ΕΡΕΥΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΟΛΗΣ*
Εισαγωγή
Η ανασκόπηση προαγωγών Δημοτικής Εκπαίδευσης συνδυάζει δεδομένα από τις αντίστοιχες έρευνες των ετών 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 και 2013. Με βάση τον όγκο των πληροφοριών που συγκεντρώθηκαν τα έξι τελευταία χρόνια προκύπτουν αξιοσημείωτα συμπεράσματα αναφορικά με τη διαφοροποίηση της υπηρεσιακής εικόνας των υποψηφίων διευθυντών σε βάθος εξαετίας και διαφαίνονται οι τάσεις αναφορικά με την εκπροσώπηση των ομάδων που ανταγωνίζονται για το έπαθλο της προαγωγής.
Παρουσιάζουμε κατωτέρω συνοπτικά τα κυριότερα συμπεράσματα μας.
Β. Υποψήφιοι και προαχθέντες σε θέση Διευθυντή δημοτικού Σχολείου
1. Η μέση υπηρεσιακή αρχαιότητα των υποψηφίων¹ διευθυντών στη θέση β. διευθυντή, ήταν 5,65 έτη το 2008, 5,92 έτη το 2009, 6,01 έτη το 2010, 6,06 έτη το 2011, 6,1 το 2012 και 6,59 έτη το 2013.
Η συνολική αύξηση της αρχαιότητας των υποψηφίων στο σύνολο της εξαετίας είναι μικρότερη του έτους λόγω ικανοποιητικής προσφοράς θέσεων προαγωγής. Αυτό θα αντιστραφεί στο άμεσο μέλλον λόγω του παγώματος των προαγωγών
Μόνο τη διετία 2011-2012 πληρώθηκαν 169 θέσεις διευθυντή δημοτικού σχολείου, δηλαδή το 50% του συνόλου των οργανικών θέσεων στο επίπεδο αυτό. Ήταν η περίοδος των παχιών αγελάδων που δεν θα επαναληφθεί την επόμενη δεκαετία
2. Μέσα σε 6 χρόνια έχουν πληρωθεί 354 θέσεις διευθυντών δηλαδή πέραν του 100% του συνόλου. Τα άτομα αυτά κατά το πλείστον θα αφυπηρετήσουν μετά το 2025, με βάση τη σημερινή ηλικία αφυπηρέτησης.
Η σπανιότητα των αφυπηρετήσεων την επόμενη δεκαετία, σε συνδυασμό με τη σύνδεση της ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής και το πάγωμα των προαγωγών σηματοδοτεί τη δημιουργία μιας γενιάς δασκάλων που θα καθυστερήσουν πολύ να πάρουν προαγωγή.
3. Οι γυναίκες έμπαιναν στη διαδικασία της δεύτερης προαγωγής γρηγορότερα από τους άντρες συναδέλφους τους την περίοδο 2009-2012, αυτό όμως αντιστράφηκε το 2013.
Το 2009 η μέση αρχαιότητα των γυναικών ήταν 5,81 έτη έναντι 6,11 των ανδρών. Σημειώνεται υπεροχή των γυναικών κατά 0,3 έτη.
Το 2010 έχουμε μέση αρχαιότητα των υποψηφίων γυναικών 5,86 έτη έναντι 6,33 των ανδρών. Παρατηρούμε προβάδισμα των γυναικών κατά 0,47 έτη.
Το 2011 οι αριθμοί διαφοροποιούνται ως εξής: Γυναίκες υπηρεσία 5,99 έτη ως βοηθοί διευθύντριες και άντρες 6,27 έτη. Διαφορά υπέρ του ασθενούς φύλου 0,28 έτη
Το 2012 οι γυναίκες ήταν στα 6,07 έτη έναντι 6,28 των ανδρών. Σημειώνεται υπεροχή των γυναικών κατά 0,21 έτη.
Το 2013 οι γυναίκες υποψήφιες διευθύντριες είχαν 6,99 έτη υπηρεσίας έναντι 5,25 των ανδρών. Σημειώνεται υπεροχή των ανδρών κατά 1,74 έτη.
