακίδης, Χρίστος Χριστοφίδης και Σωτήριος Μιχαηλίδης με πλήρη σεβασμό στο παρελθόν για να δώσουν προοπτική στο μέλλον καθιστώντας εκείνο το παρόν θεμέλιο του αρραγούς και του ενιαίου…
Στο δικό της σπίτι
Μνημονεύοντας αυτούς που στέριωσαν τη συλλογική μας έκφραση εκείνη τη μέρα του Απρίλη, πριν από 63 χρόνια, κατανοώντας το μέγεθος της ευθύνης απέναντι σε αυτούς που την εμπιστεύτηκαν στην παρούσα στιγμή, σε μια εποχή αμφισβήτησης της όποιας δημόσιας παρέμβασης και συνειδητοποιώντας το χρέος για τη συνέχεια, το παρόν Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΟΕΔ παραδίδει στην οικογένεια των δασκάλων, των νηπιαγωγών και των ειδικών παιδαγωγών τη δική τους στέγη. Μετά το Ελένειο Δημοτικό Σχολείο και το Ιδιόκτητο Μέγαρο του Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Δασκάλων Κύπρου, όπου φιλοξενήθηκε για 60 χρόνια, η Παγκύπρια Οργάνωση Ελλήνων Δασκάλων στεγάζει τη συλλογική της δράση, την ιστορία της και την προοπτική της στο δικό της σπίτι.
Πορεία και δράση – Η πρώτη συλλογική έκφραση
Στο λυκόφως του 19ου αιώνα, με την πατρίδα μας να στενάζει κάτω από της Γηραιάς Αλβιώνας τη σημαία, πρώτη συλλογική φωνή διεκδίκησης για βελτίωση του εργασιακού πλαισίου ακούγεται αυτή του δασκάλου. Από εκείνη τη στιγμή πορεύεται με του τόπου την πολυκύμαντη ιστορία. Της κοινωνίας οι αγωνίες και οι αλλαγές, του λαού οι αγώνες και η αντίδραση του αποικιοκράτη οδηγούν τη σκέψη του συνδικαλιστή δασκάλου σε μονοπάτια διπλωματίας και αριστοτεχνικού διεκδικητικού λόγου ενώ την ίδια ώρα στήριζε και υποστήριζε κάθε συμμετοχή στους αγώνες για το υπέρτατο αγαθό και την αξιοπρέπεια...
Πορεία και δράση – Η ΠΟΕΔ ενώνει τον διδασκαλικό κόσμο και τον οδηγεί στο μέλλον
Συγκυρία αγαθή μα και κρίσιμη η ταυτόχρονη αναγέννηση της συνδικαλιστικής ενεργοποίησης των δασκάλων με την κυοφορία, εκδήλωση και εξέλιξη του απελευθερωτικού αγώνα… Σε τούτη την πρώτη εφταετία ακροβατούσαν στο τεντωμένο σκοινί ανάμεσα στο προσκήνιο, όπου διεκδικούσαν τεκμηριωμένα συνδικαλιστικά αιτούμενα (μόρφωση δασκάλων, καθιέρωση υποχρεωτικής εκπαίδευσης μέχρι τα 14, θεσμοθέτηση προδημοτικής εκπαίδευσης, σχολικά εγχειρίδια, μικρές σχολικές μονάδες – ανθρώπινο σχολείο) και στο παρασκήνιο, όπου στήριζαν την πορεία προς την πανώρια κόρη… Με τον ήχο των σημάντρων να αγγέλλει την ανεξαρτησία, η Οργάνωση ενώ ελάμβανε απόφαση απόδοσης τιμής στον δάσκαλο αγωνιστή του πανανθρώπινου αγαθού παράλληλα κατέγραφε ως τελευταία συνδικαλιστική επιτυχία πριν την αποχώρηση του ξένου εργοδότη την ίδρυση της Παιδαγωγικής Ακαδημίας…
