ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΙΩΣΗΦΙΔΗ*
Ο κάθε ενδιαφερόμενος για τα θέματα της εκπαίδευσης στην Κύπρο αλλά και στην Ελλάδα, εύκολα μπορεί να διαπιστώσει με μια απλή έρευνα στο Google, ότι έχουν δει το φως της δημοσιότητας εκατοντάδες μελέτες, άρθρα, επιστημονικές εργασίες και έρευνες για το θέμα αυτό. Σημαντικός αριθμός αυτών των δημοσιεύσεων, από τους πιο έγκριτους γνώστες της εκπαιδευτικής και παιδαγωγικής επιστήμης, δεν μένουν μόνο στις διαπιστώσεις των προβλημάτων αλλά προχωρούν και σε εισηγήσεις για την θεραπεία της παθογένειας της εκπαίδευσης και του εκπαιδευτικού μας συστήματος γενικότερα.
Οι έρευνες καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα εκπαιδευτικών θεμάτων, που αν θελήσει κάποιος να μελετήσει οιανδήποτε πτυχή του εκπαιδευτικού μας συστήματος, θα βρει ότι για το θέμα υπάρχει σημαντικός αριθμός προηγούμενων δημοσιεύσεων. Αυτό είναι και το τραγικό της κατάστασης! Μετά από τόσες μελέτες και εισηγήσεις, μετά από τόσους σχεδιασμούς, ακόμη και με καλοπροαίρετες αλλαγές στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, αυτό εξακολουθεί να νοσεί. Όλοι οι εμπλεκόμενοι, εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς και η κοινωνία ευρύτερα, είναι έντονα επικριτικοί με το εκπαιδευτικό σύστημα και την εκπαίδευση των μαθητών. (Δεν τολμώ να αναφέρω τη λέξη παιδεία! ). Φυσικά όλοι μέσα από το δικό τους οπτικό πεδίο και τους δικούς τους λόγους. Πολύ συχνά, ενώ υπάρχει κοινή διαπίστωση των προβλημάτων, υπάρχουν έντονες διαφωνίες για τους λόγους αλλά και για τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν για την επίλυση τους.
Μέσα από την μελέτη των πρακτικών των καθηγητικών συλλόγων, μπορεί εύκολα ο καθένας, και δεν απαιτείται ιδιαίτερη παιδαγωγική κατάρτιση, να διαπιστώσει τα αδιέξοδα του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Τα θέματα, οι συζητήσεις και οι προβληματισμοί που είναι καταγραμμένοι στα πρακτικά από την αρχή της δεκαετίας του 1980 μέχρι και σήμερα, για μια περίοδο σχεδόν 40 χρόνων, είναι ακριβώς το ίδια με τα σημερινά! Τίποτα δεν έχει αλλάξει ουσιαστικά… απεναντίας αρκετά προβλήματα έχουν γίνει πιο έντονα. Δεν θα παραθέσω τις προσωπικές μου απόψεις για την απραξία ή την μη αποτελεσματική επίλυση προβλημάτων της εκπαίδευσης, αλλά θα το αφήσω στον αναγνώστη για τα δικά του σχόλια. Απλά θα παραθέσω μια μικρή «ιστορική» καταγραφή των θεμάτων που έχουν κατά καιρούς απασχολήσει τους καθηγητικούς συλλόγους και αφορούν τα εκπαιδευτικά θέσμια. Πολλά από αυτά επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο. Για σκοπούς συντόμευσης θα καταγράφονται μόνο μια φορά, τη χρονιά που απασχόλησαν τους Κ.Σ για πρώτη φορά.
Συμπερασματικά:
Στην εκπαιδευτική και παιδαγωγική βιβλιογραφία καταγράφεται ότι η σχολική αυτονομία και η λογοδοσία, όταν συνδυαστούν σωστά, συμβάλουν στην επίτευξη καλύτερων μαθησιακών αποτελεσμάτων. Μήπως έφτασε ο καιρός το Κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα να προχωρήσει προς αυτή την κατεύθυνση το συντομότερο δυνατό, καθιστώντας το πιο αποκεντρωτικό και τις σχολικές μονάδες πιο αυτόνομες; Όσο περισσότερη αυτονομία παραχωρείται στα σχολεία, τόσο πιο σημαντικός καθίσταται και ο ρόλος του διευθυντή -ηγέτη , αφού καλείται να διαχειριστεί μια σειρά από νέα καθήκοντα και αρμοδιότητες. Επομένως θα πρέπει η κυπριακή πολιτεία να επικεντρωθεί στην κατάλληλη επιλογή και προετοιμασία των νέων διευθυντικών στελεχών , ώστε αυτοί να είναι σε θέση να ανταποκριθούν με επιτυχία στα καθήκοντα και ευθύνες που θα έχουν σε ένα περισσότερο αυτόνομο σχολείο.
(Σημείωση: Πηγές τα πρακτικά καθηγητικών συλλόγων γυμνασίων και λυκείων, από τα δεκαετία του 1980 μέχρι σήμερα. Στον εκτενή πίνακα που ακολουθεί μεταφέρω επιγραμματικά κάποια θέματα που είχαν απασχολήσει έντονα τους Κ.Σ στη δεκαετία 1980 -1990. Τα ίδια θέματα, με ελάχιστες διαφοροποιήσεις απασχόλησαν τους Κ.Σ και στις δεκαετίες που ακολούθησαν. Μια από τις λίγες ουσιαστικές και καταλυτικές αλλαγές που έγιναν και βοήθησαν σε μεγάλο βαθμό τη λειτουργία των σχολείων ήταν και ο θέσπιση των Κανονισμών Λειτουργίας των Σχολείων. Η απουσία κανονισμών την δεκαετία του 1980 ταλαιπωρούσε και απασχολούσε έντονα τους Κ.Σ όπως φαίνεται από τη μελέτη των πρακτικών)
*Διευθυντής Λανιτείου Λυκείου
Πρόεδρος Συνδέσμου Διευθυντών (ΣΕΔΜΕΚ)
*Τα πρακτικά στο πιο κάτω έγγραφο:
