Θέσεις Αρχής Ομάδας Ενδιαφέροντος της Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου για εκπαιδευτική μεταρρύθμιση

Παραθέτουμε τις θέσεις της Ομάδας Ειδικού Ενδιαφέροντος της Φυσικής Αγωγής της Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου όσον αφορά τα επίκαιρα θέματα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης:

Αναλυτικά Προγράμματα

Το Αναλυτικό Πρόγραμμα (ΑΠ) συνιστά ζωντανό και εξελίξιμο οργανισμό. Ως εκ τούτου, οι όποιες βελτιωτικές αλλαγές επί των ΑΠ είναι θεμιτές και φυσιολογικές. Ωστόσο, οι όποιες προτάσεις/παρεμβάσεις θα πρέπει να τεκμηριώνονται με βάση τα πορίσματα της διεθνούς έρευνας και εμπειρίας.

Ωρολόγια Προγράμματα

Άρρηκτα συνδεδεμένο με το ΑΠ είναι το Ωρολόγιο Πρόγραμμα (ΩΠ), το οποίο αποτελεί σημαντική παράμετρο για τη βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Εστιάζοντας στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής (ΦΑ), τα ευρωπαϊκά συγκριτικά στατιστικά δεδομένα του δικτύου Ευρυδίκη (European Commission, 2012, 2014), καταδεικνύουν την ανάγκη αύξησης του διδακτικού χρόνου της ΦΑ σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Για παράδειγμα, το ποσοστό του χρόνου που αφιερώνεται για το μάθημα της ΦΑ στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση (5,7%), βρίσκεται εμφανώς κάτω από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο (βλ. Διάγραμμα 1).

Παράλληλα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO, 2012, 2015) συστήνει για τα παιδιά και τα νεαρά άτομα (5-17 ετών) καθημερινή συμμετοχή σε φυσικές δραστηριότητες για τουλάχιστον 60 λεπτά. Λαμβάνοντας υπόψη τη σύσταση του WHO,  άλλοι οργανισμοί που εμπλέκονται στην εισήγηση  κριτηρίων και κατευθυντήριων γραμμών στη ΦΑ, συστήνουν 150 λεπτά μαθήματος ΦΑ την εβδομάδα στην πρωτοβάθμια και 225 λεπτά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (NASPE, 2012; SHAPE America, 2015).

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω, εισηγούμαστε τα εξής:

• Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση: Αύξηση του διδακτικού χρόνου της ΦΑ σε 120 λεπτά την εβδομάδα (τουλάχιστον). Τα 80 λεπτά (δύο διδακτικές περίοδοι την εβδομάδα) που αφιερώνονται με το υφιστάμενο ΩΠ για τη διδασκαλία της ΦΑ, καθιστούν δύσκολη έως ανέφικτη την ανάπτυξη θετικών στάσεων προς τη Φυσική Αγωγή και Δραστηριότητα, την καταπολέμηση της ολοένα αυξανόμενης παιδικής παχυσαρκίας, αλλά και την επιτυχία όλων των στόχων του ΑΠ ΦΑ.
• Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (γυμνάσιο): Διατήρηση (τουλάχιστον) και σε καμιά περίπτωση μείωση του διδακτικού χρόνου της ΦΑ (120 λεπτά την εβδομάδα).
• Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (λύκειο):  Αύξηση του διδακτικού χρόνου της ΦΑ σε 120 λεπτά την εβδομάδα (τουλάχιστον).

