Με ανακοίνωσή του ο Σύνδεσμος Ελλήνων Κυπρίων Φιλολόγων, αναφέρει ότι αφού μελέτησε την πρόταση του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού με θέμα την Αναδιαμόρφωση του Ωρολόγιου Προγράμματος Σπουδών των Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης, εκφράζει καταρχάς την ικανοποίησή του για την προτεινόμενη ενίσχυση των φιλολογικών μαθημάτων με την αύξηση των ωρών διδασκαλίας σε κάποια από αυτά.
Συνεχίζοντας προσθέτει:
«Ως Σ.Ε.Κ.Φ. θεωρούμε θετικό το γεγονός ότι το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού αναγνωρίζει τα προβλήματα, τις αδυναμίες και τις ελλείψεις που παρατηρούνται στη γλωσσική επάρκεια των μαθητών μας και ότι αυτά οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην αναντιστοιχία που παρατηρείται στο υφιστάμενο σύστημα ανάμεσα στις ώρες διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας καθόλη τη διάρκεια της σχολικής εκπαίδευσης και στο προσδοκόμενο αποτέλεσμα. Παράλληλα, ο Σ.Ε.Κ.Φ. διατηρεί τις επιφυλάξεις του για την κατάργηση σημαντικού αριθμού φιλολογικών μαθημάτων, περιλαμβανομένου του υποχρεωτικού μαθήματος της Αγωγής του Πολίτη.
Ο Σ.Ε.Κ.Φ. εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόταση του Υπουργείου να προσφέρει τη δυνατότητα επιλογής μαθημάτων προσανατολισμού στην Α΄ Λυκείου, μεταξύ των οποίων θα προσφέρεται και ο συνδυασμός των μαθημάτων της Ιστορίας και των Αρχαίων Ελληνικών, αναγνωρίζοντας ότι τα συγκεκριμένα μαθήματα απαιτούν ποιοτική διδασκαλία περισσότερης χρονικής διάρκειας, ούτως ώστε οι μαθητές να έχουν τη δυνατότητα για συστηματικότερη άσκηση στις απαιτήσεις των δύο γνωστικών αντικειμένων και για εμπέδωση της ύλης, από την Α΄ Λυκείου μέχρι το τέλος της φοίτησής τους στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.
Ικανοποίηση επίσης εκφράζεται για την οργάνωση των μαθημάτων σε δέσμες επιλογών στη Β΄και Γ΄ Λυκείου, για τη δημιουργία της κατεύθυνσης Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών, καθώς και για τη συμπερίληψη της Ιστορίας και των Λατινικών στην κατεύθυνση των Ξένων Γλωσσών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, ως μαθημάτων απαραίτητων σε ένα πρόγραμμα σπουδών που απαιτεί σημαντικές ιστορικές και γλωσσικές δεξιότητες και γνώσεις. Ιδιαίτερα σε ό, τι αφορά το μάθημα των Λατινικών, επισημαίνουμε ότι, όπως είναι διεθνώς αποδεκτό, η Λατινική γλώσσα αποτελεί τη μήτρα μεγάλου αριθμού ευρωπαϊκών γλωσσών και συνεπώς η γνώση της υποβοηθά στην εκμάθηση τους, ενώ παράλληλα προσφέρει σημαντικό γλωσσικό υλικό σε μεγάλο αριθμό επιστημών (π.χ. Νομικής και Ιατρικής).
Ο Σ.Ε.Κ.Φ. συμφωνεί με την πρόταση για συμπερίληψη των μαθημάτων της Λογοτεχνίας και της Λογικής-Φιλοσοφίας ως μαθημάτων επιλογής στην κατεύθυνση Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών, εκφράζει όμως τη δυσαρέσκειά του για την κατάργηση όλων των άλλων φιλολογικών μαθημάτων που προσφέρονταν ως μαθήματα εμπλουτισμού (Ιστορία, Αρχαία Ελληνικά) και ως μαθήματα ενδιαφέροντος (Δημοσιογραφία, Ψυχολογία, Κοινωνιολογία). Ως Σ.Ε.Κ.Φ., κρίνουμε ότι τα μαθήματα αυτά, που επιλέγονται σήμερα από σημαντικό αριθμό μαθητών, ενισχύουν αφενός τον ανθρωπιστικό χαρακτήρα που πρέπει να έχει η δημόσια εκπαίδευση και αφετέρου συμβάλλουν στην ανάπτυξη ερευνητικών, κοινωνικών και ψυχοσυναισθηματικών δεξιοτήτων απαραίτητων για την εποχή μας.