4. Οι υποψήφιοι διευθυντές με master μπαίνουν στη διαδικασία της διεκδίκησης θέσης διευθυντή με σταθερό χρονικό πλεονέκτημα, σε σύγκριση με τους κατόχους εξομοίωσης (2008-2011) ή βασικών προσόντων (2012-2013). Το 2008 το πλεονέκτημα των masters ήταν 2,53 έτη, το 2009 2,43 έτη, το 2010 2,12 έτη, το 2011 1,96 έτη, το 2012 1,83 έτη και το 2013 3,09 έτη.
5. Πώς διαφοροποιείται η μέση υπηρεσιακή αρχαιότητα των προαχθέντων² σε θέση διευθυντή με την πάροδο των χρόνων; Παρατηρούμε αύξηση της μέσης υπηρεσίας την τριετία 2008-2010, ακολούθως μείωση τη «χρυσή» διετία 2011-2012 και πάλι αύξηση το 2013. Αναλυτικά τα στοιχεία είναι τα ακόλουθα:
Η μέση υπηρεσία σε θέση β. διευθυντή την 1η Σεπτεμβρίου κάθε έτους, των προαχθέντων διευθυντών είναι:
2008: 7,01 έτη, 2009: 7,60 έτη, 2010: 7,73 έτη, 2011: 7,54 έτη 2012: 7,36 έτη, και 2013 7,89 έτη.
Η μείωση που παρατηρήθηκε τη διετία 2011-2012 οφείλεται στην υπέρ-προσφορά θέσεων λόγω πληθώρας πρόωρων και κανονικών αφυπηρετήσεων. Δεν θα επαναληφθεί τέτοια περίοδος παχιών αγελάδων την επόμενη δεκαετία λόγω έλλειψης θέσεων και παγώματος προαγωγών. [Ν 21 (Ι)/2013]
6. Ανάμεσα στους προαχθέντες σε θέση διευθυντή, οι κάτοχοι εξομοίωσης /βασικών προσόντων είχαν μέση υπηρεσία 7,68 έτη το 2008, 8,35 έτη το 2009 9,03 έτη το 2010, 8,86 έτη το 2011 8,93 έτη το 2012 και 9,67 έτη το 2013.
Σε βάθος εξαετίας η μέση υπηρεσία των προαχθέντων² χωρίς επιπρόσθετα προσόντα αυξήθηκε κατά 1,99 έτη.
7. Οι κάτοχοι master που έγιναν διευθυντές είχαν μέση υπηρεσία στην προηγούμενη θέση 5,73 έτη το 2008, 6,29 έτη το 2009, 6,69 έτη το 2010, 6,85 έτη το 2011, 6,45 έτη το 2012 και 7,06 έτη το 2013.
Η συνολική αύξηση στην καθυστέρηση για τους masters είναι 1,33 έτη και είναι μικρότερη από την αντίστοιχη αύξηση των κατόχων βασικών προσόντων.
8. Οι κάτοχοι δικτατορικού έχουν σταθερό πλεονέκτημα σε σχέση με τους masters στην νομή θέσεων προαγωγής. Έγιναν διευθυντές στα 4,48 έτη το 2008, 5,34 το 2009, 5 έτη το 2010, 4,61 έτη το 2011 4 έτη το 2012 και 4,5 έτη το 2013. Η αύξηση των απαιτούμενων ετών υπηρεσίας που παρατηρείται στους κατόχους χαμηλότερων προσόντων δεν παρατηρείται για τους δόκτορες που αποτελούν μια μικρή συμπαγή ομάδα που ανεβαίνει γρήγορα στην ιεραρχική δομή του Υπουργείου, με προορισμό την κορυφή της ιεραρχίας.
9. Από τους 354 που προήχθησαν σε θέση διευθυντή δημοτικού σχολείου την εξαετία 2008-2013, οι 235 ήταν γυναίκες.( 66,38%). Αντίστοιχα 119 άντρες έγιναν διευθυντές, δηλαδή ποσοστό 33,62%.
Το ποσοστό των αντρών στην νομή των θέσεων προαγωγής αυξάνεται, όσο ιεραρχικά ανώτερη είναι η θέση που διεκδικείται. Έτσι την περίοδο 2008-2012 οι άντρες αποτελούσαν το 25,88% όσων προήχθησαν σε θέση β. Διευθυντή, ενώ η μετοχή τους στην νομή των διευθυντικών θέσεων την ίδια περίοδο ανήλθε στο 33,87%. Αντίστοιχα ενώ οι γυναίκες κατέλαβαν το 74,12% των θέσεων β. διευθυντών περιορίστηκαν στο 66,13% των θέσεων διευθυντών. Για το 2013 δεν μπορεί να γίνει αντίστοιχη σύγκριση, λόγω του παγώματος της προαγωγής των β. δ/ντων.