Διάγραμμα 1. Ποσοστά προτεινόμενου ελάχιστου διδακτικού χρόνου που αφιερώνεται σε συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση (φωτογραφια κάτω)

Αξιολόγηση Εκπαιδευτικών

• To υφιστάμενο σύστημα αξιολόγησης είναι απηρχαιωμένο, ισοπεδωτικό και αντιπαραγωγικό (π.χ., βασικό κριτήριο προαγωγών είναι η αρχαιότητα).
• Ανάγκη για σαφή διαχωρισμό συγκριτικής και διαμορφωτικής αξιολόγησης.
• Μετάθεση της έμφασης στη διαμορφωτική αξιολόγηση: διάγνωση, παροχή ανατροφοδότησης, βελτίωση.
• Ύπαρξη πολλαπλών οδών προαγωγής σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης (π.χ., διοικητικός βοηθός διευθυντής, παιδαγωγικός σύμβουλος, ανώτερος δάσκαλος).
• Πολλαπλοί μέθοδοι/πηγές αξιολόγησης (π.χ., παρατηρήσεις διδασκαλίας από εξωτερικούς αξιολογητές, αξιολόγηση από διευθυντές, φάκελος επιτευγμάτων εκπαιδευτικού, αυτοαξιολόγηση εκπαιδευτικού).
• Ανακατανομή της ποσοστιαίας βαρύτητας των διαφόρων κριτηρίων/πηγών αξιολόγησης.
• Κατάρτιση και αξιολόγηση εξωτερικών αξιολογητών.
• Τα κριτήρια αξιολόγησης να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες των διαφόρων γνωστικών αντικειμένων (π.χ., εξειδικευμένες πρακτικές διδασκαλίας στη ΦΑ: επίδειξη δεξιότητας, χρήση ρουτινών μετάβασης). 
• Ύπαρξη λειτουργικού μηχανισμού εξόδου από την εκπαίδευση.

Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών

• Στήριξη νεοεισερχόμενων εκπαιδευτικών. Οι νεοεισερχόμενοι εκπαιδευτικοί πρέπει να λαμβάνουν πρόσθετη εκπαιδευτική στήριξη (π.χ., προγράμματα μεντορισμού, στήριξη από παιδαγωγικούς συμβούλους – αντίστοιχη θέση με αυτή του διοικητικού βοηθού διευθυντή). 
• Διαφοροποιημένη στήριξη και επαγγελματική ανάπτυξη εκπαιδευτικών καθ’ όλη την υπηρεσία τους. Συνιστά γενική ομολογία, πως τα υφιστάμενα προγράμματα επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών πάσχουν! Η μαζική και αδιαφοροποίητη επιμόρφωση αποτελεί τη βασική μορφή επιμόρφωσης που λαμβάνουν μέχρι στιγμής οι εκπαιδευτικοί (με ελάχιστες εξαιρέσεις). Εισηγούμαστε την αποκέντρωση της επιμόρφωσης σε τοπικό ή και σχολικό επίπεδο:(α)Δημιουργία και ουσιαστική λειτουργία Συνεργατικών Κοινοτήτων Μάθησης κατά γνωστικό αντικείμενο (επιμόρφωση προσαρμοσμένη στις ιδιαίτερες ανάγκες μικρής ομάδας εκπαιδευτικών), (β) Αύξηση του αριθμού των εξειδικευμένων συμβούλων κατά γνωστικό αντικείμενο.

Αναφορές

European Commission (2014). Recommended annual instructional time in full-time compulsory education in Europe 2013/2014. Retrieved from http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice/facts_and_figures_en.php 

European Commission (2012). Key data on education in Europe. Retrieved from http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice/key_data_en.php 

National Association for Sport and Physical Education (2012). Shape of the nation report: Status of physical education in the USA. Retrieved from http://www.shapeamerica.org/advocacy/son/2012/upload/2012-Shape-of-Nation-full-report-web.pdf

Society for Health and Physical Educators (2015). The essential components of physical education. Retrieved from http://www.shapeamerica.org/upload/Essential-Components-of-Physical-Education.pdf

World Health Organization (2015, January). Physical activity (fact sheet No 385). Retrieved from http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs385/en/

World Health Organization (2010). Global recommendations on physical activity for health. Retrieved from http://whqlibdoc.who.int/publications/2010/9789241599979_eng.pdf