ΤΗΣ ΡΕΒΕΚΚΑΣ ΣΙΕΚΚΕΡΗ*
Σκάζει μύτη ο τζίτζικας που λέμε. Μία η ώρα το πρωί και τα τζιτζίκια της γειτονιάς σε μια μυστηριώδη συμφωνία –συγχορδία ( σαν αυτή του Νέου Ωρολογίου Προγράμματος ) έχουν βαλθεί να μας σπάσουν τα νεύρα μας. Και συ να θέλεις να σηκωθείς , να ανοίξεις το παράθυρο και με μια απολύτως αντιποιητική διάθεση να τους πεις: « Σκάστε πια. Αργήσατε . Τα νεύρα μας τα έσπασαν ήδη.» Να πάρεις ένα αεροβόλο και να αρχίσεις να τα καθαρίζεις ένα- ένα ή να τους ρίξεις ένα κουβά ζεστό νερό. Αμάν πια. Φτάνει η ζέστη και η χιονοστιβάδα που έχουμε να αντέξουμε. Θα μου πείτε, πάει τρελάθηκα τελείως. Σαράντα βαθμοί και βάλε αυγουστιάτικα και χιονοστιβάδα δεν πάνε μαζί. Χιονοστιβάδα άντε να βρεις σε κανένα μυθιστόρημα του Jo Nesbo, όχι στην Κύπρο καλοκαιριάτικα.
Κι όμως περί χιονοστιβάδας πρόκειται. Μόνο που αντί χιόνι, εμείς έχουμε χιονοστιβάδα από φόρους. Για αυτό και η καινούργια εμμονή με τον Jo Nesbo και τα δολοφονικά ένστικτα για τα κακόμοιρα τα τζιτζικάκια .
Άνοιξα προχθές το γραμματοκιβώτιο και να το χιόνι μέσα σε ( λες και ήταν συμφωνημένα τα πράγματα ) « ολόλευκους» φακέλους. Αρχή με τον φάκελο του τέλους του αποχετευτικού. Είμαστε που είμαστε όλοι χωμένοι στα πιπ πιπ πιπ , τα πληρώνουμε κιόλας. Θυμάμαι πριν δύο χρόνια που είχα πάει στο Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λευκωσίας , είχα ρίξει στον υπάλληλο εκεί την αφελέστατη ερώτηση : « Μα καλά έχει τόσα χρόνια που πληρώνουμε . Δεν ήταν για δέκα χρόνια και φτάνει;» Ο άνθρωπος ανασήκωσε τους ώμους. Στην Κύπρο είμαστε. Μπήκαν τα πιπ πιπ πιπ στη ζωή μας, μια ζωή θα τα πληρώνουμε. Στην Κύπρο το «τετέλεσται» είναι «τετέλεσται».
Μην πάει ο νους σας ότι όλα αυτά με μιαν ενδεχόμενη αλλαγή κυβέρνησης θα εξαφανιστούν. Μπα, στις μίζες, στα φαγώματα σκέτα και τα αλληλοφαγώματα και κυρίως στα χαράτσια γιατί από κάπου πρέπει να αντλούμε για τις μαύρες τρύπες μας όλοι σύμφωνοι είναι. «Δεν τίθεται θέμα. Να κλείσει αυτή η δεκαετία και θα μπει η επόμενη», μου απάντησε ο υπάλληλος στο Συμβούλιο Αποχετεύσεων. Με απορημένο βλέμμα πάντα για την πανηλίθια ερώτηση.
Παρεμπιπτόντως προσέξατε ότι μετά τα του Βέργα δεν έγινε άλλη αναφορά σε βέργα «ξημαρισμένη» ή μη. Σιγή ιχθύος για τα υπόλοιπα Συμβούλια Αποχετεύσεων και τους βόθρους τους. Κάτι ψίθυροι αποδώ και αποκεί χάθηκαν σαν παραπέτασμα καπνού. Α, μπά, όλα ιδέα μας είναι.
Όλα και όλα όμως. Με τη χιονοστιβάδα να κυριαρχεί στις σκέψεις ολονών μας , θα πρέπει να εκφράσω την ευγνωμοσύνη στον Δήμο μου. Μάλιστα, κύριε, αυτό και αν είναι ευαισθησία για τον δοκιμαζόμενο πολίτη. Τον φόρο για τα σκουπίδια μπορείς να τον πληρώσεις σε δύο δόσεις. Τώρα αν πληρώνεις και τοπικό φόρο ιδιοκτησίας και τον άλλο, τι να σου κάνουμε κύριε δημότη μας; Ο Δήμος από κάπου πρέπει να τα παίρνει.
