ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΛΟΪΖΟΥ*
Αλήθεια, φανταστήκατε ποτέ πώς πρέπει να νιώθουν οι ηλικίας 6-12 χρονών μαθητές μας στα αφιλόξενα κτίρια των σχολείων όπου καλούνται να περάσουν τη μισή τους μέρα;
Το θέμα της κτιριακής υποδομής των σχολείων μας με προβληματίζει ιδιαίτερα. Οι αφορμές γι’ αυτό πολλές. Για αρχή, ο βροχερός καιρός και τα παιδιά στα σχολεία που δεν έχουν αίθουσα πολλαπλής χρήσης, που πρέπει να περάσουν όλα τους τα διαλείμματα ή μέσα στην ίδια τάξη που κάνουν μάθημα τόσες ώρες ή έξω στην παγωμένη και βρεγμένη αυλή, με τον κίνδυνο να πέσουν σε μια απ’ τις «λιμνούλες» που ήδη σχηματίστηκαν στο κακώς κατασκευασμένο πλακόστρωτο του σχολείου, ή στις στεγασμένες μεν, αλλά βρεγμένες δε βεράντες, που αποτελούν από μόνες τους κίνδυνο για όποιον αποπειραθεί να περπατήσει με λίγο πιο γρήγορο βήμα από μιας χελώνας. Η έλλειψη αίθουσας πολλαπλής χρήσης σε πολλά σχολεία, στερεί ακόμη πολλές φορές στους μαθητές το μάθημα της Φυσικής Αγωγής, που λόγω άσχημων καιρικών συνθηκών δεν μπορεί πραγματοποιηθεί σε εξωτερικό χώρο.
Ακόμα και χωρίς βροχή όμως, τα σχολεία μας δεν είναι φτιαγμένα για να αντέχουν στο κρύο. Οι διάδρομοι για να μετακινηθεί κανείς από μια αίθουσα σε άλλη είναι ανοιχτοί, αναγκάζοντας μαθητές και δασκάλους να βγαίνουν από μια ζεστή αίθουσα σε ένα κρύο εξωτερικό χώρο για να επισκεφθούν την τουαλέτα ή να μεταβούν σε μια άλλη αίθουσα για μάθημα. Γιατί δεν θα μπορούσαν όλες οι αίθουσες του σχολείου να ενώνονται με κλειστούς διαδρόμους, αν όχι και μια εσωτερική αυλή στο κέντρο του σχολείου;
Τα σχολεία μας, τουλάχιστον κτιριακά, δεν είναι χαρούμενα. Φιλοξενούν παιδιά, που παιδιά θα πει παιχνίδι, αλλά δεν διαθέτουν παιχνιδότοπο. Οι επιλογές των παιδιών για να περάσουν ένα ευχάριστο διάλειμμα περιορίζονται στα κλασσικά παιχνίδια του κρυφτού και του κυνηγητού και στην καλή θέληση των εκπαιδευτικών του σχολείου να διοργανώσουν άλλα παιχνίδια διαλείμματος με υφιστάμενα ή καινούρια υλικά, που διευθετούν οι ίδιοι να αγοραστούν από το σχολείο. Πουθενά δεν υπάρχει μαλακός τάπητας για να παίξουν άφοβα τα παιδιά, παρά μόνο τσιμέντο και τσιμέντο και πάλι τσιμέντο. Ή χώμα και χαλίκι, που αυτομάτως είναι σαν να μην υπάρχει σε περίοδο βροχών. Πουθενά δεν υπάρχει μια κούνια, μια τσουλήθρα, μια τραμπάλα, λες και τα παιδάκια της πρώτης του δημοτικού, από τον Ιούνη που αποφοίτησαν από το νηπιαγωγείο μέχρι και τον Σεπτέμβρη που ήρθαν στην πρώτη δημοτικού, μεγάλωσαν απότομα και δεν έχουν ανάγκη από αυτά τα παιχνίδια πλέον. Όσο για τη φυσική βλάστηση στα σχολεία μας; Τα δέντρα λιγοστά και οι χώροι υπό φυσική σκιά περιορισμένοι. Βλέπετε, προτιμάμε τις άχαρες μεταλλικές κατασκευές από τη σκιά των δέντρων.
Οι αίθουσες διδασκαλίας; Ένας ορθογώνιος χώρος φτιαγμένος ίσα-ίσα για να χωράει τα ορθογώνια θρανία και τις άβολες ξύλινες καρέκλες, με το ψυχρό τετράγωνο μαρμαράκι για πάτωμα. Ένα «καλούπι» για όλα τα μεγέθη, σαν αυτό στο οποίο θέλουμε να βάλουμε όλους τους μαθητές μας. Χωρίς ιδιαίτερο επιπλέον χώρο για να τοποθετήσουν τα παιδιά μαξιλαράκια ή μαλακό πάτωμα για να καθίσουν χάμω ή για να κινηθούν ελεύθερα στο χώρο, κάτι που τόσο πολύ απολαμβάνουν.
Όσο για αίθουσα όπου θα μπορούσαν όλοι οι μαθητές του σχολείου να τρώνε, μια καφετέρια -λέμε τώρα- εκεί τα πράγματα είναι τουλάχιστον αστεία. Μια αίθουσα Οικιακής Οικονομίας, που προορίζεται συνήθως για 10-12 μαθητές το πολύ, καταλήγει να εξυπηρετεί κάποια σχολεία που λειτουργούν ως ολοήμερα ή παρέχουν απογευματινή φύλαξη παιδιών. Ή, ακόμη συχνότερα, στα υπερσύγχρονα και πλήρως εξοπλισμένα σχολεία της Κύπρου, οι μαθητές τρώνε το μεσημεριανό τους πάνω στα ίδια θρανία που έγραφαν όλη μέρα και που θα συνεχίσουν να γράφουν και το απόγευμα.
Μπροστά σε όλα αυτά, η όποια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που αφορά το αναλυτικό πρόγραμμα ή τους εκπαιδευτικούς φαντάζει γελοία. Η υποδομή μας είναι ανύπαρκτη, αλλά δαπανούμε τόσα χρήματα για να αλλάξουμε τα βιβλία, τα αναλυτικά προγράμματα και τις συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών; Γιατί; Αυτό θα κάνει πιο χαρούμενους τους μαθητές μας; Αυτό θα κάνει πιο ανθρώπινα τα σχολεία μας; Αυτό θα κάνει πιο παραγωγικούς τους εκπαιδευτικούς μας;
Δώστε στα παιδιά ένα χώρο που πραγματικά θα νιώθουν σαν δεύτερό τους σπίτι και όπου θα απολαμβάνουν να μαθαίνουν και να παίζουν. Δώστε στους εκπαιδευτικούς ένα χώρο σύγχρονο, μα και φιλικό, που θα τους εμπνέει να διδάξουν και να προσφέρουν καλύτερες και πιο δημιουργικές δραστηριότητες στους μαθητές. Δώστε στους γονείς ένα χώρο, ώστε να αισθάνονται ασφάλεια όταν αφήνουν τα παιδιά τους κάθε μέρα και να μην ανησυχούν ότι θα κτυπήσουν παίζοντας στο τσιμέντο ή ότι θα γίνουν μούσκεμα με την πρώτη βροχή. Δώστε στην κοινωνία σχολεία-στολίδια, που θα εξυπηρετούν, εκτός από τους μαθητές και άλλες δραστηριότητες της κάθε κοινότητας.
Θέλουμε αναβάθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος; Ας αρχίσουμε με τα βασικά.
*Συμβασιούχος Εκπαιδευτικός
