ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΦΟΥΚΑ*
Δίχως αμφιβολία, πέραν της υγείας, της ελευθερίας και της ειρήνης, η παιδεία και η εκπαίδευση είναι ίσως τα πιο σπουδαία αγαθά, τα οποία έχει δικαίωμα να απολαμβάνει ο κάθε άνθρωπος σ’ αυτόν τον κόσμο. Η πιο πάνω θέση ίσως να ακούγεται υπερβολική και να θεωρηθεί από κάποιους ότι υποβαθμίζεται και καταστρατηγείται η αξία της αγωγής που παίρνει το παιδί από το σπίτι σε μια πορεία που αρχίζει από τις πρώτες κιόλας μέρες της γέννησής του μέχρι την ενηλικίωσή του, οπότε θεωρητικά απογαλακτίζεται και παίρνει τη ζωή στα χέρια του. Ίσως κάποιοι να ισχυριστούν ότι η αξία των πρώτων δασκάλων, που είναι οι γονείς, δεν αναγνωρίζεται επαρκώς από τον γράφοντα.
Η υπερβολή του τίτλου δεν έχει στόχο να υποσκελίσει τις διδαχές που λαμβάνει ένα βρέφος – νήπιο – παιδί από το σπίτι, αλλά να αναδείξει τη σπουδαιότητα του ρόλου που έχει το σχολείο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του καθενός, αλλά και τον πλούτο της γνώσης που του παρέχεται. Άλλωστε, οι πλείστοι διδάσκοντες είναι πρωτίστως γονείς και κατόπιν εκπαιδευτικοί (νηπιαγωγοί, δάσκαλοι, καθηγητές). Μάλιστα, οι ίδιοι οι διδάσκοντες είναι κι αυτοί διδασκόμενοι, αφού η συνεχιζόμενη εκπαίδευση και η δια βίου μάθηση βεβαίως και συμπεριλαμβάνει στη θεωρία της και τους εκπαιδευτικούς.
Το σχολείο είναι αυτό που κομίζει στον άνθρωπο – παιδί έννοιες όπως κοινότητα, κοινωνία (έστω και μικρή), διευρυμένη ομάδα, κοινή προσπάθεια, στόχος, αποτέλεσμα, επιτυχία και αποτυχία. Το σχολείο είναι αυτό που ουσιαστικά και σε πρακτικό επίπεδο προσπαθεί και τις περισσότερες φορές επιτυγχάνει να εμφυσήσει στους νέους – ανθρώπους πανανθρώπινες αξίες όπως ελευθερία, ειρήνη, δημοκρατία, ισότητα, αλληλεγγύη, εθελοντισμός, σεβασμός στη διαφορετικότητα.
Στις αίθουσες διδασκαλίας τα παιδιά ακούνε για τον πόλεμο, την τρομοκρατία, τον ρατσισμό, την ξενοφοβία, τη μισαλλοδοξία, τη δουλεία, την παιδική εκμετάλλευση, τη βία, την εγκληματικότητα, τον φανατισμό, τη διαφθορά. Στις ίδιες αίθουσες άνθρωποι της διπλανής πόρτας, με τις ίδιες ανησυχίες που απασχολούν όλο τον κόσμο, οι εκπαιδευτικοί, με παρησσία πασχίζουν να αμβλύνουν τις πιο πάνω αρνητικές εκφάνσεις της ζωής που υφίστανται οι συνάνθρωποί μας και να κάνουν τους μικρούς όχι απλά μεγάλους, αλλά καλύτερους μεγάλους.
Στα εκπαιδευτικά ιδρύματα κάποιο έμπειρο μάτι θα ανακαλύψει το ταλέντο του παιδιού, θα το ενθαρρύνει να ακολουθήσει μια καλή τέχνη, θα του εμφυσήσει την αγάπη για το θέατρο, τη μουσική, τη ζωγραφική, τον χορό, την τέχνη. Στα εργαστήρια και στους πίνακες, ομάδες με τον μέντορά τους κοπιάζουν λύνοντας ασκήσεις και συμμετέχοντας είτε σε διαγωνισμούς, είτε στις παγκύπριες εξετάσεις για πρόσβαση στα πανεπιστήμια. Στις διαλογικές συζητήσεις και μέσα απ’ τις ασκήσεις και τις εκθέσεις που λαμβάνουν χώρα μέσα στις τάξεις τα παιδιά οξύνουν την κρίση τους και μαθαίνουν την αρχή της επαναπροσέγγισης.
Στα προαύλια και στα παγκάκια των σχολείων τα δικά μας παιδιά συγχρωτίζονται, επικοινωνούν, προβληματίζονται, κρίνουν, ενίοτε διαπληκτίζονται και γιατί όχι, ερωτεύονται!
Σίγουρα οι νέοι δραστηριοποιούνται και εκτός σχολείου. Γυμναστήρια, πνευματικά κέντρα, φροντιστήρια, καφετέριες και φυσικά ο γνωστός σε όλους κυβερνοχώρος, είναι πεδία όπου οι νέοι αξιοποιούν τον ελεύθερο χρόνο τους. Σε καμία όμως περίπτωση οι εξωσχολικές δραστηριότητες δεν μπορούν να παρέχουν όλα αυτά τα υπέροχα και θαυμαστά πράγματα σε τόσο μεγάλο βαθμό, όσο το σχολείο. Οπωσδήποτε, πουθενά δεν υπάρχει τελειότητα! Αν, όμως, εσείς που διαβάζετε αυτές τις γραμμές, διανύετε ή έχετε διανύσει την τρίτη δεκαετία της ζωής σας και υποβάλετε στον εαυτό σας το ερώτημα τί θυμάστε από παιδί, η συντριπτική πλειοψηφία θα απαντήσει... τα σχολικά χρόνια!
Καλή Σχολική Χρονιά!
Εκπαιδευτικός, Β.Δ. Γυμνασίου–Λυκείου Ολύμπιον
