Σύνδ. Καθηγητών Φυσικής: Η πρόταση για το Ω.Π. δεν αναβαθμίζει τις Φυσικές Επιστήμες


Ο Σύνδεσμος Καθηγητών  Φυσικής ανακοινώνει τις θέσεις του αναφορικά με την πρόταση της Επιτροπής Αναδιαμόρφωσης του Ωρολογίου Προγράμματος:

«Πρωτίστως επαναδιατυπώνουμε τη  θέση αρχής ότι το νέο ωρολόγιο πρόγραμμα θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των παιδιών και της κοινωνίας με τρόπο που οι απόφοιτοι των σχολείων μας να αποτελούν τους αυριανούς ενεργούς πολίτες με κριτική σκέψη και υψηλό επίπεδο μόρφωσης. Το απολυτήριο που θα έχουν στα χέρια τους θα πρέπει να έχει κύρος και να αποτελεί πειστήριο των γνώσεων και των ικανοτήτων που απέκτησαν κατά τη φοίτηση και να μην υστερεί σε οποιοδήποτε σημείο αντίστοιχων ξένων ή εγχώριων τίτλων. Σε διαφορετική περίπτωση το δημόσιο σχολείο θα αποτελεί λύση ανάγκης για κάθε ένα γονέα / κηδεμόνα και όχι επαρκή επιλογή για το μέλλον του παιδιού του.

Οι Φυσικές Επιστήμες μαζί με τη Γλώσσα και τα Μαθηματικά αποτελούν πυρήνα των γνώσεων και ικανοτήτων που το κάθε εκπαιδευτικό σύστημα στοχεύει να διαμορφώσει στους μαθητές που μετέχουν σε αυτό. Ως εκ τούτου οι αξιολογήσεις των εκπαιδευτικών συστημάτων PISA, TIMMS κλπ αξιολογούν κυρίως σε αυτές τις τρείς κατευθύνσεις. Η Φυσική δεν αποτελεί μόνο τμήμα των Φυσικών Επιστημών αλλά διαχέεται μέσα σε κάθε άλλο κομμάτι των Φυσικών Επιστημών ενώ στους νόμους,στις αρχές και στη μεθοδολογία της θεμελιώνονται οι πλείστες των άλλων Επιστημών. Αυτό  εύκολα μπορεί κάποιος  να το διαπιστώσει διαβάζοντας ένα απλό κείμενο που κατατάσσεται σε άλλη Επιστήμη. Το ίδιο εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κάποιος την εγκυρότητα του πιο πάνω ισχυρισμού κοιτάζοντας τα προγράμματα σπουδών των επιστημών αυτών σε πανεπιστήμια ανά τον κόσμο όπου η Φυσική έχει ισχυρή παρουσία μέσα σε αυτά χωρίς η σχέση αυτή να είναι αμφίδρομη. Ως εκ τούτου δεν τίθεται  θέμα ιεραρχίας ή ανωτερότηταςαλλά διαφορετικών αναγκών και έκτασης όπως απορρέει από την ισότιμη αντιμετώπιση των Φυσικών Επιστήμων ή καλύτερα από ένα ενιαίο σχεδιασμό για τις Φυσικές Επιστήμες.

Με την προηγούμενη μας επιστολή παραθέσαμε τις  πιο κάτω  αδυναμίες που εντοπίζονται στο υφιστάμενο ωρολόγιο πρόγραμμα και με βάση αυτές τοποθετούμαστε στην πρόταση που κατατέθηκε από την επιτροπή.

(α) Φυσική Γυμνασίου και Α’ Λυκείου: Η απουσία του μαθήματος της Φυσικής από την Α’ Γυμνασίου και η ημι-εργαστηριοποίηση του μαθήματος είναι οι κυριότερες αδυναμίες από πλευράς ωρολογίου προγράμματος στη σημερινή πραγματικότητα. Οι στρεβλώσεις αυτές εντοπίστηκαν και επιχειρήθηκε να απαλειφθούν στον προηγούμενο σχεδιασμό παράλληλα με τον εκσυγχρονισμό των Αναλυτικών Προγραμμάτων.

Η απουσία της Φυσικής στην Α’ Γυμνασίου από το υφιστάμενο ωρολόγιο πρόγραμμα δημιουργούσε μαθησιακό  κενό  αφού οι μαθητές είχαν στο Δημοτικό αλληλεπίδραση με τη Φυσική στο μάθημα της Επιστήμης  και θα έπρεπε στην  Α’ Γυμνασίου να συνεχίζεται  απρόσκοπτα η ανάπτυξη των στόχων του μαθήματος. Περαιτέρω, το γεγονός ότι στην Α’ Γυμνασίου απουσίαζε το μάθημα της Φυσικής έχει τις ακόλουθες επιπτώσεις:

i. Οι μαθητές  δυσκολεύονται  περισσότερο να προσαρμοστούν στη B’ γυμνασίου στο μάθημα.