Το ΚΔΣ του Σ.Ε.Κ.Φ. θεωρεί ως θετικό στοιχείο της πρότασης την εισήγηση για αύξηση των ωρών διδασκαλίας του μαθήματος των Νέων Ελληνικών και των Αρχαίων Ελληνικών. Παράλληλα, θεωρεί ως αδυναμία της πρότασης την κατάργηση αντί της ενίσχυσης του μαθήματος της Αγωγής του Πολίτη, ενός μαθήματος που δίνει την ευκαιρία στους μαθητές να γνωρίσουν τους δημοκρατικούς θεσμούς σε τοπικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, αλλά και που επικεντρώνεται στην καλλιέργεια των αξιών του δημοκρατικού πολίτη. Ως εκ τούτου, θεωρούμε την ενσωμάτωση θεματικών ενοτήτων του μαθήματος στο χρόνο διδασκαλίας των Νέων Ελληνικών και της Ιστορίας ως ελλιπή απάντηση στις εισηγήσεις του Σ.Ε.Κ.Φ. για την επίτευξη των υψηλών στόχων του μαθήματος. Κατά την κρίση μας η αδυναμία αυτή δεν αφορά τόσο στη φιλοσοφία αυτής της πρότασης, όσο στο μη επαρκή διδακτικό χρόνο, για να μπορούν να διδαχθούν ποιοτικά οι θεματικές αυτές ενότητες, χωρίς αυτό να καταστεί εις βάρος της διδασκαλίας των άλλων μαθημάτων. Η θέση αυτή ενισχύεται από το γεγονός ότι οι ώρες διδασκαλίας κυρίως της Ιστορίας στο Γυμνάσιο και στον κοινό κορμό του Λυκείου δεν επαρκούν για επίτευξη των στόχων του μαθήματος για ανάπτυξη κριτικής ιστορικής σκέψης, με δεδομένες μάλιστα τις ιδιαίτερες ανάγκες για ουσιαστική ιστορική γνώση και υγιή εθνική συνείδηση στον τόπο μας.
Ο Σ.Ε.Κ.Φ. εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι οι ώρες διδασκαλίας της Ιστορίας στον κοινό κορμό της Γ΄ Λυκείου παραμένουν μόνο δύο, ενώ το αναλυτικό πρόγραμμα καλύπτει μία περίοδο της ελληνικής, ευρωπαϊκής και παγκόσμιας ιστορίας δύο σχεδόν αιώνων (από το 1815 μέχρι το τέλος του 20ου αιώνα), καθώς και την κρισιμότερη περίοδο της κυπριακής ιστορίας (από την έναρξη της Αγγλοκρατίας μέχρι και τα σύγχρονα γεγονότα), μέσα από το οποίο οι μαθητές μας καλούνται να διαμορφώσουν ορθή ιστορική αντίληψη για το κοινωνικο-πολιτικό και γεωστρατηγικό γίγνεσθαι του νεότερου και του σύγχρονου κόσμου.
Σε ό,τι αφορά το γλωσσικό μάθημα, το ΚΔΣ του Σ.Ε.Κ.Φ. εκφράζει την ικανοποίησή του για τη φιλοσοφία της πρότασης η οποία συνδέει τη διδασκαλία της αρχαίας μορφής της ελληνικής γλώσσας με τη νεότερη, επισημαίνοντας ότι με την ενίσχυση της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών δεν επιδιώκεται η στροφή προς την τυπολατρία, αλλά προς τη συνειδητή αναγνώριση της ιστορικής συνέχειας της γλώσσας και του πολιτισμού που εκφράζεται μέσω αυτής, καθώς και της σημασίας της στη διαμόρφωση του φιλοσοφικού στοχασμού, της επιστημονικής σκέψης και του επιστημονικού λόγου ανά τους αιώνες. Η αντίληψη αυτή τεκμηριώνεται από την αξία που αποδίδεται διεθνώς στην αρχαία ελληνική γλώσσα και σκέψη, με τη διδασκαλία της σε ποικίλα προγράμματα σπουδών της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ως Σ.Ε.Κ.Φ. επικαλούμαστε πλήθος επιστημονικών μελετών που υποστηρίζουν πως η εξοικείωση των μαθητών με την αρχαία ελληνική γλώσσα είναι αδήριτη ανάγκη, αφενός για να αποκτήσουν συνείδηση της ιστορικότητας της γλώσσας και, αφετέρου, για να οδηγηθούν στην αποτελεσματικότερη κατανόηση κειμένων του πολιτισμού που δημιουργήθηκαν σε παλαιότερες μορφές της ελληνικής γλώσσας και που αποτελούν κατά κοινή ομολογία κορυφαίες εκδηλώσεις του ανθρώπινου πνεύματος. Παράλληλα, θεωρούμε την ευρύτερη και βαθύτερη επαφή των μαθητών με κείμενα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού (είτε στην πρωτότυπη μορφή τους είτε μέσα από την απόδοσή τους στα νέα ελληνικά) ως αναπόσπαστο μέρος της παιδείας που πρέπει να παρέχεται σε όσους μετέχουν ελληνικής παιδείας τον 21ο αιώνα και ιδιαίτερα στους μαθητές των σχολείων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τέλος, επισημαίνουμε ότι η ενίσχυση του μαθήματος των Νέων Ελληνικών στο Λύκειο θα δώσει τη δυνατότητα για βελτίωση του δεξιοτήτων που απορρέουν από τη γλωσσική επάρκεια και συνείδηση, ώστε οι μαθητές μας να καταστούν ικανοί να αντιλαμβάνονται τις πολλαπλές λειτουργίες και τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής γλώσσας και να την χρησιμοποιούν, είτε ως δέκτες είτε ως πομποί του λόγου, ως σκεπτόμενοι και υπεύθυνοι πολίτες.