Συνεχίζουμε τον περίπατο μας στο χιονισμένο τοπίο του γραμματοκιβωτίου μας. Α, να και το καλό. Το καλύτερο. Ο φόρος ακίνητης ιδιοκτησίας. Τελικά ποιού ήταν η ιδέα . καλέ; Των δικών μας ή της Τρόικας; Για να τους δώσουμε τα εύσημα το λέω. Που να ξέραμε τότε τη χρυσή δεκαετία του 1990 και του 2000 ότι τα παλατάκια που κτίζαμε θα είχανε τέτοιο φόρο; Δουλεύαμε τα μυρμηγκάκια και πληρώναμε. Τώρα κάποια μυρμηγκάκια δεν δουλεύουν. Είναι άνεργα. Δεν έχει σημασία. Ο νόμος και οι τράπεζες το λένε ξεκάθαρα. Πάλι πληρώνουνε. Να σου λοιπόν το ραβασάκι. Όσοι από σας έχετε ψηλή πίεση και ένα από τα παλατάκια που χρωστάτε ακόμη , καλό θα ήταν πριν να ανοίξετε αυτό το φάκελο να πάρετε και κανένα χαπάκι προληπτικά. Φανταστείτε ένα μότο σε τεράστια διαφημιστική πινακίδα στον αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας- Λεμεσού : «Φόρος Ακίνητης Ιδιοκτησίας – για πάντα μαζί μας!»
Πήγε η ώρα ενάμιση. Η σούμα αυτή των φόρων δεν ταιριάζει με αυτή του μισθού και των άλλων εξόδων. Κι ακόμα εμείς τα εν λόγω μυρμηγκάκια είμαστε από τα τυχερά που έχουν ακόμη δουλειά. Τα άλλα τι θα κάνουν;
Τα τζιτζίκια κάπως σιώπησαν. Θυμάστε τον μύθο του Αισώπου. Ο τζίτζικας με την κιθάρα του τραγουδά όλο το καλοκαίρι χωρίς να νοιάζεται για τον Χειμώνα που πλησιάζει. Αντιθέτως, το μυρμήγκι δουλεύει ασταμάτητα για να έχει προμήθειες το χειμώνα. Έτσι και γίνεται. Το μυρμήγκι στη ζεστή φωλιά του τρώει από τους καρπούς της δουλειάς του και το τζιτζίκι στην ψάθα του παγώνει από το κρύο.
Αλλαγή σκηνικού. Στην Κύπρο έχουμε τρεις κατηγορίες ανθρώπων: Τα τζιτζικάκια, τα μυρμηγκάκια και τους λοιπούς συγγενείς.
Τζιτζικάκια : Κατηγορία εντόμων που αρέσκονται στις διασκεδάσεις και στα χρήματα. Τουτέστιν βρίσκονται συνήθως στα υψηλά δώματα και λαμβάνουν όλες τις αποφάσεις. Δεν τεμπελιάζουν. Τουναντίον υφαίνουν πλοκή, διαπλοκή και ίσως το DNA τους να έχει στοιχεία από αραχνοειδές. Απλά ξέρουν τι να κάνουν, πότε να το κάνουν, ποιόν να βάλουν σε ποιο πόστο και γιατί και ποιόν κλωτσήσουν την κατάλληλη στιγμή.
Τα συγκεκριμένα τζιτζίκια δίνουν πολύ σημασία στο timing. Π.χ όταν ήμουν στην τελευταία Παγκύπρια Συνδιάσκεψη της ΟΕΛΜΕΚ άνοιξα το στόμα μου σαν χάνος όταν είδα ορισμένα τζιτζικάκια και τον τρόπο που δουλεύουνε. Πως σε τουμπάρουνε, σε ειρωνεύονται και σε βάζουν σαν τιμωρημένο στη γωνία όταν τολμάς ή καλύτερα έχεις το θράσος να πας εναντίον των συμφερόντων τους, συγνώμη, των συμφερόντων της παιδείας ήθελα να πω. Εκείνη η φάση θύμιζε κωμωδία του Woody Allen στην υπερβολή της και παρωδία στην πραγματικότητα.