ii. Οι απαιτούμενοι γνωσιολογικοί στόχοι  και η καλλιέργεια ικανοτήτων και δεξιοτήτων συμπιέζονται στα 3 μόνο  χρόνια της  υποχρεωτικής εκπαίδευσης  σε αντίθεση με τα εκπαιδευτικά συστήματα άλλων χωρών. Το αποτέλεσμα είναι να μην επιτυγχάνονται επαρκώς οι στοχεύσεις αυτές.

iii. Η πρώτη χρόνια των μαθητών στο Γυμνάσιο είναι πολύ καθοριστική  για την ανάπτυξη θετικών στάσεων προς το μάθημα και για την καλλιέργεια ικανοτήτων  απαραίτητων για την επίτευξη των στοχεύσεων του μαθήματος. Ως εκ τούτου η επίτευξη των πιο πάνω γίνεται  πιο δύσκολη στις μεγαλύτερες  τάξεις.

iv. Στις περισσότερες χώρες ο σχεδιασμός για τις Φυσικές Επιστήμες είναι ενιαίος για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο και δεν διακόπτεται.

Είχαμε την πεποίθηση  ότι στο νέο  σχεδιασμό του ωρολογίου προγράμματος δε θα υπήρχε υπαναχώρηση και ότι η Φυσική θα διδάσκεται σε όλες τις τάξεις του Γυμνασίου καιστην Α’ Λυκείου σύμφωνα με το σχεδιασμό των Ν.Α.Π. Προτείναμε  ακόμα ότι θα έπρεπε να εξεταστεί η αύξηση του διδακτικού χρόνου της Φυσικής διότι η καθήλωσή της στο 5% του διδακτικού χρόνου είναι ασύμβατη με:

i.  την απόφαση των υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Νοέμβριος 2011) για ενίσχυση των Μαθηματικών και των Φυσικών Επιστημών,

ii. τα συμπεράσματα του δικτύου Ευρυδίκη και των ερευνών TIMM’S και PISA,

iii. την ανάγκη αφιέρωσης του απαραίτητου χρόνου που έχουν οι μαθητές για την αφομοίωση των διαφόρων εννοιών, οι οποίες πολλές φορές έρχονται σε σύγκρουση με την προϋπάρχουσα αντίληψη των μαθητών,

iv. την εργαστηριακή φύση του μαθήματός μας και τις πειραματικές διαδικασίες. Σημειώνουμε ότι το μάθημα είναι το μόνο που έχει θεσμοθετημένη εργαστηριακή εξέταση, ενώ εκπροσωπούμε τον κλάδο μας σε διάφορες διεθνείς ολυμπιάδες στις οποίες οι μαθητές μας διαγωνίζονται και πειραματικά,

v. την προώθηση της ύλης μέσα από σύγχρονες διδακτικές μεθόδους και προσεγγίσεις, οι οποίες στοχεύουν στην απόκτηση ικανοτήτων παράλληλα με την κατάκτηση της γνώσης,

vi. την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης που προσφέρει,

vii. τη σημασία που δίνουν σε αυτό οι διεθνείς «οίκοι» αξιολόγησης των εκπαιδευτικών συστημάτων,

viii.  τη διάχυση που έχει σε όλες τις εκδοχές της καθημερινής ζωής,

ix. τη διάχυση και αξιοποίηση της μεθοδολογίας της επιστήμης που υπηρετούμε σε όλα ανεξαρτήτως των επιστημονικά πεδία κλπ.

Είναι γεγονός  ότι η νέα πρόταση δεν ανταποκρίνεται με τον ίδιο τρόπο στην ανάγκη για αναβάθμιση των Φυσικών Επιστημών  όπως η πρόταση που εφαρμόσθηκε στα πιλοτικά σχολεία. Επομένως δημιουργούνται ερωτηματικά  για την αιτία που η πρόταση αυτή αναιρεί το κατά τεκμήριο σωστό και ελάχιστο πλαίσιο ανάπτυξης των Φυσικών Επιστημών των Ν.Α.Π  στη γενική παιδεία. Αξίζει να σημειωθεί ότι παρά το μικρό χρονικό διάστημα και την περιορισμένη κλίμακα εφαρμογής των Ν.Α.Π τα αποτελέσματα σε στάση και επίδοση των μαθητών είναι εντυπωσιακά. Με βάση αυτά  καλούμε τους εμπλεκόμενους φορείς να επανεξετάσουν το θέμα.

(β) Φυσική Κοινού Κορμού: Η Φυσική και οι Φυσικές Επιστήμες γενικότερα σχετίζονται με πάρα πολλές εκφάνσεις της καθημερινής ζωής. Η μεθοδολογία και οι έννοιες της Φυσικής διαχέονται σε όλες τις επιστήμες, από τις κλασσικές σπουδές (Πλάτωνας, Αριστοτέλης κλπ), μέχρι τη Ψυχολογία,  την Οικονομία, την Φυσική Αγωγή και τις Τέχνες.

