ΚΥΠΕ - Την συνολική ρύθμιση της συμμετοχής των ακαδημαϊκών σε Τεχνοβλαστούς ή στην εμπλοκή τους σε παροχή υπηρεσιών, και να ισχύσουν αυτά που ισχύουν στην δημόσια υπηρεσία, εισηγήθηκε ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης, ενώπιον της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής.
Με την εισήγηση αυτή, ωστόσο, διαφώνησε ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου Κωνσταντίνος Χριστοφίδης, λέγοντας ότι δεν μπορούν τα πανεπιστήμια να διέπονται από κανονισμούς δημόσιας υπηρεσίας.
Εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών, σε παρέμβαση του για το ίδιο θέμα, ανέφερε ότι η τροποποίηση την οποία κατέθεσαν ήταν για να ρυθμίσει το θέμα μεταφοράς τεχνογνωσίας και τεχνολογίας, τους Τεχνοβλαστούς, αλλά αυτό που εισηγείται η Ελεγκτική Υπηρεσία αφορά γενικά για οποιανδήποτε δραστηριότητα οποιουδήποτε ακαδημαϊκού μέλους πέραν των Τεχνοβλαστών.
«Αν θέλετε να ανοίξουμε γενικά την συζήτηση μπορούμε να τα αποσύρουμε όλα και να ξανά συζητήσουμε από την αρχή», πρόσθεσε.
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας συζήτησε σήμερα εκ νέου και εν μέσω διαφωνιών, το θέμα των «Ο περί Πανεπιστημίου Κύπρου (Τροποποιητικός) Νόμος του 2017» και «Ο περί Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (Τροποποιητικός) Νόμος του 2017», που αφορά την τροποποίηση του βασικού νόμου, ώστε τα Πανεπιστήμια, μεταξύ άλλων, να μπορούν να ιδρύουν, να συστήνουν και να συμμετέχουν σε οργανισμούς, εταιρείες ή άλλα νομικά πρόσωπα, συνεταιρισμούς ή άλλες οντότητες για εκπλήρωση των σκοπών του.
Συζήτησε, επίσης, τον «Οι περί Πανεπιστημίου Κύπρου (Ακαδημαϊκό Προσωπικό) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του 2017», που αφορά την τροποποίηση των βασικών κανονισμών, ώστε μέλη του ακαδημαϊκού και άλλου προσωπικού του Πανεπιστημίου να μπορούν να συμμετέχουν, με ή χωρίς αντιμισθία, σε εξωτερικά ερευνητικά/διδακτικά προγράμματα και σε επιχειρηματικές δραστηριότητες αξιοποίησης της γνώσης, να ασκούν επιπρόσθετη διδασκαλία και να παρέχουν υπηρεσίες).
Ο Γενικός Ελεγκτής ανέφερε, ενώπιον της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής, ότι ζητούν ρύθμιση για το πως το Συμβούλιο του Πανεπιστημίου θα ασκεί την εξουσία του, στο να δίνει άδεια για ιδιωτική απασχόληση.
«Να παραμείνει αυτή η εξουσία στο Συμβούλιο όπως είναι και σήμερα, αλλά αυτή η εξουσία να ρυθμίζεται με κάποιους κανονισμούς», πρόσθεσε.
Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου Κωνσταντίνος Χριστοφίδης, σε παρέμβαση του, είπε ότι με την εισήγηση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας θα χαθεί ένας μεγάλος αριθμός ακαδημαϊκού προσωπικού και πρόσθεσε ότι σήμερα ένα ποσοστό της τάξης του 25% των απόφοιτων ευρωπαϊκών πολυτεχνικών σχολών εργάζονται σε εταιρείες Τεχνοβλαστών.
Ο Διευθυντής του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας Βασίλης Τσάκαλος είπε ότι η δυνατότητα των ερευνητών που ανέπτυξαν τις τεχνολογίες, να συνεισφέρουν και να βοηθούν στην ανάπτυξη των Τεχνοβλαστών, θεωρούν ότι είναι σημαντική.
«Για να μπορέσει η τεχνολογία, η οποία γίνεται αντικείμενο επιχειρηματικής εκμετάλλευσης, να αξιοποιηθεί σωστά χρειάζεται την συνεισφορά αυτών που ανέπτυξαν την τεχνολογία», σημείωσε.