Τα τζιτζικάκια πάντα νικούν. Πάρτε για παράδειγμα το ντόρο γύρω από το Νέο Ωρολόγιο Πρόγραμμα και το μάθημα των Αγγλικών. Καλείσαι να πεις τα αυτονόητα ότι τα Αγγλικά είναι η πρώτη σε χρησιμότητα γλώσσα ( ναι, παραμένουν τα Αγγλικά απ’ ότι φαίνεται και όχι τα Κινέζικα. ) και ότι πρέπει να δώσουμε την ευκαιρία στα παιδιά να την μάθουν αυτή τη γλώσσα δωρεάν στο δημόσιο σχολείο . Τα λες. Σου ζητούν στοιχεία. Τα δίνεις, τα ξαναδίνεις και τα ξαναλές. Τα ξαναλές μέχρι που η γλώσσα σου θέλει αποτρίχωση αλλά τίποτα. Σε παραπέμπουν αποδώ και αποκεί …Σε αγνοούν. Στο τέλος την αποτρίχωση στην γλώσσα όσο οδυνηρή και αν είναι μυρμηγκάκια μου των Αγγλικών και άλλων ομοιοπαθούντων κλάδων δεν την γλιτώνετε. Δε λέω και οι άλλοι κλάδοι έχουν τα θέματα τους αλλά το κτύπημα στο μάθημα των Αγγλικών είναι καίριο. Τα τζιτζικάκια στα τραγουδάκια τους κάνουν τα μυρμηγκάκια των Αγγλικών και των λοιπών αδικημένων κλάδων να χορεύουν από «καρτσιλαμά» μέχρι « τουίστ» όταν δεν δουλεύουν φυσικά. Δεν υπάρχει χειμώνας για τα τζιτζικάκια της Κυπριακής πραγματικότητας. Το είπαμε. Ούτε τεμπέλικα είναι. Δουλεύουν για τους σκοπούς τους και δουλεύουν τους άλλους.
Τα μυρμηγκάκια : Η πλειοψηφία στον τόπο αυτό. Χάρις στη βλακώδη αταραξία τους τα μυρμηγκάκια θα συνεχίσουν να δουλεύουν αλλά πρώτα θα βάζουν τα σποράκια τους στο βασίλειο των τζιτζικιών και αν περισσέψει κάτι θα πηγαίνει στην μυρμηγκοφωλιά. Δεν έχουν καμία απολύτως θέση στη λήψη αποφάσεων. Σε ένα σύστημα δημοκρατίας τα αφελέστατα μυρμηγκάκια μπαίνουν τάχα σε ψευτοδιλήμματα . Επί της ουσίας τίποτα. Τους δίνουν τάχατες ψηφοδέλτια μα το ματς είναι και στημένο και χαμένο. ( Βλέπε Κυπριακό Ποδοσφαίρο στη Βικιπαίδεια. )
Πάμε τέλος στους λοιπούς συγγενείς. Αυτοί δεν υπάρχουν στον Αισωπικό μύθο. Παρολαυτά είναι μια πραγματικότητα στην Κυπριακή κοινωνία. Οι λοιποί συγγενείς είναι τα μυρμηγκάκια που κάποτε ξεχνούν ότι είναι μυρμηγκάκια και πάνε κοντά στα τζιτζικάκια και προσφέρουνε τις υπηρεσίες τους. Ξέρετε, προώθηση ρουσφετιού, συμφέροντα, μίζες κ.λ.π. Τα τζιτζικάκια τους χρησιμοποιούνε για λίγο ή και πολύ αναλόγως. Οι λοιποί συγγενείς , μυρμηγκάκια με γλώσσες φιδιού και ικανότητα μπλεξίματος ιστού αράχνης είναι πολύ επικίνδυνα. Την μια έτσι και την άλλη γιουβέτσι. Τουλάχιστον με τα τζιτζικάκια ξέρεις, εσύ τα μυρμήγκι, ότι αυτά είναι και δεν αλλάζουν. Οι λοιποί συγγενείς όμως αλλάζουν στρατόπεδα εν ριπή οφθαλμού. Άντε μετά εσύ το μυρμηγκάκι να ξεμπερδέψεις και από τις πληρωμές των φόρων και από τους λοιπούς συγγενείς.
‘Εχει πάει δύο η ώρα. Τα τζιτζίκια έσκασαν εντελώς. Η χιονοστιβάδα παραμένει. Ο Αύγουστος μας έχει προσπεράσει. Ο Σεπτέμβριος με τις νέες προκλήσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα έχει φτάσει. Σε αυτή την κοινωνία με τα τζιτζικάκια, τα μυρμηγκάκια και τους λοιπούς συγγενείς δεν έζησαν όλοι καλά και εμείς καλύτερα.
*Καθηγήτρια Αγγλικών