10. Παρόλη την υπεροχή τους στην νομή των θέσεων, το ποσοστό των ανδρών στο σύνολο των υποψηφίων διευθυντών που κλήθηκαν σε συνέντευξη παρουσιάζει μείωση. Το 2008 αποτελούσαν το 42,97% όσων κλήθηκαν σε συνέντευξη, το 2009 το 37,58%, το 2010 31,52%, το 2011 το 23% το 2012 17,81 και το 2013 το 23,02%. Υπάρχει μείωση του αριθμού των αντρών που υπηρετούν στη δημοτική εκπαίδευση.
11. Πέραν των δύο στους πέντε υποψηφίους διευθυντές είχαν master ή PhD την περίοδο 2008-2013. Αναλυτικά τα ποσοστά κατά έτος είναι: 2008: 41,68%, 2009: 48,3%, 2010: 47,28%, 2011: 45,5%, 2012: 41,71% και 2013 53,24%.
Οι εκπαιδευτικοί της δημοτικής επενδύουν μεγάλα ποσά στην απόκτηση μεταπτυχιακών προσόντων. Το πάγωμα όμως μισθών και προαγωγών θα ακυρώσει την απόδοση της επένδυσης τους τα επόμενα χρόνια.
12. Η επιτυχία στις προαγωγές, όπως αυτή εκφράζεται από το δείκτη της Σχετικής Προαξιμότητας (Σ. Π. ) είναι μεγαλύτερη στους άντρες σε σχέση με τις γυναίκες για πέντε από τα έξη χρόνια που ερευνούμε. Έτσι έχουμε:
2009: Άντρες Σ.Π. 1,11, γυναίκες 0,93.
2010: Άντρες Σ.Π. 1,51, γυναίκες 0,77.
2011: Άντρες Σ.Π. 1,10, γυναίκες 0,97
2012: Άντρες Σ.Π. 1,55, γυναίκες 0,88.
2013: Άντρες Σ.Π. 1,38, γυναίκες 0,89.
13. Η επιτυχία στις προαγωγές, όσων δεν έχουν επιπρόσθετα προσόντα, είναι κάτω του μέσου όρου την περίοδο 2010-2013, όπως δείχνει ο δείκτης της Σ.Π.
2008: Σ. Π. κατόχων εξομοίωσης: 1,19.
2009: Σ. Π. κατόχων εξομοίωσης: 1,33.
2010: Σ. Π. κατόχων εξομοίωσης: 0,96.
2011: Σ. Π. κατόχων εξομοίωσης: 0,77.
2012: Σ. Π. κατόχων βασικών προσόντων: 0,64.
2013: Σ. Π. κατόχων βασικών προσόντων: 0,76.
14. Η επιτυχία στις προαγωγές, όσων έχουν master είναι άνω του μέσου όρου την τελευταία τετραετία όπως δείχνει ο δείκτης της Σ.Π.
2008: Σ. Π. : 0,46.
2009: Σ. Π. : 0,55.
2010: Σ. Π. : 1,15.
2011: Σ. Π. : 1,10.
2012: Σ. Π. : 1,34.
2013: Σ. Π. : 1,16.
Σημειώσεις
1. Η μέση υπηρεσία των υποψηφίων υπολογίζεται στο τέλος Δεκεμβρίου κάθε χρόνο, όταν λήγει η προθεσμία υποβολής αιτήσεων για διεκδίκηση θέσης προαγωγής.
2. Η μέση υπηρεσία των προαχθέντων υπολογίζεται την 1η Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο, όταν τίθενται σε ισχύ οι προαγωγές τους.
3. Οι πληροφορίες και τα δεδομένα της έρευνας λήφθηκαν από τις αντίστοιχες έρευνες προαγωγών των ετών 2008, 2009, 2010, 2011 2012 και 2013. Τα δεδομένα κωδικοποιούνται σε ξεχωριστό πίνακα που επισυνάπτεται.
*ΒΓΓ ΑΚΙΔΑ Υπεύθυνος Τομέα Τεκμηρίωσης
