ΤΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΤΣΕΡΤΟΥ*
Το Πανεπιστήμιο Κύπρου, αφού αρχικά κατάφερε να ενσωματώσει (λόγω και των καλών μισθών που δίνονταν) τη διαθέσιμη αφρόκρεμα Κυπρίων και Ελλαδιτών επιστημόνων της αλλοδαπής, εδραιώθηκε μέσα σε μόλις μια εικοσαετία σε ένα επιστημονικό ίδρυμα διεθνούς εμβέλειας. Δεν είναι τυχαίο ότι αδιαμφισβήτητοι διεθνείς επιστημονικοί δείκτες το κατατάσσουν μεταξύ των πρώτων 600 ιδρυμάτων από ένα δείγμα 22000 πανεπιστημίων από όλον τον κόσμο. Οι αριθμοί είναι συντριπτικά υπέρ του και είναι αδιαμφισβήτητοι και αναπαραγωγίσιμοι, δηλ. εύκολα μπορεί κάποιος να τους επιβεβαιώσει αναζητώντας στο διαδίκτυο. Προκύπτει π.χ. ότι πάνω από το 90% των επιστημονικών δημοσιεύσεων σε διεθνή περιοδικά με κριτές από την Κύπρο φέρουν ως ίδρυμα προέλευσης το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Είναι μακράν ο πιο προβεβλημένος θεσμός διεθνώς που ανέδειξε ποτέ το κυπριακό κράτος από την γέννησή του.
Θα ανέμενε κανείς λοιπόν ότι ένα τέτοιο «διαμάντι» της κυπριακής κοινωνίας θα έπρεπε να διαφυλάσσεται ως κόρη οφθαλμού. Επομένως τίθεται άμεσα το ερώτημα γιατί η πολιτική εξουσία του τόπου ενήργησε πρόσφατα με μια εξοντωτική διάθεση για την ίδια την υπόσταση και την ανεξαρτησία του δημόσιου Πανεπιστημίου; Μήπως ήταν ένα τυχαίο γεγονός, το οποίο αντανακλούσε τους πολιτικούς συσχετισμούς την δεδομένη χρονική στιγμή στη βουλή; Ή μήπως ευρισκόμενη η ίδια η πολιτική εξουσία υπό την επήρεια του Σοκ και του Δέους του μνημονίου και της Τρόικα αντέδρασε σπασμωδικά και από απερισκεψία ή έστω λαϊκισμό; για να προσφέρει ίσως ένα άλλοθι στην οικονομικά πληττόμενη κυπριακή κοινωνία, κτυπώντας έναν εύκολο πολιτικά στόχο; Μήπως τελικά είναι προϊόν κάποιας «μυστικής οδηγίας» της Τρόικα ότι η Κύπρος δεν χρειάζεται δημόσια Πανεπιστήμια;
Αν και είναι πολύ πιθανόν κάποια από τα πιο πάνω ερωτήματα να είναι μερικώς αληθή, εν τούτοις είναι ακράδαντη πεποίθηση μου ότι το κτύπημα στο Πανεπιστήμιο έγινε για να ικανοποιηθούν πρωτίστως πολιτικά και ιδιωτικά οικονομικά συμφέροντα, αυτά τα οποία στο σύνολο τους αναφέρονται στην πολιτικο-οικονομική δημοσιογραφία ως «Το Πολιτικο-Οικονομικό Κατεστημένο» (βλέπε π.χ., Σταύρος Λυγερός, «Από την Κλεπτοκρατία στην Χρεοκοπία», Εκδόσεις Πατάκη, 2011, ΙSBN 978-960-16-4377-9).
Και εξηγούμαι εν τάχει, ένα πλήρως εξαρτημένο οικονομικά και ελεγχόμενο από την εκάστοτε κυβέρνηση δημόσιο πανεπιστήμιο θα χάσει σταδιακά την αίγλη και την απήχησή του στη κοινωνία και θα καταστεί καταυτόν τον τρόπο μία εύκολη λεία στην κομματοκρατία, με ότι αυτό συνεπάγεται για τον τόπο. Περαιτέρω, δυνατόν να εξυπηρετηθούν καλύτερα και πιθανοί μελλοντικοί πολιτικοί σχεδιασμοί της εξουσίας με τον ξένο παράγοντα, ειδικά και ιδιαιτέρως αν αυτοί δεν συνάδουν με την λαϊκή βούληση (βλ. π.χ. «Νέο Σχέδιο Λύσης Τύπου ΑΝΑΝ», Συνεκμετάλλευση πλουτοπαραγωγικών πηγών φυσικού αερίου και πετρελαίου στη κυπριακή ΑΟΖ, κλπ.).
Επίσης θα ικανοποιηθούν και οι απαιτήσεις ιδιωτικών οικονομικών συμφερόντων, τα οποία εξασκούν πολιτικές πιέσεις για ευνουχισμό του Πανεπιστημίου Κύπρου, έτσι ώστε αυτό να εκφυλιστεί σε ένα διδακτικό κολέγιο τοπικής εμβέλειας για να μπορούν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια να το ανταγωνίζονται.
Έτσι επιτυγχάνεται αυτό που η λαϊκή σοφία λέει «Με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια».
*Καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου
