ΤΟΥ ΔΡΑ ΑΝΔΡΕΑ ΣΕΡΑΦΕΙΜ*
Ν' αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω (Ασκητική)
Αληθινά τραγική είναι η θέση της Ελλάδας. Βαριά πολύ η ευθύνη του σημερινού Έλληνα. Απιθώνει στους ώμους μας επικίνδυνο, δυσκολοεκτέλεστο χρέος (Αναφορά στον Γκρέκο)
«Αληθινά τραγική είναι η θέση της Ελλάδας». Η γραφίδα του Καζαντζάκη αιχμαλωτίζει την πιο επίκαιρη αλήθεια. Ο Καζαντζάκης, όμως, δε μιλά μοιρολατρικά. Μιλά για ευθύνη που θα γεννήσει την αλλαγή. Ευθύνη που εγώ, εσύ, ο άλλος, όλοι καλούμαστε να αναλάβουμε. Θεωρητικά, βέβαια. Γιατί στην πράξη ο Νεοέλληνας έχει αποδείξει ότι κάθε άλλο παρά να αναλάβει τις ευθύνες του είναι διατεθειμένος.
Μόνιμη επωδός σε όλες τις δημόσιες και ιδιωτικές μας συζητήσεις είναι ότι «για όλα φταίνε οι πολιτικοί». Δε διαφωνώ καθόλου με τη διαπίστωση ότι είναι βουνό οι ευθύνες των πολιτικών σε Κύπρο και Ελλἀδα. Έχουν ευθύνες για την οικοδόμηση κράτους αδιαφάνειας, αναξιοκρατίας και ατιμωρησίας. Έχουν ευθύνη οι πολιτικοί για την οικονομική δυσπραγία των συμπολιτών μας. Από τότε που ο Θ. Πάγκαλος είπε ότι τα «φάγαμε όλοι μαζί», ολοένα και περισσότεροι πολιτικοί σε Κύπρο και Ελλάδα ισχυριζόνται το ίδιο πράγμα. Ποιος όμως μπορεί στ’ αλήθεια να πει σε άνεργο και απολυμένο ότι τα έφαγαν μαζί με τον τραπεζίτη; Ποιος μπορεί στ’ αλήθεια να πει στον ανάπηρο που το έκοψαν το επίδομα και στον φοιτητή που διακόπτει τις σπουδές του ότι τα έφαγαν μαζί με τον μιζαδόρο; Θα χρειαζόταν τουλάχιστον θράσος, για να πει κανείς αυτά τα πράματα. ΔΕΝ τα φάγαμε όλοι μαζί. Εξαιρετικό είναι το άρθρο του Χαρίδημου Τσούκα στην εφημερίδα Καθημερινή των Αθηνών (22/12/2012) πάνω στο θέμα αυτό.
Αλλά, «if liberty means anything at all it means the right to tell people what they do not want to hear» (George Orwell). Εμείς, ως κοινωνία και ως άτομα, δεν έχουμε έστω μια κάποια ευθύνη; Συλλογικά και ατομικά δεν μας βαραίνει μια κάποια ευθύνη; Για όλα φταίνε μόνο οι άλλοι; Τους πολιτικούς ποιοι τους εκλέγουν; Βλέπουν φως και μπαίνουν οι πολιτικοί; Κόσμος δεν τους εκλέγει; Με ποια κριτήρια; Τις ορθολογικές προτάσεις που καταθέτουν, τις λύσεις που έχουν για τα προβλήματα του τόπου ή τον λαϊκισμό και την πολιτική τους κενολογία;
Ζητούμε αλλαγή στο πολιτικό σύστημα. Τι εννοούμε; Ξέρουμε; Θέλουμε, για παράδειγμα, οι πολιτικοί να είναι ειλικρινείς; Να υποθέσω, λοιπόν, ότι αν κάποιος σπάσει την «ομερτά» του λαϊκισμού και της δημαγωγίας και μιλήσει με όρους αλήθειας θα έχει μέλλον σε Κύπρο και Ελλάδα; Θα του συμπεριφερθούμε καλά εμείς οι πολίτες; Θα τον ψηφίσουμε; Θα τον ακούσουμε έστω; Αν κάποιος, για παράδειγμα, μας πει ότι είναι παράλογο να πληρώνουμε δημοσίους υπαλλήλους ανίκανους να φέρουν την αποστολή τους σε πέρας και ότι πρέπει αυτοί οι άνθρωποι να φύγουν από τον δημόσιο τομέα, εμείς πώς θα αντιδράσουμε;
Μιλούμε για κάποια κρίση στην Κύπρο και την Ελλάδα. Τι είδους κρίση; Μόνο οικονομική; Μόνο κρίση της τσέπης μας; Θα έλεγα, όχι! Έχουμε και κρίση του μυαλού μας και της νοοτροπίας μας. Και πριν αποδώσουμε ευθύνες στον ένα ή στον άλλο πολιτικό, καλό είναι να σκεφτούμε τι κάνουμε εμείς. Αν μπορούμε να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα εμείς. Αν μπορούμε να γίνουμε εμείς οι άνθρωποι της ευθύνης, τα παιδιά του Καζαντζάκη.
Φιλόλογος
(Υστερόγραφο: το άρθρο είναι αφιερωμένο στον Τάσο Μητσόπουλο. Έναν από εκείνους τους λίγους πολιτικούς για τους οποίους ψεγάδια δε μπορεί να βρει κανείς. Έναν πολιτικό που ήταν πάντα στην πρώτη γραμμή του ιδεολογικού και πολιτικού αγώνα, αλλά πάντα με ευπρέπεια, πάντα με ήθος, πάντα με ψυχραιμία, πάντα με πολιτικά επιχειρήματα, και πάντα μακριά από λαϊκισμούς και φωνασκίες. Τέτοιους πολιτικούς θα θέλαμε).