Η χαραυγή της εποχής της ανεξαρτησίας συνάντησε την ΠΟΕΔ έτοιμη… Ξεκάθαρος ο μπούσουλας… Μέσα σε ένα κλίμα πολιτικών εξελίξεων, απρόσμενων (ή μήπως αναμενόμενων;) με την ΠΟΕΔ κοινωνό και συμμέτοχο, ταυτισμένη με το πολιτικό πλαίσιο της αναδημιουργίας αλλά και του αναστοχασμού επί της άρτι διαμορφωθείσας πολιτικής πραγματικότητας βρήκε το κουράγιο και την αντοχή, διέθετε την ευελιξία και την επιμονή, τη διεισδυτική σκέψη και την αποφασιστικότητα να αντιπαρατεθεί με την από πλευράς του πρώτου τη τάξει στα εκπαιδευτικά πράγματα απαξίωση της συνδικαλιστικής φωνής και με το τέλος της πρώτης δεκαετίας της Δημοκρατίας, ενισχυμένη κι από τη διακήρυξη της UNESCO (1966) για το στάτους του εκπαιδευτικού, κατορθώνει την αναγνώριση της ισότιμης παρουσίας των συναδέλφων γυναικών, και τη θεσμοθέτηση ζητούμενων για δεκαετίες. Παράλληλα εκδίδει το παιδικό περιοδικό, το μακροβιότερο μέχρι σήμερα, την ΠΑΙΔΙΚΗ ΧΑΡΑ και οργανώνει το πλαίσιο επιμόρφωσης των γονιών, ιδρύοντας τη Σχολή Γονέων.
Η διχόνοια, η παρανομία, η κατάλυση της Δημοκρατίας, η καταστροφή διέλυσαν τη χώρα μας, σταμάτησαν την προοπτική, έκαναν στάχτη τα όνειρα… Στην πορεία ανασυγκρότησης της διαμελισμένης πατρίδας η ΠΟΕΔ δήλωσε παντοιοτρόπως παρούσα και την ίδια ώρα επιχειρούσε τη συνέχιση της θεσμοθέτησης θεμάτων που η αρμόδια αρχή διαχειριζόταν μέσα σε ένα πλαίσιο αυθαιρεσιών.
Κι ενώ η ημικατεχόμενη πατρίδα πάλευε να αναδυθεί μέσα από τις στάχτες της και ορθοποδούσε σιγά σιγά, κρίση εσωτερικών αμφισβητήσεων εκδηλώθηκε εντός της Οργάνωσης… Κίνδυνος διάλυσης διαφάνηκε στον ορίζοντα… Η μαγιά όμως καλά κρατούσε… Η ένταση παραχώρησε τη θέση της στη νηφαλιότητα… Η διχοστασία μετατράπηκε σε δημοκρατικό διάλογο… Οι αντιπαραθέσεις γέννησαν τον εκδημοκρατισμό… Κι ανδρώθηκε ξανά η ΠΟΕΔ… Γύρισε και κοίταξε κατάματα τον ήλιο της προόδου και συνέλαβε τα μηνύματα των καιρών… Ακαδημαϊκή αναβάθμιση… Αναγνώριση της ισότιμης επιτέλεσης εκπαιδευτικού έργου από όλους τους εκπαιδευτικούς… Θεσμοθέτηση Δημόσιας Υποχρεωτικής Προδημοτικής Εκπαίδευσης…Νομοθετική ρύθμιση Ειδικής Εκπαίδευσης…
Και ξαφνικά η κρίση… Η οικονομική αλλά και ευρύτερη κρίση… Και σίγουρα η πολιτική διαχείρισής της… Η ΠΟΕΔ καλείται να απαντήσει σε πρωτόγνωρες συνδικαλιστικές προκλήσεις… Κοινωνικά προβλήματα επηρεάζουν τη σχολική ζωή… Η δημοσιονομική πολιτική αντανακλάται στο επίπεδο ζωής ολόκληρης της κοινωνίας καθώς και στα της εκπαίδευσης… Η ευημερία (για πολλούς η επιβίωση) καθίσταται ζητούμενο από αυτονόητο… Και ως το άλλο μέρος των συμπληγάδων οι επιχειρούμενες εκπαιδευτικές αλλαγές…
