Την πρώτη τους συνάντηση είχαν αυτές τις μέρες δεκάδες επιστήμονες, ακαδημαϊκοί, ερευνητές, στελέχη πολιτιστικών ιδρυμάτων και νομικοί στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος «Initial Training Network for Digital Cultural Heritage: Projecting our Past to the Future». Υπεύθυνος και συντονιστής του Προγράμματος στο ΤΕΠΑΚ είναι ο Δρ. Μαρίνος Ιωαννίδης.
Το πρόγραμμα αποτελεί την μεγαλύτερη επένδυση στο συγκεκριμένο τομέα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και είναι το μεγαλύτερο Ερευνητικό Πρόγραμμα του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) με 23 εταίρους από 11 Ευρωπαϊκές χώρες. Μπήκε σε εφαρμογή στην Κύπρο την 1η Οκτωβρίου από το Εργαστήρι Ψηφιακής Κληρονομιάς του ΤΕΠΑΚ, θα έχει διάρκεια τέσσερα χρόνια και η χρηματοδότηση θα ανέλθει στα 3,71 εκατομμύρια ευρώ.
Στο πλαίσιο της συνάντησης, που πραγματοποιήθηκε στις 6 Νοεμβρίου στη Λεμεσό, συζητήθηκαν οι επιρροές της πολιτικής της ΕΕ στην ηλεκτρονική καταγραφή της πολιτιστικής κληρονομιάς στη Γερμανία, με ομιλητή τον αρμόδιο Επίτροπο της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης Werner Weber, η λαθρεμπορία πολιτιστικών αντικειμένων, με ομιλητή τον Παναγιώτη Νικολαΐδη, επικεφαλής του τμήματος Διερεύνησης Θεμάτων Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Αστυνομία Κύπρου, η ψηφιακή τεκμηρίωση της θρησκευτικής πολιτιστικής κληρονομίας της Κύπρου με ομιλητή τον Πάτερ Σάββα Χατζηιωανά και την Ιταλίδα Ερευνήτρια Αρχαιολόγο Μαρία Ροζάρια με θέμα την ψηφιακή αναστήλωση της αρχαίας βιομηχανικής περιοχής του Πύργου, Λεμεσού (2000 πχ).
Ήδη στην Κύπρο βρίσκεται σε εφαρμογή το πρόγραμμα Αφροδίτη από το Εργαστήρι Ψηφιακής Κληρονομιάς και αφορά την παραγωγή τρισδιάστατων ψηφιακών ανακατασκευών των ιστορικών μνημείων και την ενσωμάτωση των απαραίτητων χαρακτηριστικών τους (ιστορικών πληροφοριών, εικόνων κλπ) στο Διαδίκτυο (Europeana:www.europeana.eu). Μέχρι στιγμής έχει δημιουργηθεί μια εφαρμογή για τις Φιλοτεχνημένες Βυζαντινές Εκκλησίες της Οροσειράς του Τροόδους στην Κύπρο, οι οποίες περιλαμβάνονται στη λίστα Μνημείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Ανάμεσα σε αυτές βρίσκονται η Παναγία του Άρακα, ο Σταυρός του Αγιασμάτη, ο Άγιος Ιωάννης ο Λαμπαδιστής και ο Άγιος Νικόλαος Στέγης, κτλ.
Πώς επιτυγχάνεται η ψηφιοποίηση
Τι είναι όμως και πώς επιτυγχάνεται η ψηφιοποίηση μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς; Θα μπορούσε κανείς να την ορίσει ως τη γεωμετρική καταγραφή ενός μνημείου μέσω της επεξεργασίας, παρουσίασης και καταγραφής των αναγκαίων δεδομένων για τον καθορισμό της θέσης και της πραγματικής υφιστάμενης μορφής, σχήματος και μεγέθους του μνημείου σε τρισδιάστατο χώρο σε μια συγκεκριμένη στιγμή.
Σε αυτήν περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η ιστορική καταγραφή, η αρχιτεκτονική τεκμηρίωση, η βιβλιογραφική καταγραφή κλπ. Αυτός ο πλούτος πληροφοριών συνήθως αποθηκεύεται, δηλαδή αρχειοθετείται, σε διάφορες μορφές. Τα προηγούμενα χρόνια εφαρμόζονταν οι αναλογικές μορφές αρχειοθέτησης, όπως οι ειδικές κάρτες μνημείων.
Ωστόσο, αυτή η πρακτική, παρόλο που θεωρείται ολοκληρωμένη, δεν διασφάλιζε την αποθήκευση της διασύνδεσης των πληροφοριών και δεν συνέδεε τις πληροφορίες με την τοποθεσία του μνημείου. Σήμερα, όχι μόνο η χρήση ψηφιακών βάσεων δεδομένων αλλά και ο ρόλος των Γεωγραφικών Πληροφοριακών Συστημάτων (GIS) στον τομέα της Πολιτιστικής Κληρονομιάς αναγνωρίζεται ως σπουδαίος στη διατήρηση, την προστασία, την ανάλυση, την ανάπτυξη και τη διαχείριση αρχαιολογικών χώρων και μνημείων. Ο συνδυασμός εξειδικευμένων GIS ούτως ώστε ν να περιλαμβάνονται όλες οι πληροφορίες που σχετίζονται με ένα μνημείο οδήγησαν σε μια ηλεκτρονική μορφή Αρχείων Μνημείων, τα Συστήματα Πληροφοριών Μνημείων (MIS). Σύγχρονες τεχνικές και μέθοδοι της Επιστήμης της Πληροφορίας, των Γραφικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, της Εικονικής Πραγματικότητας και της Τεχνολογίας Πολυμέσων αναπτύσσονται και ενσωματώνονται ούτως ώστε να καταγραφεί, να αντιπροσωπευθεί και να προστατευθεί η Πολιτιστική Κληρονομιά. Γεωμετρικά εύστοχες τρισδιάστατες ανακατασκευές έχουν καταστεί εφικτές μέσω της ενσωμάτωσης σαρωτών λέιζερ και φωτογραμμικών δεδομένων. Αυτά τα γεωγραφικά καταγεγραμμένα προϊόντα μπορούν να γίνουν διαθέσιμα στο διαδίκτυο σε όσους ενδιαφέρονται (μαθητές, ερευνητές, επιστήμονες, τουρίστες κοκ).
