Μιλά στο Paideia-News, o Νίκος Νικολάου, Επαρχιακός Συντονιστής ΜΙΕΕΚ Λεμεσού
Θεωρεί την αναβάθμιση των Μεταλυκειακών Ινστιτούτων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΜΙΕΕΚ),ως μονόδρομο ο Νίκος Νικολάου, Επαρχιακός Συντονιστής ΜΙΕΕΚ Λεμεσού. Στη συνέντευξη του στο Paideia-News που ακολουθεί, υποστηρίζει επίσης ότι έχουν επιτευχθεί σημαντικοί στόχοι που είχαν τεθεί, όμως παραμένουν αρκετά που πρέπει να γίνουν. Μας λέει ακόμα ποιες ηλικίες …καταφεύγουν στα Ινστιτούτα για κατάρτιση, επισημαίνοντας ότι μέχρι σήμερα παγκύπρια αποφοίτησαν 400 σπουδαστές.
ΕΡ: Από το 2012 μέχρι σήμερα είναι αρκετός χρόνος για να γίνει μια αξιολόγηση των ΜΙΕΕΚ.
ΑΠ: Από το 2012 που ξεκίνησαν τη λειτουργία τους τα Μεταλυκειακά Ινστιτούτα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΜΙΕΕΚ), έχουν επιτευχθεί σημαντικοί στόχοι που είχαν τεθεί, όμως παραμένουν αρκετά που πρέπει να γίνουν. Αναμένουμε σύντομα τις αποφάσεις σε πολιτικό επίπεδο που θα εδραιώσουν τα ΜΙΕΕΚ ως θεσμό και θα καθορίσουν τη μελλοντική τους πορεία. Η πορεία μας μέχρι σήμερα πιστεύω ότι είναι ιδιαίτερα επιτυχημένη και το πρώτο στοιχείο που φανερώνει την επιτυχία αυτή είναι τα πολύ ψηλά ποσοστά απασχόλησης των αποφοίτων μας που για κάποια προγράμματα ανέρχεται στο 85%.
ΕΡ:: Κι αυτό, δηλαδή τα ποσοστά εργοδότησης των αποφοίτων σας, μόνο τυχαίο δεν μπορεί να είναι…
ΕΡ: Αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο, είναι αποτέλεσμά του τρόπου με τον οποίο έχουμε σχεδιάσει και λειτουργήσει τα προγράμματα μας σε απόλυτη συνεργασία με την αγορά εργασίας.
ΑΠ: Μιλάμε δηλαδή καθαρά για επαγγελματικά προγράμματα σπουδών…
ΑΠ: Καταρχάς τολμήσαμε να προσφέρουμε καθαρά επαγγελματικά προγράμματα σπουδών σε Μεταλυκειακό επίπεδο με τα εργαστηριακά μαθήματα να αποτελούν το 50-60% κατά μέσο όρο για όλα τα Προγράμματα Σπουδών. Για την Αρτοποιία Ζαχαροπλαστική, που αποτελεί την ναυαρχίδα των προγραμμάτων μας, το ποσοστό αυτό ήταν αρχικά 80% ενώ σήμερα βρίσκεται στο 72% γιατί έπρεπε να εντάξουμε κάποια θεωρητικά μαθήματα που είχε εισηγηθεί ο Φορέας Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης (ΔΙΠΑΕ).
ΕΡ: Και αυτά κόντρα στη προκατάληψη…
ΑΠ: Είναι γνωστή η προκατάληψη που υπάρχει στο τόπο μας για τα τεχνικά επαγγέλματα, την οποία έχουμε πολύ έντονα βιώσει στο επίπεδο της Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Μέχρι πρόσφατα (πριν την οικονομική κρίση) ήταν αδιανόητο να σκεφτούμε ότι κάποιος θα προχωρήσει σε ανώτερες σπουδές μετά το Λύκειο για να γίνει Τεχνίτης ή έστω εξειδικευμένος Τεχνικός. Είναι γι’ αυτό τον λόγο που στα κολλέγια, πριν την κρίση, το δημοφιλέστερο πρόγραμμα σπουδών ήταν η διοίκηση επιχειρήσεων, γιατί πρόσφερε την ψευδαίσθηση, πρώτα σε εμάς τους γονείς και μετά στα παιδιά μας, ότι με δυο χρόνια σπουδές θα γίνουν διευθυντές και προς Θεού όχι τεχνίτες. Δυστυχώς, τα πράγματα έχουν αλλάξει και σήμερα στα προγράμματα σπουδών των ΜΙΕΕΚ έχουμε ένα μεγάλο αριθμό άνεργων Πτυχιούχων, από διάφορες ειδικότητες, που έρχονται για να αποκτήσουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν να ενταχθούν άμεσα στην αγορά εργασίας.
