ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ*
ΜΕΡΟΣ Α΄
Αν υπάρχει ένας κλάδος που έχει υποφέρει πολλά από την ΟΛΤΕΚ και την Τεχνική Εκπαίδευση γενικότερα, είναι ο κλάδος των καθηγητών Τέχνης και Τεχνικού Σχεδίου. Είχαμε την ατυχία να βρεθούμε πριν από χρόνια στο στόχαστρο της Τεχνικής Εκπαίδευσης και νοιώσαμε στο πετσί μας τι θα πει ανελέητος πόλεμος σε όλα τα επίπεδα με όλα τα μέσα, έντιμα και μη. Επί μια δεκαετία τουλάχιστον, ζήσαμε καθημερινά την συνεχή απειλή που η Τεχνική Εκπαίδευση φρόντιζε να συντηρεί με τις δηλώσεις και τις πράξεις της.
Αρχικά διεκδίκησε και πήρε μέρος από τις διδακτικές ώρες του μαθήματος μας Γραφικές Τέχνες. Ένα μάθημα που δημιουργήθηκε από τον κλάδος μας για τις εκπαιδευτικές ανάγκες του Ενιαίου Λυκείου αλλά λόγω έλλειψης δικής μας προνοητικότητας κάναμε το λάθος να το ονομάσουμε Γραφικές Τέχνες. Δώσαμε έτσι την ευκαιρία στην ΟΛΤΕΚ να απαιτεί να “της το δώσουμε” ! Σε μια κίνηση καλής θέλησης και ελπίζοντας ότι θα εκτονωνόταν η ένταση που είχε δημιουργηθεί, προβήκαμε σε ένα οδυνηρό συμβιβασμό. Δεχτήκαμε να παραχωρήσουμε κάποιες ώρες στους εκπαιδευτές της Τεχνικής για να το διδάσκουν σε μια συμφωνημένη ποσοστιαία αναλογία με τους καθηγητές Τέχνης. Με χίλιους δυο τρόπους όμως, ως επί το πλείστον πλάγιους και υπόγειους, η Τεχνική κατάφερνε συνεχώς να πολλαπλασιάζει τις ώρες αυτές χρόνο με το χρόνο εκτοπίζοντας συναδέλφους της Τέχνης από το δικό τους μάθημα. Έφτασε στο σημείο να απαιτεί (!) να της παραδοθούν ΟΛΕΣ οι διδακτικές περίοδοι του μαθήματος.
Με τις ενέργειες της και με την ένοχη ανοχή του Υπουργείου, οδηγούσε κάθε χρόνο κατευθείαν στην ανεργία αρκετούς συναδέλφους του κλάδου της Τέχνης με μέχρι και 10 χρόνια υπηρεσίας για να διοριστούν στη θέση τους Εκπαιδευτές της Τεχνικής ακόμα και με μηδέν (!) χρόνια υπηρεσίας. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως κάθε φορά που κάτι τέτοιο ετίθετο ενώπιον της ΟΛΤΕΚ ως “ανθρωπιστικός” παράγοντας που έπρεπε να ληφθεί υπόψιν, το μόνο που εισπράτταμε όλοι ήταν τη στυγνή της αδιαφορία. Για να πετύχει τους στόχους της η Τεχνική Εκπαίδευση, εκμαίευσε εισαγγελικές γνωματεύσεις, και δεν δίστασε να κινηθεί ακόμα και νομικά ενάντια σε συναδέλφους που έτυχε να διδάξουν το μάθημα των Γραφικών Τεχνών. Ακόμα και σήμερα αυτές οι αγωγές εξακολουθούν να δικάζονται αναγκάζοντας τους συναδέλφους μας να αντιμετωπίζουν, εκτός των άλλων, και μεγάλες οικονομικές επιβαρύνσεις σε μια εποχή οικονομικής δυσπραγίας, τη στιγμή μάλιστα που κάποιοι από αυτούς βρίσκονται ήδη για το λόγο αυτό στην ανεργία. Κι ενώ στο μάθημα των Γραφικών Τεχνών χρησιμοποιήθηκε το όνομα του μαθήματος ως επιχείρημα, στην περίπτωση του Ελεύθερου Προοπτικού Σχεδίου χρησιμοποιήθηκε το περιεχόμενο του μαθήματος ως αιτία για να ζητήσει η Τεχνική και πάλι τα πάντα. Βλέπετε το δυο μέτρα και δύο σταθμά, και η δημιουργία γκρίζων ζωνών ως προγεφύρωμα για μια επερχόμενη επίθεση αποτελούν modus operandi για την ΟΛΤΕΚ.
Όλα αυτά τα χρόνια έγιναν δεκάδες συναντήσεις σε διάφορα επίπεδα στο Υπουργείο για το θέμα αυτό χωρίς όμως καμία κατάληξη. Οι εκπρόσωποι της Τεχνικής Εκπαίδευσης έδιναν κάθε φορά ρεσιτάλ αλαζονείας με προσωπικές επιθέσεις, ατεκμηρίωτες, ανώνυμες αποδείξεις, αστεία επιχειρήματα και ατακαδόρικες δηλώσεις εντυπωσιασμού. Η εργολαβική αμφισβήτηση του κλάδου μας άρχιζε τέλη Αυγούστου και τελείωνε τέλη Ιουλίου για να ξεκινήσει και πάλι την επόμενη χρονιά με μεγαλύτερο μένος. Η επιλογή μας να κρατούμε ένα χαμηλό προφίλ για δήθεν αποφυγή της έντασης αλλά και η ελπίδα πως κάποιος άλλος τελικά θα υπερασπιζόταν το δίκαιο που ήταν με το μέρος μας, αποδείχτηκαν και οι δύο λανθασμένες. Το μόνο που καταφέρναμε ήταν να δίνουμε λόγο στον κλέφτη να φωνάζει περισσότερο για να φοβηθεί ο νοικοκύρης.
