Η ίδια ομάδα ακαδημαϊκών του Πανεπιστημίου Κύπρου που πρότεινε την "Πρόταση για την κρίση" με την οποία πιστεύουμε ότι επιτυγχάνεται με πολύ καλό τρόπο η ανακεφαλαίωση των τραπεζών προτείνει επιπλέον σημεία στην πρόταση που πιθανόν βελτιώνουν την αρχική και επίσης είναι σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις.
Αναφέροντας στην αρχική πρόταση, τα κύρια σημεία της οποίας είναι:
1) η ανακεφαλαίωση των τραπεζών μέσω μετατροπής μέρους των καταθέσεων άνω των €100,000 ευρώ με μετοχές που να είναι προνομιακές (δηλαδή να έχουν προτεραιότητα έναντι των υπαρχουσών μετοχών) ούτος ώστε να διατηρείται η υπάρχουσα προτεραιότητα των καταθετών έναντι των μετόχων
2) Μέτρα όπως η επιβολή ανώτατου ορίου επιτοκίων στις καταθέσεις και κίνητρα για διατήρηση των κεφαλαίων στο Κυπριακό σύστημα που αποβλέπουν αφ’ ενός στη σταδιακή μείωση του τραπεζικού συστήματος και αφ’ ετέρου στην αποφυγή άμεσων εκροών
Όσον αφορά το πρώτο σημείο είναι προφανές ότι πρέπει να εξεταστούν οι όροι των νέων αυτών μετοχών για να τις καθιστούν εποπτικά κεφάλαια. Οι προνομιακές μετοχές συνήθως δεν θεωρούνται εποπτικά κεφάλαια, παρ’ όλα αυτά σε περιόδους κρίσεων μειώνονται τα κριτήρια που καθορίζουν ποια κεφάλαια θεωρούνται εποπτικά και ένα από αυτά τα κριτήρια που πιθανών να αφαιρούνται είναι σχετικά με τα προνόμια ενός είδος κεφαλαίου έναντι άλλων. (Υπάρχουν παρ’ όλα αυτά και άλλοι τρόποι που μπορούν να επιφέρουν σχεδόν το ίδιο αποτέλεσμα ακόμα και με τη χρήση κοινών μετοχών.)
Τα νέα σημεία που προτείνουμε είναι τα ακόλουθα:
1) Πιστεύουμε ότι ο διαχωρισμός μίας ή δύο τραπεζών σε καλή και κακή τράπεζα προκαλεί ετεροβαρείς επιπτώσεις στους επηρεαζόμενους καταθέτες που θα είναι δυσβάσταχτες με απρόβλεπτες και πιθανόν πολύ σοβαρές έμμεσες επιπτώσεις στην οικονομία γενικότερα. Δεύτερον, δεν αποφεύγεται η ανάγκη για κούρεμα των καταθέσεων με πολύ σοβαρότερες επιπτώσεις στην αξιοπιστία του κράτους. Επομένως συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι το να διατηρηθούν ζωντανές όλες οι τράπεζες με εσωτερική ανακεφαλαίωση μέσω της πρότασης που ήδη υποβάλαμε, δηλαδή με μετατροπή μέρους των καταθέσεων σε άλλης μορφής μετοχικό κεφάλαιο, είναι η λύση που μειώνει στο ελάχιστο το κόστος στους καταθέτες και επίσης διασφαλίζει την αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος για το καλό όλης της οικονομίας.
2) Τέτοια λύση μπορεί να μειώσει περαιτέρω τις αρνητικές επιπτώσεις στην αξιοπιστία του κράτους και κατ’ επέκταση την άτακτη εκροή κεφαλαίων προσφέροντας την δυνατότητα μείωσης του κόστους στους καταθέτες με την προσφορά ασφάλισης για όλες της καινούριες μετοχές που θα προέρθουν από τη μετατροπή των καταθέσεων. Η ασφάλιση θα γίνει με το να προσφερθεί δικαίωμα πώλησης των νέων μετοχών (option to sell) μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα στην ονομαστική τους αξία (ή μικρότερη ανάλογα με το πόσο μπορεί να είναι το κόστος της ασφάλισης). Η οντότητα που θα προσφέρει την ασφάλιση μπορεί να είναι το κράτος ή οποιαδήποτε άλλη αξιόχρεη οντότητα όπως το κοινό ταμείο αλληλεγγύης για το οποίο ήδη υπάρχει πρόταση για σύστασή του. Προφανώς αν το κράτος δε μπορεί να επωμιστεί το κόστος τέτοιας ασφάλισης λόγω αύξησης του χρέους κάτι που δεν θα μπορούσε εύκολα να αποδεχτούν οι δανειστές μας, το κοινό ταμείο αλληλεγγύης μπορεί να προσφέρει αυτή την ασφάλιση. Σε τέτοια περίπτωση το ύψος της ασφάλισης θα μπορεί να καθοριστεί με κριτήρια κόστους όπως επίσης και του χρόνου που χρειάζεται το ταμείο να αντλήσει τα δικά του κεφάλαια. Μετά τη δημιουργία του και μετά την ανακεφαλαίωση των τραπεζών το ταμείο θα μπορεί να αγοράσει αυτές τις νέες μετοχές αν οι κάτοχοί τους το επιθυμούν και σύμφωνα με τους όρους της ασφάλισης.
3) Τέλος θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε ότι για την καλύτερη εφαρμογή της αναγκαστικής μετατροπής καταθέσεων σε μια άλλης μορφής μετοχικό κεφάλαιο, ακόμα και αν αυτή συνοδεύεται με την παροχή ασφάλισης του κεφαλαίου που θα μετατραπεί, πρόσθετα μέτρα για την μετρίαση των αρνητικών επιπτώσεων από εκροές θα πρέπει να συνοδεύουν την απόφαση. Έχουμε ήδη προτείνει την παροχή κινήτρων για κλείδωμα των καταθέσεων στο σύστημα, ίσως με αυξημένο ποσό ασφάλισης για μεγαλύτερες περιόδους κλεισίματος καταθέσεων. Επίσης υπενθυμίζουμε την πρόταση για συμψηφισμό των υποχρεώσεων και καταθέσεων πελατών σε περίπτωση που υπάρχει πρόθεση του πελάτη να αποσύρει τις καταθέσεις του (αυτό μπορεί να ρυθμιστεί νομοθετικά ή να εφαρμοστεί χωρίς νέα ρύθμιση για λογαριασμούς παρατραβήγματος), και την μελλοντική επιβολή μέγιστου καταθετικού επιτοκίου που θα αποτρέψει σε μεγάλο βαθμό την επανάληψη πολλών λαθών που έχουν εμβαθύνει αυτή την κρίση.
Αντώνης Έλληνας3, Σταύρος Ζένιος1, Ειρήνη Καραμάνου1, Σωφρόνης Κληρίδης2, Σπύρος Μαρτζούκος1, Ανδρέας Μιλιδώνης1, Αλέξανδρος Μιχαηλίδης1, Γεώργιος Νησιώτης1, Κώστας Ξιούρος1.
1 : Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής
2 : Τμήμα Οικονομικών
3 : Τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
