ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Κ. ΠΕΡΣΙΑΝΗ*
Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΚΥΠΕ, ο Υπουργός Παιδείας παρουσίασε στις 13 Ιουνίου στο Λύκειο Αραδίππου στις διευθύνσεις των σχολείων Λάρνακας-Αμμοχώστου το έργο του ΥΠΠ. Έκανε, δηλαδή, ένα είδος λογοδοσίας για το λήγον σχολικό έτος 2018-2019. Συγκεκριμένα, τους μίλησε για α) το Ενιαίο Σχέδιο Αξιολόγησης των Μαθητών, β) τον θεσμό των Τετραμήνων, γ) το Ενιαίο Σχέδιο Αξιολόγησης του Εκπαιδευτικού Έργου και των Εκπαιδευτικών, δ) τον εκσυγχρονισμό των προγραμμάτων αγοράς υπηρεσιών, ε) την ενιαία αναγνώριση υπηρεσίας, στ) τα μέτρα που λαμβάνονται για την ασφάλεια και υγεία των μαθητών στα σχολεία (την επιπλέον χορηγία ενός εκατομυρίου ευρώ στις Σχολικές Εφορείες για έλεγχο των σχολείων την καλοκαιρινή περίοδο, την αναβάθμιση των παιγνιδότοπων έναντι δαπάνης μισού εκατομμυρίου ευρώ, την αναβάθμιση των αθλητικών εγκαταστάσεων έναντι δαπάνης μισού εκατομμυρίου ευρώ, την πρόθεση για τον διορισμό φρουρών στα λεωφορεία που μεταφέρουν μαθητές σε δημόσια περιφερειακά νηπιαγωγεία και δημόσια περιφερειακά δημοτικά σχολεία, την πρόθεση για διορισμό φρουρών ασφαλείας στα νηπιαγωγεία και δημοτικά, την αναθεώρηση του Πρωτοκόλλου Διαχείρισης σοβαρού τραυματισμού μαθήτριας (;), την περίφραξη σχολείων, την τοποθέτηση θυροτηλεφώνων στις σχολικές μονάδες- συνολικό κόστος 10 εκατομμυρίων ευρώ), ζ) την καθιέρωση κάρτας επισκέπτη στον έλεγχο των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων - κόστος 3 εκατομμυρίων), η) την ενίσχυση της Ομάδας Άμεσης Παρέμβασης στα επαρχιακά γραφεία παιδείας, θ) τη δημιουργία 20 νέων θέσεων ψυχολόγων για πρόληψη και διαχείριση της βίας στα σχολεία, ι) την Εθνική Στρατηγική για τη βία (δημιουργία μηχανισμών συλλογής, κωδικοποίησης και ανάλυσης δεδομένων), ια) τα Εξατάξια Σχολεία και τις Τεχνικές και Επαγγελματικές Σχολές Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, ιβ) τα κατασκευαστικά έργα (έχουν υλοποιηθεί ή υλοποιούνται 106 έργα συνολικού κόστους 49 εκ. , ολοκληρώθηκαν 75 έργα συνολικού κόστους 19 εκ., βρίσκονται σε εξέλιξη 31 έργα συνολικού κόστους 30 εκ., από τον Μάρτιο 2018 άρχισε η υλοποίηση 30 νέων έργων που θα στοιχίσουν 17 εκ., και προωθούνται φωτοβολταϊκά έργα για τα οποία δεν αναφέρεται το κόστος.
Τα κόστη που αναφέρονται υπολόγισα ότι είναι 129 εκ. το συνολικό κόστος ωστόσο πρέπει να είναι πολύ μεγαλύτερο, γιατί για πολλά έργα δεν αναφέρεται το κόστος.