Οι ηλικίες των σπουδαστών και ο 60χρονος φοιτητής
ΕΡ: Είναι σημαντικό πιστεύουμε στο σημείο αυτό να αναφέρουμε κάποια δημογραφικά στοιχεία των σπουδαστών σας.
Η πλειοψηφία είναι νεαρά άτομα κάτω των 35 ετών, επειδή υπάρχει ένα ποσοστό 10% στο σύστημα μοριοδότησης για αυτή την ηλικιακή ομάδα, ένα επιπρόσθετο 10% δίνεται σε όσους έχουν ολοκληρώσει την τρέχουσα χρονιά την Μέση Εκπαίδευση (ή την στρατιωτική τους θητεία τα αγόρια) ή είναι άνεργοι. Μεγάλη βαρύτητα στη μοριοδότηση, 50% έχει ο Γενικός Βαθμός του Απολυτηρίου. Ταυτόχρονα όμως δίνεται η δυνατότητα και σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας να φοιτήσουν στα ΜΙΕΕΚ, αν είχαν ένα καλό βαθμό στο απολυτήριο και με την επιπρόσθετη μοριοδότηση 5% για συναφή επαγγελματική εμπειρία.
ΕΡ: Έχουμε υπόψη μας ότι ότι έχετε και 60χρονο φοιτητή…
ΑΠ: Ναι, και θέλω να κάνω ιδιαίτερα αναφορά στην περίπτωση του, εγγραφεί φέτος στο πρόγραμμα Διαχείρισης Αγορών και Προμηθειών – Ναυτιλιακά στη Λεμεσό μετά από παρότρυνση και στήριξη των παιδιών του που είναι εκπαιδευτικοί. Η αλληλεπίδραση που υπάρχει ανάμεσα στις διαφορετικές ηλικιακές ομάδες των σπουδαστών μας είναι εκπληκτική και βλέπουμε καθημερινά να εφαρμόζονται στην πράξη οι αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων. Επίσης είναι σημαντικό να τονίσουμε την ένταξη παιδιών με ειδικά προβλήματα σε συγκεκριμένα προγράμματα όπως η Αρτοποιία Ζαχαροπλαστική, τα οποία μπορεί να μην μπορούν να πάρουν το κανονικό Δίπλωμα των ΜΙΕΕΚ, όμως παίρνουν ένα Πιστοποιητικό Παρακολούθησης, το οποίο τους επιτρέπει να ενταχθούν στην αγορά εργασίας.
ΕΡ: Το προσωπικό των ΜΙΕΕΚ;
ΑΠ: Η συσσωρευμένη εμπειρία που έχουμε ως Τεχνική Εκπαίδευση στην Εκπαίδευση Ενηλίκων, ειδικά στη Λεμεσό έχει ξεκινήσει από το 1956 όπου με το ξεκίνημα της Τεχνικής Σχολής Λεμεσού λειτούργησαν παράλληλα και τα πρώτα βραδινά τμήματα για ενήλικες. Το μόνιμο προσωπικό των ΜΙΕΕΚ είναι κυρίως εκπαιδευτές της Τεχνικής Εκπαίδευσης οι οποίοι είχαν αρκετά χρόνια εμπειρίας στη βιομηχανία προτού ενταχθούν στη εκπαίδευση. Όμως η πλειοψηφία των εκπαιδευτών μας είναι άτομα που εργάζονται ακόμα στη βιομηχανία και προσφέρουν τις υπηρεσίες τους με το σύστημα της αγοράς υπηρεσιών. Αυτή η άμεση σύνδεση με την αγορά εργασίας μας έχει επιτρέψει να βελτιώσουμε και να εμπλουτίσουμε τα Προγράμματα Σπουδών έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες της βιομηχανίας.
ΕΡ: Να αναφερθούμε στο δίπλωμα που προσφέρουν τα ΜΙΕΕΚ και τη βαρύτητα τους;
ΑΠ: Στην Κύπρο έχουμε παραμελήσει την Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, αυτό που σε όλη την Ευρώπη είναι γνωστό ως VET (Vocational Education and Training), και ότι μπορεί και πρέπει να προσφέρεται σε διάφορα επίπεδα ξεκινώντας από το επίπεδο της Μέσης Εκπαίδευσης και να συνεχίζει σε επίπεδο Πιστοποιητικού για ένα χρόνο σπουδές (Certificate), επίπεδο Διπλώματος για δυο χρόνια σπουδές (όπως είναι τα ΜΙΕΕΚ, Diploma),
Ανώτερο Δίπλωμα για τρία χρόνια και Πτυχίο για τέσσερα. Η Επαγγελματική Εκπαίδευση είναι ένας παράλληλος δρόμος με την Ακαδημαϊκή εκπαίδευση και πρέπει να γίνει κατανοητό ότι δεν μπορεί να υπάρχει άμεση αντιστοίχιση στη οριζόντια διακίνηση σπουδαστών. Γι’ αυτό πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι ότι υπάρχει η δυνατότητα της αμφίδρομης διακίνησης σπουδαστών αλλά αυτή είναι περιορισμένη, δηλαδή δεν πρέπει να αναμένεται ότι τα δυο χρόνια σπουδών στα ΜΙΕΕΚ θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν εξ ολοκλήρου δυο χρόνια σπουδών σε ακαδημαϊκό ίδρυμα αλλά ούτε και το ανάποδο. Επίσης πρέπει να αντιληφθούμε επιτέλους την αναλογία και την ισορροπία που πρέπει να υπάρχει ανάμεσα στις δυο κατευθύνσεις και ο κριτής δεν μπορεί να είναι άλλος από την αγορά εργασίας. Οι αριθμοί δείχνουν ξεκάθαρα τα πολύ ψηλά ποσοστά ανεργίας των αποφοίτων της Ακαδημαϊκής εκπαίδευσης.