Ο Σύνδεσμος καθηγητών Τέχνης και Τεχνικού Σχεδίου αναγκάστηκε για χρόνια να υπερασπίζεται το δικαίωμα του να διδάσκει τα μαθήματα του στους μαθητές του ακόμα κι αν αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να αποδεικνύει συνεχώς τα αυτονόητα. Δεν πτοηθήκαμε όταν συνάδελφοι με πολλά χρόνια υπηρεσίας έμεινα αδιόριστοι. Δεν λυγίσαμε όταν αναγκαστήκαμε να ξοδέψουμε ΟΛΑ τα λεφτά του ταμείου του Συνδέσμου μας για να πληρώσουμε έστω και μέρος των εξόδων των δικηγόρων που υπερασπίζονταν τους συναδέλφους μας. Η πρώτη μας έννοια ήταν και είναι το καλό των μαθητών και η ολοκληρωμένη παιδεία που τους προσφέρουμε. Όχι οι ευκαιριακοί διορισμοί και το βόλεμα. Το αποδείξαμε διαχρονικά με τα λόγια και τις πράξεις μας, Το αποδεικνύουμε έμπρακτα και τώρα όπου σε καμία τοποθέτηση μας πάνω στις τρέχουσες εξελίξεις, δεν αναφερόμαστε στις δεκάδες των συναδέλφων μας που θα μείνουν και πάλι αδιόριστοι, ούτε στις μερικές εκατοντάδες ώρες που “αρπάζονται” από τον κλάδο για να “δωριστούν” στην Τεχνική.
Κάπου εδώ ήρθε και η μεταρρύθμιση. Για δύο περίπου μήνες όλοι οι κλάδοι της Γενικής εκπαίδευσης επιδίδονταν σε ένα αγώνα τοποθετήσεων πάνω στις προτάσεις του Νέου Ωρολογίου Προγράμματος. Μπήκαν όλοι σε ένα δημόσιο διάλογο με συζητήσεις, αντιπαραθέσεις και αντιπροτάσεις. Διαβουλεύτηκαν, ενημέρωσαν τους αρμόδιους, διαμαρτυρήθηκαν ο καθένας με τον τρόπο του και παρουσίασαν τις τελικές τους προτάσεις. Σε όλη αυτή την περίοδο η ΟΛΤΕΚ κράτησε σιγή ιχθύος. Και γιατί όχι άλλωστε. Δεν είχε κανένα απολύτως λόγο να ξοδέψει το χρόνο της σε τέτοιες διαδικασίες, αφού γνώριζε πολύ καλά πως μπορούσε να έχει ότι ήθελε όποτε το ήθελε.
Όπερ και εγένετο. Η δέσμη Τεχνών τελικά δημιουργήθηκε, μετά από τις έντονες αντιδράσεις του Συνδέσμου Καθηγητών Τέχνης και Τεχνικού Σχεδίου. Άρχισε λοιπόν και η ΟΛΤΕΚ να “σερβίρεται” με την άνεση της διαλέγοντας από το “μπουφέ” του Νέου Ωρολογίου προγράμματος τα μαθήματα του κλάδου μας που ήθελε. Με κάθε καινούργιο σχέδιο που προτεινόταν όχι μόνο έπαιρνε ότι ζητούσε αλλά εξασφάλιζε όλο και περισσότερα. Και μιλάμε πάντα για ώρες διδασκαλίας και διορισμούς διότι ποτέ η Τεχνική δεν επικαλέστηκε κανένα άλλο παιδαγωγικό ή εκπαιδευτικό επιχείρημα για τις απαιτήσεις της πέρα από εκείνο της ανάγκης διορισμού όλο και περισσοτέρων μελών της. Μοναδική εξαίρεση φυσικά αποτελεί η “ξεχειλωμένη” ιστορία της εξειδίκευσης που αποτελεί διαχρονικά και το μοναδικό της “ατού”. Ώσπου φτάσαμε στο τελευταίο πρωτάκουστο και αστείο σενάριο. Το Υπουργείο ενοποιεί τις Γραφικές Τέχνες με το καινούργιο μάθημα των Εικαστικών Εφαρμογών, το Ελεύθερο Προοπτικό Σχέδιο με το Αρχιτεκτονικό και ξαναμοιράζει τις ώρες εξίσου στους καθηγητές Τέχνης και στους Εκπαιδευτές της Τεχνικής. Με την “επιστημονική” μέθοδο του κόβω-ράβω ώσπου να ικανοποιηθεί η ΟΛΤΕΚ, το Υπουργείο αποκαλύπτει για ακόμα μια φορά τα διαχρονικά του σχέδια που δεν είναι άλλα από την αναβάθμιση του ρόλου της Τεχνικής στα Λύκεια και την περιθωριοποίηση της Τέχνης και των άλλων “εύκολων” κατά τον Υπουργό, μαθημάτων. Δεν διστάζει να το επιχειρήσει με κάθε τρόπο ακόμα και με χειρισμούς που αφήνουν εκτεθειμένο το Υπουργείο αλλά κυρίως τους ίδιους τους μαθητές.
*Καθηγητής Τέχνης
Το Β΄ ΜΕΡΟΣ ΣΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ
