ΤΟΥ ΠΑΝΙΚΟΥ ΛΟΥΚΑ (ΕΔΕ)*
Πρόγραμμα DaphneI II «KEEP ME SAFE»: Η ενδυνάμωση των Νέων με Μαθησιακές Δυσκολίες (ΝΜΜΔ), ώστε να μπορούν να προστατεύουν τον εαυτό τους από τη σεξουαλική κακοποίηση και βία.
Ο Κυπριακός Σύνδεσμος Οικογενειακού Προγραμματισμού (ΚΣΟΠ) συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα DAPHNE ΙΙΙ, «KEEP ME SAFE»: Η ενδυνάμωση των Νέων με Μαθησιακές Δυσκολίες (ΝΜΜΔ)[1] σε όλη την Ευρώπη ώστε να μπορούν να προστατεύουν τον εαυτό τους από τη σεξουαλική κακοποίηση και βία. Στόχος του προγράμματος «KEEP ME SAFE» είναι η συνεργασία μεταξύ των ευρωπαικών χωρών, ώστε να αξιοποιηθούν οι βέλτιστες πρακτικές, η εμπειρογνωμοσύνη και οι δοκιμασμένες στρατηγικές από τους πιο έμπειρους εταίρους, για τη διαμόρφωση προγραμμάτων παρέμβασης και πρόληψης της σεξουαλικής κακοποίησης και βίας κατά των ΝΜΜΔ. Η Διεθνής Ομοσπονδία Οικογενειακού Προγραμματισμού - Ευρωπαικό Δίκτυο (ΔΟΟΠ-ΕΔ) είναι ο κύριος αιτητής του προγράμματος, στο οποίο συμμετέχουν ως εταίροι, σύνδεσμοι μέλη του Ευρωπαικού Δικτύου της ΔΟΟΠ από Βέλγιο, Βουλγαρία, Γερμανία, Δανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Ισπανία, Κύπρο, Λεττονία, Ολλανδία, Πορτογαλία και Ρουμανία.
Ο ΚΣΟΠ, μέσα στα πλαίσια του προγράμματος, πραγματοποίησε από τις 23 – 26/9/2014, επίσκεψη στον αντίστοιχο Σύνδεσμο Οικογενειακού Προγραμματισμού της Ολλανδίας, Rutgers WPF, με έδρα την Ουτρέχτη, με σκοπό την ανταλλαγή καλών πρακτικών, τόσο σε επίπεδο εφαρμογής αποτελεσματικών προγραμμάτων, όσο και σε επίπεδο θέσπισης πολιτικής για την πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης και βίας σε παιδιά και νέους με μαθησιακές δυσκολίες. Στην επίσκεψη αυτή, μετά από πρόσκληση του ΚΣΟΠ, συμμετείχαν και δύο εκπρόσωποι του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού: ο κ. Πανίκος Λουκά, Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης, υπεύθυνος της Ομάδας Άμεσης Παρέμβασης (ΟΑΠ) και του Παρατηρητηρίου για τη Βία στο Σχολείο,καθώς και η κ. ΜάρωΚακουρή, Β.Δ. στο Ειδικό Σχολείο Ευαγγελισμός.Στα πλαίσια της επίσκεψης πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με αρμόδιους φορείς, συμπεριλαμβανομένων και εκπροσώπων του αντίστοιχου Υπουργείου Παιδείαςτης Ολλανδίας στο Άμστερνταμ, και έγιναν επισκέψεις σε τοπικές δομές και υπηρεσίες.
Στις συναντήσεις καλύφθηκαν θέματα όπως:
Α) Ενημέρωση για τρέχοντα και αποτελεσματικά προγράμματα πρόληψης της σεξουαλικής κακοποίησης για νέους με αναπηρίεςστην Ολλανδία.
Β) Καθοδήγηση για ανάπτυξη προγράμματος σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης για την Ειδική Εκπαίδευση.
Γ) Εφαρμογή πολιτικής και πρακτικών για θέματα πρόληψης σεξουαλικής κακοποίησης σε σχολεία ή/και ιδρύματα.
Δ) Ενημέρωση για πρακτικές που ακολουθούνται για διαχείριση περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης από την πολιτεία, σε σχέση με τα θύματα, τους γονείς των θυμάτων και τους θύτες.
Στην επίσκεψη, εκτός από τους δύο λειτουργούς του ΥΠΠ, συμμετείχε η Συντονίστρια του Προγράμματος Keep Me Safe από τον ΚΣΟΠ, εκπρόσωπος από την Επιτροπή Προστασίας Νοητικά Καθυστερημένων Ατόμων, καθώς και μέλος της Ομάδας Εκπαιδευτών του Keep Me Safe.