Αναβάθμιση και διστακτικότητα…
ΕΡ: Τι γίνεται με την αναβάθμιση των ΜΙΕΕΚ;
ΑΠ: Τα ΜΙΕΕΚ σήμερα βρίσκονται σε ένα καθοριστικό σημείο όπου πρέπει να ληφθούν κάποιες αποφάσεις που σχετίζονται με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της 24/4/2016, με την οποία εγκρίθηκε η εισήγηση της Ειδικής Επιτροπής για την Αναβάθμιση τους σε Δημόσια Σχολή Τριτοβάθμιας Επαγγελματικής Εκπαίδευσής και Κατάρτισης. Σύμφωνα με την απόφαση αυτή τα ΜΙΕΕΚ υπέβαλαν στο Φορέα Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης για Ιδρυματική και Προγραμματική αξιολόγηση. Υποβλήθηκαν συνολικά εφτά Προγράμματα Σπουδών προς τον Φορέα για τα οποία δεν υπήρξαν ιδιαίτερες παρατηρήσεις όμως υπάρχουν συγκεκριμένες απαιτήσεις για την Ιδρυματική Αξιολόγηση, που αφορούν την δομή των ΜΙΕΕΚ και ζητήθηκε επαναξιολόγηση μέσα σε τρείς μήνες.
ΕΡ: Πως βλέπετε να κυλούν τα πράγματα στο συγκεκριμένο τομέα;
ΑΠ: Παρατηρείται μια διστακτικότητα να γίνουν τα αναγκαία βήματα για την αναβάθμιση των ΜΙΕΕΚ. Ο πρώτος λόγος πιστεύω είναι η πιθανή αντίδραση από τα ιδιωτικά κολλέγια. Αυτό όμως δεν θα έπρεπε να ανησυχεί κανένα γιατί η δημόσια εκπαίδευση δεν έχει σκοπό να ανταγωνιστεί την ιδιωτική. Τα κρατικά ιδρύματα έχουν υποχρέωση να βάζουν ψηλά τον πήχη και να καθορίζουν τα επίπεδα. Αυτό έχει ήδη γίνει με μεγάλη επιτυχία από τα κρατικά πανεπιστήμια, τα οποία δεν έχουν περιορίσει την λειτουργία των ιδιωτικών πανεπιστημίων, αλλά αντίθετα έχει αναπτυχθεί μια ευγενής άμιλλα με πολύ θετικά αποτελέσματα. Το ίδιο θέλουμε να συμβεί και με τα ΜΙΕΕΚ. Ο δεύτερος λόγος είναι καθαρά οικονομικός και γι’ αυτό δεν έχω καμιά αμφιβολία. Το κράτος για την πρώτη τριετία δεν έχει πληρώσει σχεδόν τίποτε για τα ΜΙΕΕΚ αφού η συγχρηματοδότηση από τα Ευρωπαϊκά Ταμεία ήταν στο 85 %, ταυτόχρονα έχουν αξιοποιηθεί οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις των Τεχνικών Σχολών χωρίς να χρειαστεί καμιά άλλη επένδυση και έτσι έγινε κατορθωτό τα προγράμματα των ΜΙΕΕΚ να προσφέρονται εντελώς δωρεάν. Παράλληλα τα κενά και οι ελλείψεις έχουν καλυφτεί από τον ζήλο και την προσφορά του ανθρώπινου δυναμικού που στελέχωσε τα ΜΙΕΕΚ, όμως αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί χωρίς θεσμικές ρυθμίσεις και κίνητρα για το προσωπικό.
Θα ήταν παράλειψη να μην ευχαριστήσουμε τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού για την στήριξη που παρέχει στα ΜΙΕΕΚ, τώρα όμως είναι η στιγμή που πρέπει η στήριξη αυτή να έχει και οικονομικό αντίκρισμα. Ο Φορέας ζητά συγκεκριμένη δομή που είναι οι ελάχιστες απαιτήσεις της νομοθεσίας.