Ο αυριανός πολίτης θα πρέπει να είναι ενημερωμένος για τα θέματα περιβάλλοντος, ενέργειας (πυρηνικής, διαχείρισης φυσικών πόρων κλπ), κλιματικών αλλαγών, εξελίξεων στις επιστήμες και τόσα άλλα ενώ παράλληλα θα πρέπει να αναπτύξει κριτική σκέψη ώστε να μπορεί να διακρίνει πότε επιχειρείται η θυματοποίηση του λόγω άγνοιας.

Ακόμα είναι γεγονός πως η απουσία των Φυσικών Επιστημών από το απολυτήριο του δημοσίου σχολείου πλήττει το κύρος του.

Βάση των πιο πάνω εισηγούμαστε να υπάρχει μάθημα Φυσικής στον κορμό της Β’ και Γ’ Λυκείου ώστε ο αυριανός πολίτης να είναι αρμονικά ενταγμένος μέσα στο παγκόσμιο γίγνεσθαι και ο απόφοιτος να έχει το απαραίτητο υπόβαθρο για να ακολουθήσει τις σπουδές της επιλογής του.

Η πρόταση της επιτροπής δεν ενισχύει την παρουσία της Φυσικής αλλά ούτε και των άλλων Φυσικών Επιστημών στον κοινό κορμό. Η μετακίνηση  της μιας περιόδου από τη Β’ στη Γ ‘ Λυκείου μας βρίσκει σύμφωνους με βάση την προηγούμενη μας τοποθέτηση.

(γ) Φυσική Κατεύθυνσης: Μια γρήγορη ανάγνωση των προγραμμάτων σπουδών και του περιεχομένου όλων των κλάδων των Θετικών Επιστημών, των Πολυτεχνικών Κλάδων καθώς και των Βιοεπιστημών, καταδεικνύει την αναγκαιότητα ενός προαπαιτούμενου μαθήματος Φυσικής Κατεύθυνσης στα πρότυπα και το επίπεδο του μαθήματος στα εκπαιδευτικά συστήματα ανά το παγκόσμιο.

Ο ανεπαρκής διδακτικός χρόνος που δίνει το ωρολόγιο πρόγραμμα για τη Φυσική Κατεύθυνσης είναι βασικότατη αιτία για την οποία οι απόφοιτοι μας δεν αποκτούν υπόβαθρο εφάμιλλο των αποφοίτων άλλων εκπαιδευτικών συστημάτων.  Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι ο χρόνος αυτός είναι λιγότερος, ακόμα και από τον μισό, από τον χρόνο που αφιερώνουν στο αντίστοιχο μάθημα εκπαιδευτικά συστήματα του εξωτερικού.

Το εύρος και η ιδιομορφία του μαθήματος της Φυσικής επιβάλλουν αύξηση του χρόνου στο μάθημα Κατεύθυνσης όπως καταδεικνύει και η σύγκριση με τα υπόλοιπα εκπαιδευτικά συστήματα.

Θεωρούμε ότι η  πρόταση της επιτροπής αναφορικά με τη δημιουργία κατευθύνσεων προσανατολισμού στην Α’ Λυκείου είναι στη σωστή κατεύθυνση και συνεισφέρει σε κάποιο βαθμό στη βελτίωση της υφιστάμενης κατάστασης όπως περιγράφεται πιο πάνω. Η καθήλωση όμως των κατευθύνσεων στις 4 περιόδους ανά τάξη είναι τροχοπέδη στην προσπάθεια να είναι το απολυτήριο αντάξιο των μαθημάτων κατεύθυνσης  άλλων εκπαιδευτικών συστημάτων.

(δ) Μαθήματα Ενδιαφέροντος: Θεωρούμε ότι οι μαθητές μας έχουν το δικαίωμα να καλλιεργήσουν  ενδιαφέροντα που σχετίζονται με την επιστήμη, τη στιγμή που κάτι τέτοιο είναι δύσκολο να γίνει εκτός του σχολικού περιβάλλοντος.

Θεωρούμε χρέος να διαφυλάξουμε το δικαίωμα των μαθητών όλων των πεδίων  να  έχουν επιστημονικά ενδιαφέροντα και ως εκ τούτου προτείνουμε να συμπεριληφθούν στον κατάλογο μαθημάτων ενδιαφέροντος τα ακόλουθα:

  1. Αστρονομία – Αστροφυσική,
    1. Ιστορία και μεθοδολογία της Φυσικής,
    2. Φυσική περιβάλλοντος – Κλιματικές Αλλαγές.

Στην περίπτωση που το νέο ωρολόγιο πρόγραμμα δεν περιλαμβάνει μαθήματα ενδιαφέροντος  (πέρα των τεσσάρων  που προτείνονται ) θα πρέπει να εξεταστούν τρόποι ώστε τα θέματα που καλύπτονται σήμερα από τα μαθήματα ενδιαφέροντος  να παρέχονται στους μαθητές σε μια πιο ορθολογική , παραγωγική και αποτελεσματική βάση.

Τέλος, θα θέλαμε να αναφέρουμε ότι είμαστε στη διάθεση κάθε εμπλεκόμενου φορέα για να ανταλλάξουμε απόψεις και να καταθέσουμε περεταίρω τεκμηρίωση των θέσεων μας».




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter











149