Ο ΚΣΟΠ, από την προηγούμενη σχολική χρονιά, ζήτησε την συνεργασία του ΥΠΠ για την εφαρμογή του Προγράμματος σε σχολεία της Κύπρου. Σε πρώτη φάση, στα πλαίσια του προγράμματος και με τη συνεργασία των Διευθύνσεων Μέσης Γενικής, Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και του Γραφείου Αγωγής Υγείας, έχει ήδη διεξαχθεί σειρά εκπαιδευτικών σεμιναρίων και ενημερωτικών διαλέξεων, στην οποία συμμετείχαν 75 εκπαιδευτικοί από όλες τις επαρχίες (Οκτώβριος 2013). Τον Φεβρουάριο του 2014 πραγματοποιήθηκε η Εκπαίδευση Εκπαιδευτών, στην οποία συμμετείχε αριθμός εκπαιδευτικών και επαγγελματιών που εργάζονται σε Μονάδες Ειδικής Εκπαίδευσης και σε Ειδικά Σχολεία. Στα πλαίσια της Εκπαίδευσης Εκπαιδευτών, είκοσι επαγγελματίες, συμπεριλαμβανομένων των έμπειρων εκπαιδευτών του ΚΣΟΠ και άλλων επαγγελματιών που εργάζονται άμεσα με νέους με νοητική αναπηρία ή με τους γονείς τους, έλαβαν την κατάλληλη κατάρτιση. Η Ομάδα Εκπαιδευτών είχε την ευκαιρία να καταρτιστεί με βάση τα εκπαιδευτικά εγχειρίδια που έχουν διαμορφωθεί για τις ανάγκες του προγράμματος από επαγγελματίες και Συνδέσμους με χρόνια εξειδίκευσης στην διαμόρφωση και παροχή προγραμμάτων πρόληψης της σεξουαλικής κακοποίησης για άτομα με νοητική αναπηρία.
Τα επόμενα βήματα για το ΥΠΠ, που απορρέουν και μέσα από τις πολύ εποικοδομητικές εμπειρίες από την επίσκεψη στην Ολλανδία, στόχο έχουν την πρόληψη και ενδυνάμωση των Νέων με Μαθησιακές Δυσκολίες ώστε να μπορούν να προστατεύουν τον εαυτό τους από τη σεξουαλική κακοποίηση και βία. Αυτά, εκτός και άλλων μέτρων που πιθανόν να προκύψουν, είναι:
(4)Οι εμπλεκόμενοι φορείς έχουν υποχρέωση να ενημερώνουν και να εκπαιδεύουν το προσωπικό τους που ενδέχεται να έχει ή έχει επαφή με παιδιά σε όλα τα επίπεδα πρόληψης με σκοπό, μεταξύ άλλων, την μείωση των κινδύνων διάπραξης του αδικήματος, τον εντοπισμό των θυμάτων και των δυνητικών θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης ή εκμετάλλευσης και την ελαχιστοποίηση υποτροπής των θυτών: |
Νοείται ότι, για τους σκοπούς του παρόντος εδαφίου, οι εμπλεκόμενοι φορείς εμπίπτουν στους τομείς της εκπαίδευσης, της υγείας, της κοινωνικής προστασίας, της δικαιοσύνης και της επιβολής του νόμου και σε χώρους που σχετίζονται με τον αθλητισμό, τον πολιτισμό και τις ψυχαγωγικές δραστηριότητες. |
Πολύ περισσότερο υπάρχει ανάγκη διασφάλισης των ίσων δικαιωμάτων των παιδιών με αναπηρίες, όπως αυτά επικυρώνονται από:
α) τον Περί Αγωγής και Εκπαίδευσης Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Νόμο του 1999 (113(Ι)/1999) και
β) τον Περί της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες και περί Συναφών Θεμάτων (Κυρωτικό) Νόμο του 2011 (8(ΙΙΙ)/2011).
* (Υπεύθυνος της Ομάδας Άμεσης Παρέμβασης και του Παρατηρητηρίου για τη Βία στο Σχολείο)
1 ‘Νέοι με Μαθησιακές Δυσκολίες’ (ΝΜΜΔ) για τις ανάγκες του συγκεκριμένου προγράμματος ορίζονται ως τα άτομα μεταξύ δέκα με εικοσιπέντε (10-25) ετών τα οποία έχουν νοητική αναπηρία (intellectualdisability). Η ‘Μαθησιακή Δυσκολία’ είναι μια ευρεία έννοια, η οποία περιλαμβάνει διάφορες νοητικές δυσκολίες συμπεριλαμβανομένων διαφόρων ειδικών περιπτώσεων (όπως ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, π.χ. δυσλεξία, ή αναπτυξιακές διαταραχές π.χ. νοητική καθυστέρηση, αυτισμός κ.α.) και προβλημάτων που αποκτήθηκαν μετά την γέννηση (π.χ. ως αποτέλεσμα εγκεφαλικής βλάβης). Οι νοητικές αναπηρίες μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία.