Τα παιδιά τότε και τώρα …


ΤΗΣ ΖΗΝΑΣ ΠΟΥΛΛΗ*

Η παιδική εργασία ήταν γεγονός στην Κύπρο μέχρι τις αρχές του αιώνα μας. Aναγκαστικά, λόγω της φτώχιας που υπήρχε, τα παιδιά ήταν ενταγμένα στο εργατικό δυναμικό και έπρεπε να συνεισφέρουν στα οικονομικά της οικογένειας. Ήταν σύνηθες να βγάζουν τα παιδιά από το δημοτικό για να βοηθήσουν την οικογένεια. Τα αγόρια πήγαιναν «τσιράκια» για να εκπαιδευτούν σε τέχνη. Κατά τη διάρκεια  της  εκπαιδευτικής περιόδου πολλά παιδιά τύγχαναν εκμετάλλευσης. Τα κορίτσια συνήθως πήγαιναν «δούλες» σε σπίτια όπου σε αρκετές περιπτώσεις  τα αρσενικά της οικογένειας τα παρενοχλούσαν σεξουαλικά.

Είναι συγκλονιστικές οι προσωπικές μαρτυρίες που αναφέρονται στο βιβλίο «Μικροδουλειές» των  Αντωνίου και  Σπύρου (2005). Παραθέτουμε αποσπάσματα: 1) Χρ. Μ. (1935) Αμμόχωστος:  «... Για να πάμε στο σχολείο έπρεπε να πάμε δκυο χιλιόμετρα παρπατητές. Το μεσημέρι επειδή ήταν όλη μέρα το σχολείο, επαίρναμεν ένα κομμάτι ψουμί ...», 2) Λ. Δ. (1942) Στατός Πάφου: «...εκάμναμεν πολλές δουλειές στα χωράφκια. Εμείς στην εποχήν μας επεριμέναμεν ν’αννοίξει το σχολείο για να ξεκουραστούμε εν νεν όπως σήμμερα ...», 3) Ν.Μ. (1933) Μουσουλίτα: «... Όταν ήμουν δώδεκα χρόνων, έφυα που το χωρκό τσιαι ήρτα μαθητευόμενος  ... αιχμαλωσία ... έφερεν με η μάμμα μου στην Λευκωσία  .... (ρωτούσε) «θέλετε κανέναν κοπέλλι, κανένα τσιουράκκι;» ... μόνο φαΐ, χωρίς μεροκάματο ... Ξύλον ετρώαμεν πολλύ, με την ορκήν του Θεού.», 4)  Αθ. Κ. (1946) Κίτι Λάρνακα: «...Εμάθαμεν την τέχνη με το γαίμα της ψυσιής μας», 5) Α. Π. (1936) Παλιομέτοχο: «... Από εννιά χρόνων μπήκα στην δουλειά ...», 6) Χ. Δ. (1940) Τσάδα, Πάφος: «... Δούλευα δεκατέσσερις ώρες την ημέρα. Επήαιννα μόλις εξημέρρωνεν τσιαι επέστρεφα στο σπίτι μου νύχτα. ....  Δεν είχα  ψυχαγωγία, μόνο δουλειά, δουλειά! ...»7)  Σ. Κ. (1956) Μια Μηλιά: «... Εθώρες ένα πράμα τσιαι ήθελες να το γοράσεις εν εμπόρες. Έθελες να πάεις έξω εν εμπόρες, έστω τσιαι ένα σελίνι».

Στο βιβλίο του Σωτήρη Παπαδόπουλου «Η εκπαίδευση στη Βάσα, (Κοιλανίου)1827-1986)» (2011) περιγράφει τις απάνθρωπες σωματικές τιμωρίες που επιβάλλονταν τότε, χωρίς ανθρωπιστική αντιμετώπιση και  σεβασμό της προσωπικότητας των παιδιών: 1) Τιμωρία με τη βέργα (ραβδισμοί), 2)  Τιμωρία με λουρίδα δερμάτινη (λουριές) στην παλάμη ή αλλού, 3)  Ορθοστασία σε μια γωνιά της αίθουσας, βλέποντας προς τη γωνιά ώρες. Κάποτε στάση στο ένα πόδι (κοτσαντίρι). 4) Στέρηση του διαλείμματος. 5) Τράβηγμα του αυτιού ή των μαλλιών. 6)Κτύπημα στο πρόσωπο με την παλάμη (μπάτσισμα). Η σωματική τιμωρία υπήρχε και μετά την Ανεξαρτησία, οπότε καταργήθηκε με τις εγκυκλίους 296/68/5 1968 και 1970-1971/1.

Σήμερα τα παιδιά αποτελούν οικονομικό κόστος με κοινή παραδοχή ότι  χρειάζονται φροντίδα και προστασία. Έχουν θεσπιστεί νομοθεσίες για την παιδική εργασία και το παιγνίδι και η εκπαίδευση εξιδανικεύονται. Είναι κοινή παραδοχή ότι τα παιδιά πρέπει να βιώνουν μια αθώα παιδική ζωή, χωρίς ανησυχίες με μόνη έννοια τη μάθηση και την ψυχαγωγία.

Σε καμία περίπτωση δε συμφωνούμε με τις παλαιότερες μεθόδους πειθαρχίας όπως και δε συμφωνούμε με τις νεότερες αντιλήψεις που θέλουν το παιδί να έχει σχεδόν αποκλειστικά μόνο δικαιώματα. Δεν είναι τυχαίο που πολλές φορές ταλαίπωροι γονείς προσεγγίζουν εκπαιδευτικούς και που ζητούν βοήθεια για να αντιμετωπίσουν τις παράλογες απαιτήσεις των παιδιών τους.

Σήμερα έχει καταργηθεί η σωματική τιμωρία των παιδιών. Είναι πιο συνηθισμένο να δέρνουν οι μαθητές τους εκπαιδευτικούς παρά το αντίθετο. Υπενθυμίζω δυο περιπτώσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας: 1) Φιλ. 14/2/2013,  17χρονη μαθήτρια επιτέθηκε σε καθηγήτρια κι, αφού την άρπαξε από τα μαλλιά, την έριξε στο δάπεδο ... 2) 15/3/2013 Καρατίστας μαθητής έστειλε στο νοσοκομείο τρεις καθηγητές.  

Το σύστημα είναι παιδοκεντρικό και οι γονείς θυσιάζονται να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες των παιδιών τους.Όμως, ειδικά τώρα που η Κύπρος βρίσκεται στο μέσο μιας πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης, η μόνη ίσως ελπίδα μας είναι τα νέα παιδιά μας. Χρειάζονται να μάθουν και πάλι ότι «τα καλά κόποις κτώνται» και ότι υπάρχουν όρια.  Οι σημερινοί μαθητές, οι αυριανοί πολίτες θα έχουν να συναγωνιστούν πολίτες των άλλων  χωρών. Σε περίοδο ισχνών αγελάδων πρέπει να προβληματιστούμε όλοι ...

*Διευθύντρια Μέσης Εκπαίδευσης  του Υπουργείου Παιδείας  και Πολιτισμού

Υ.Σ.: Προς … ειδικούς για την εκπαίδευση: Επειδή το θέμα συγκεκριμένου χορού, το οποίο φαίνεται να έχει και οικονομικό όφελος,  έχει προσωποποιηθεί θα ήθελα να αναφέρω ότι, παρόλο που όλη η επαγγελματική μου ζωή και οι σπουδές μου είναι στην εκπαίδευση, δε διεκδικώ τη μοναδική αλήθεια και το αλάνθαστο (όπως οι ίδιοι που σπεύδουν να κατακρίνουν). Όλες οι αποφάσεις του τμήματός μου λαμβάνονται συλλογικά μετά από διεξοδική συζήτηση με συναδέλφους πρώτους λειτουργούς (10) και στην προκειμένη περίπτωση με τους διευθυντές των σχολείων, οι οποίοι ήγειραν και το θέμα διαμαρτυρόμενοι, καθώς και με τους συνδικαλιστές




Comments (0)


This thread has been closed from taking new comments.





Newsletter










241