Επιλογές; Μία και μοναδική… Η συνδικαλιστική έκφραση των δασκάλων αφουγκράζεται τον άνθρωπο, διανοίγει διόδους συμπόρευσης με άλλους οδοιπόρους και, συλλογικά και αποφασιστικά, συνεχίζει το δρόμο της αναζήτησης του ορθού, διεκδικεί το βέλτιστο…
Πλαισιώνοντας το συνδικαλιστικό συγκείμενο με τις εκπαιδευτικές αντιπροτάσεις, την εκδοτική δραστηριότητα (ΠΑΙΔΙΚΗ ΧΑΡΑ, Εκπαιδευτικός, Αλληλοδιδακτικό, Πρακτικά Επιστημονικών Συνεδρίων, Παρουσίαση Ηρώων Δασκάλων), απαντήσεις σε ανθρωπιστικά και κοινωνικά προβλήματα, τις πολιτιστικές παρεμβάσεις, με κορυφαία την ίδρυση και λειτουργία του Μουσείου Κυπριακής Εκπαίδευσης στο σχολείο της Βάσας Κοιλανίου πορεύτηκε η ΠΟΕΔ στον 20ο αιώνα… Μπήκε με πλούσια Ιστορία στη σύγχρονη εποχή, συνεπώς με επιταγή να βγει νικητής στην πάλη για το αύριο του Δημόσιου Σχολείου, του εκπαιδευτικού, του μαθητή…
Διαχρονική ήταν η μέριμνα για την ευημερία του παιδιού… η πάλη ενάντια στις κοινωνικές ανισότητες, που ταλάνιζαν και τον επαγγελματικό χώρο της εκπαίδευσης… η επιδίωξη για ποιοτική αναβάθμιση της εκπαίδευσης, με κυρίαρχη έγνοια την κατάρτιση των δασκάλων… η κοινωνική ευαισθησία για τις όποιες δυσχέρειες και συνέπειες καταστροφών, εντός και πέρα των ορίων της πατρίδας μας… η αντίληψη για την ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη, εξ ου και πρωτεργάτες στον Συνεργατισμό… η πεποίθηση για εμβάθυνση της συνδικαλιστικής αλληλεγγύης, εντός και εκτός συνόρων…
Στις δεκαετίες που πέρασαν, η ΠΟΕΔ καταφάσκει, σε όλη τη συνδικαλιστική διαδρομή τη συστράτευση της οργανωμένης δράσης και διεκδίκησης όλων των εκπαιδευτικών ή όλων των εργαζομένων ή των οργανώσεων των δύο κοινοτήτων που μόνο σε θετική απόληξη της συνοδοιπορίας οδηγεί…
Στην εποχή της αμφισβήτησης του θεσμικού ρόλου της συλλογικής έκφρασης των εκπαιδευτικών και του έργου τους καθώς και του δημόσιου σχολείου, ως Οργάνωση αυτών που εκτός από τη μετάδοση της γνώσης πραγματεύονται και την αντανάκλαση της κοινωνικής πραγματικότητας που μέσα από τα ίδια τα παιδιά μεταφέρεται στο σχολείο, έχει στέρεα την πεποίθηση πως η συμπόρευση των εκπαιδευτικών οργανώσεων αλλά και του συνόλου των Συντεχνιών του τόπου προβάλλει ως ο μοναδικός ουσιαστικός αντίλογος στην αποψίλωση της παρουσίας τους από οπουδήποτε και αν αυτή προέρχεται και η ενεργή απαίτηση για αποδοχή της ως θεμελιώδης δημοκρατική παράμετρος μιας ευνομούμενης πολιτείας…