Λαμβάνοντας υπόψη τη διεθνώς αναγνωρισμένη σημασία και αξία των Φιλολογικών Μαθημάτων σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που στοχεύει στην πολύπλευρη αγωγή των μαθητών (διανοητική, συναισθηματική, αξιακή και κοινωνική), ώστε να μπορούν να αντεπεξέρχονται στις πολλαπλές προκλήσεις της εποχής μας, το ΚΔΣ του Σ.Ε.Κ.Φ. κρίνει πως η υποβάθμιση του ρόλου των Φιλολογικών Μαθημάτων στο ωρολόγιο πρόγραμμα τα τελευταία χρόνια συνέβαλε όχι απλώς στην αποψίλωση των γνώσεων που αποκτούν οι μαθητές μας στο δημόσιο σχολείο, αλλά στην αποδυνάμωση των γνωστικών, κοινωνικών και επικοινωνιακών τους δεξιοτήτων, με αρνητικές συνέπειες τουλάχιστον στο σύνολο των σχολικών επιδόσεων των μαθητών. Είναι κοινώς αποδεκτός ο ισχυρισμός ότι οι αποδεδειγμένες γλωσσικές αδυναμίες της συντριπτικής πλειοψηφίας των μαθητών μας δεν εμφανίζονται μόνο στο μάθημα των Νέων Ελληνικών, αλλά επιδρούν και στην ικανότητα πρόσληψης, κριτικής κατανόησης και επεξεργασίας, ορθολογικών επιλογών και αξιολόγησης, ορθής αναδιατύπωσης και έλλογης αξιοποίησης της γνώσης σε όλα τα μαθήματα και τις επιστήμες που εμπεριέχουν και στηρίζονται σε θεωρητικά σχήματα και συστήματα. Συνεπώς, το ΚΔΣ του Σ.Ε.Κ.Φ. θεωρεί ως θετικό το γεγονός ότι, μέσα από την πρόταση του ΥΠΠ, τα Φιλολογικά Μαθήματα ανακτούν έστω και σε κάποιο βαθμό τη θέση που πρέπει να κατέχουν στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα, ούτως ώστε να δοθεί η δυνατότητα, μέσα από σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις και αναλυτικά προγράμματα, να διαδραματίσουν το ρόλο τους στη διαμόρφωση του κριτικά σκεπτόμενου, ενεργού και υπεύθυνου σύγχρονου πολίτη και στην υγιή ηθικοπνευματική του διάπλαση.
Ως Φιλόλογοι και Παιδαγωγοί, χωρίς σε καμία περίπτωση να παραγνωρίζουμε την αξία και τη σημαντική προσφορά άλλων γνωστικών αντικειμένων στη μόρφωση των μαθητών μας, θεωρούμε εκ των ων ουκ άνευ ότι ο προαναφερθείς στόχος του Ωρολόγιου Προγράμματος προϋποθέτει:
Συμπεραίνοντας, το ΚΔΣ του Σ.Ε.Κ.Φ., επισημαίνει ότι η αύξηση των ωρών διδασκαλίας είναι αναγκαίος αλλά όχι επαρκής παράγοντας για την επίτευξη των πολλαπλών στόχων των φιλολογικών μαθημάτων. Ως Φιλόλογοι και Παιδαγωγοί αναγνωρίζουμε τη σημασία του αναλυτικού προγράμματος και των σύγχρονων διδακτικών προσεγγίσεων, με την αξιοποίηση ποικίλων διδακτικών μεθόδων και μέσων. Γι’ αυτό και πάγιο αίτημα του Σ.Ε.Κ.Φ. είναι η εργαστηριοποίηση των φιλολογικών μαθημάτων, ούτως ώστε να δοθεί η δυνατότητα αποτελεσματικής αξιοποίησης του διδακτικού χρόνου προς όφελος των μαθητών».