Δεν ξέρω πόσο διαφωτιστική και χρήσιμη στους διευθυντές ήταν η παρουσίαση από τον Υπουργό Παιδείας του έργου του Υπουργείου του, πιστεύω ωστόσο ότι είναι εξόχως διαφωτιστική για τους λόγους για τους οποίους δεν πρέπει να περιμένει κανείς σύντομα βελτίωση της επίδοσης ή της συμπεριφοράς των μαθητών. Οι βασικοί λόγοι είναι δυο:
Πρώτα, ότι, όπως δείχνει η έκθεση, η βελτίωση αναμένεται να προέλθει σχεδόν μόνο από τα εξωτερικά στοιχεία (κτήρια, νόμους, σχέδια, κανονισμούς κ.α.) παρά από βελτιώσεις στο κυρίως έργο του Υπουργείου, δηλαδή σε θέματα διδασκαλίας και μάθησης και, δεύτερο, ότι ο Υπουργός δεν φαίνεται να θέλει να ακούσει, θέλει μόνο να μιλά ο ίδιος. Κάλεσε στο τέλος ενός δύσκολου και στο μεταίχμιο ενός πιθανό δυσκολότερου σχολικού έτους όλα τα στελέχη των διευθύνσεων των σχολείων των δυο επαρχιών και έκανε ακριβώς το αντίθετο από ό,τι αναμενόταν λογικό να κάνει.
Τι πιο φυσικό, πιο χρήσιμο και πιο αναγκαίο να εκμεταλλευθεί την ευκαιρία αυτή για να ακούσει από τους διευθυντές από πρώτο χέρι τα προβλήματα, τις δυσκολίες, τους προβληματισμούς, τις σκέψεις, τις απόψεις και τις εισηγήσεις τους; Οι ίδιοι οι διευθυντές, από ό,τι φαίνεται, ζητούν απεγνωσμένα την ευκαιρία να ακουστούν. Ο διευθυντής λυκείου κ. Τάσος Τάσου σε άρθρο του στο Paideia-News στις 16 Ιουνίου με τίτλο «Πιάσαμε πάτο;» κάνει μια δραματική έκκληση προς το Υπουργείο: «Ακούστε τι έχουν να σας πουν αυτοί που ζουν καθημερινά στα σχολεία».
Αυτοί που ζουν καθημερινά στα σχολεία είναι οι διευθυντές, αυτοί είναι εκείνοι που όχι μόνο βλέπουν και ακούνε τα διαδραματιζόμενα, αλλά και τα βιώνουν και τα κατανοούν, και έτσι μπορούν να κάνουν εισηγήσεις όχι μόνο στον Υπουργό αλλά και στην αγωνιώσα κοινωνία τι μπορεί να βοηθήσει και τι όχι. Επιπλέον ως διευθυντές έχουν κύρος και δύναμη και μπορούν να επηρεάσουν με την άποψη και τη θέση τους γονείς και μαθητές και την κοινότητα μέσα στην οποία ζουν. Θα μπορούν, επομένως, να συμβάλουν ουσιαστικά στην επιτυχία μιας εκπαιδευτικής αλλαγής ή προσπάθειας στην οποία θα εμπλακούν ολόψυχα.
Γι ‘ αυτούς τους λόγους πιστεύω ότι ο Σύνδεσμος Διευθυντών θα έπρεπε να είναι ένας από τους βασικότερους συμβούλους κάθε υπουργού παιδείας. Εκτός από την λεπτομερή ενημέρωση για την κατάσταση στα σχολεία τους και τις στάσεις, μαθησιακές επιδόσεις και ελλείψεις των μαθητών τους που μπορεί να πάρει από αυτούς, θα μπορούσε να συζητήσει μαζί τους όχι μόνο επίσημα αλλά και άτυπα τα σοβαρά προβλήματα των σχολείων, τα διλήμματά τους, τρόπους προσέγγισης που πιθανό να είναι πιο αποτελεσματικοί, τόσο στη διδασκαλία και τη μάθηση όσο και στην αγωγή από εκείνους που είναι σε εφαρμογή ή προγραμματίζονται επισήμως. Τέτοιες συγκεντρώσεις θα ήταν βέβαια, εκτός των άλλων, και ένας άτυπος τρόπος επιμόρφωσης και για τις δυο πλευρές. Αν ο Υπουργός διατύπωσε πράγματι την άποψη «Πιάσαμε πάτο», που του αποδίδεται από τα ΜΜΕ, αυτό είναι ένας επιπλέον λόγος να αναζητήσει επειγόντως κάποια βοήθεια.
*Πρώην Αν. Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κύπρου