Μέσα από την πολυφωνία, τη διαλεκτική διαφωνία και τη δημιουργική συναίνεση εντείνουμε την εύλογη, καθόλα δόκιμη απαίτησή μας για την κοινωνικά επωφελή αναγνώριση και τη στήριξη του εκπαιδευτικού από την κυπριακή κοινωνία και πολιτεία…
Έτσι πορευόμαστε για να εξέλθουμε ενδυναμωμένοι από τη δίνη του παρόντος και να διέλθουμε επιτυχώς τον ωκεανό του άγνωστου, όσο ποτέ άλλοτε, μέλλοντος …
Με τη σκέψη στο μέλλον
Εν κατακλείδι, ατενίζοντας το αύριο με προσήλωση στο κοινωνικό αγαθό της Δημόσιας Εκπαίδευσης ως εκ των ων ουκ άνευ αναφαίρετο δικαίωμα για τον κάθε πολίτη, με έγνοια στον μαθητή και με στόχο την ενίσχυση του εκπαιδευτικού και του έργου του με τον πληρέστερο δυνατό τρόπο, η Παγκύπρια Οργάνωση Ελλήνων Δασκάλων ως αναπόσπαστο κομμάτι της Κυπριακής Κοινωνίας και ως μέτοχος του δημοκρατικού πολιτεύεσθαι, αντιλαμβάνεται την ολοένα αυξανόμενη ευθύνη της για ολόπλευρη και πολυεπίπεδη ενδυνάμωση της με αποδέκτη των αποτελεσμάτων της συλλογικής ενεργοποίησης της τον δάσκαλο, τον μαθητή και εν τέλει τον άνθρωπο του τόπου μας.
Με όπλα τον διάλογο και τη δημοκρατία, το ενιαίο της δράσης και το συλλογικό της σοφίας, την προσήλωση στο κοινό καλό και την Παιδεία, πορευόμαστε στο πολυδαίδαλο άγνωστο αύριο, μέσα από ένα ολοένα, ενίοτε σκληρά, μεταβαλλόμενο σήμερα, κουβαλώντας τις αλήθειες και τις παραδοχές ενός πλούσιου σε διδάγματα παρελθόντος.
Οδοδείκτης το τρίπτυχο των ιδρυτών…
Ευθύνη ατομική ενός εκάστου αλλά και συλλογική να το υπηρετήσουμε… Σε αυτή την υπερεκατονταετή συνδικαλιστική διδασκαλική διαδρομή ένα είναι το μήνυμα από τον δάσκαλο της έδρας: Η ΠΟΕΔ να δρα ουσιαστικά, να τον έχει έγνοια, να τον στηρίζει… Κι αυτός με τη σειρά του να δίνει δύναμη και ώθηση στην Οργάνωση του να προχωρά… Από τις διχοστασίες απέχει… Στις πράξεις απόσχισης γυρίζει την πλάτη… Στην ιδιοτέλεια απευθύνεται με περιφρόνηση και απομακρύνεται…
Χρέος όλων μια δυνατή Οργάνωση, που να συσπειρώνει τους δασκάλους, τις νηπιαγωγούς και τους ειδικούς παιδαγωγούς σε μια πορεία αναζήτησης της ποιότητας, της ουσίας, της αναγνώρισης του κόπου... Στόχος μας ένα σχολείο, ένα μαθησιακό περιβάλλον δημιουργικής διάδρασης… Μέριμνα και μέλημα μας η στήριξη, η ενίσχυση του εκπαιδευτικού… Υπέρτατος σκοπός η συμβολή μας για μια πατρίδα λυτρωμένη από όσα δεινά υφίσταται έσωθεν και έξωθεν…
Συνοδοιπόροι στο αέναο, ανηφορικό ταξίδι όλοι οι εκπαιδευτικοί του τόπου… Οι γονείς των μαθητών μας… Οι ευαισθητοποιημένοι πολίτες… Μαζί οφείλουμε και καλούμαστε να διεκδικούμε από την Πολιτεία το καλύτερο για τα παιδιά της…
*Γενικός Γραμματέας ΠΟΕΔ