Σε δηλώσεις του μετά το τέλος της συνεδρίας, ο βουλευτής του ΔΗΣΥ και Πρόεδρος της Επιτροπής Κυριάκος Χατζηγιάννης είπε ότι συζήτησαν σήμερα το θέμα της δυνατότητας τα Πανεπιστήμια να ιδρύουν εταιρείες Τεχνοβλαστών προκειμένου να εμπορεύονται τα ερευνητικά τους αποτελέσματα.
«Έχει διαμορφωθεί ένα κοινά συμφωνημένο κείμενο το οποίο έχει τύχει και νομοτεχνικής επεξεργασίας και τέθηκε ενώπιον της Επιτροπής σήμερα. Ουσιαστικά δημιουργεί ένα πλαίσιο σύγκλισης με όλους που μέχρι σήμερα διαφωνούσαν ή είχαν διαφορετικές απόψεις ή ήθελαν να λάβουν υπόψιν διάφορες πτυχές είτε την πτυχή που έχει να κάνει με τον υγιή ανταγωνισμό ως προς την παροχή υπηρεσιών στην αγορά είτε με αποτελεσματικότερους ελέγχους μέσα από την εργαλειοποίηση του εσωτερικού ελέγχου των Πανεπιστημίων και σωρεία άλλων πτυχών», πρόσθεσε.
Όπως είπε, το κείμενο αυτό το οποίο κατατέθηκε και παρουσιάστηκε από το Υπουργείο Οικονομικών τους βρίσκει σύμφωνους. Ωστόσο, ο Γενικός Ελεγκτής, ο οποίος έστω κι αν δεν διαφωνεί με το συμφωνημένο κείμενο, ζητεί να ρυθμιστεί στο σύνολο η όλη απασχόληση των ακαδημαϊκών ως οριζόντια ανάγκη και υποχρέωση.
«Εμείς, ωστόσο, θεωρούμε ότι θα πρέπει να εργαστούμε, να ολοκληρώσουμε το κεφάλαιο Spin off, δηλαδή τους Τεχνοβλαστούς, να το κλείσουμε με ειδικές ρυθμίσεις και μάλιστα η συσσωρευμένη αυτή εμπειρία την οποία θα μπορούσαμε να αποκτήσουμε στο αμέσως επόμενο διάστημα θα μπορούσε να είναι βοηθητική και στο περίπλοκο θέμα της ρύθμισης της παράλληλης απασχόλησης των ακαδημαϊκών ευρύτερα και σε άλλους τομείς. Αυτή είναι η εκκρεμότητα», συμπλήρωσε.
Είπε, επίσης, ότι έχουν πει στο Υπουργείο Οικονομικών να εξειδικεύσει την αναφορά τόσο στο νόμο όσο και στο κανονισμό που να αφορά εταιρείες Τεχνοβλαστών και το θέμα παραμένει εκεί.
Απαντώντας σε ερώτηση, ο κ. Χατζηγιάννης είπε ότι όταν και εφόσον υπάρχει ερευνητικό έργο στη βάση πατέντας να μπορεί να συσταθεί μια εταιρεία η οποία θα προχωρήσει στη φάση της εμπορευματοποίησης του και ρυθμίζουμε ποιος συμμετέχει, με ποιο τρόπο και πως εργάζεται σε αυτή την εταιρεία.
«Λέμε ότι το Πανεπιστήμιο θα συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο, ότι μπορούν να χρησιμοποιούνται και εξοπλισμοί και ενδεχομένως και προσωπικό. Παράλληλα, το δεύτερο κεφάλαιο είναι το γεγονός ότι ο ερευνητής ως τέτοιος του παρέχουμε την δυνατότητα να συμμετέχει σε αυτή την εταιρεία προώθησης του δικού του ερευνητικού αποτελέσματος. Θεωρούμε ότι πρέπει να διασφαλίσουμε την συμμετοχή και των ερευνητών, των ακαδημαϊκών, γιατί απλούστατα αν η ανακάλυψη τους δε διασφαλιστεί μέσα από διαχείριση εταιρείας που συμμετέχει και το Πανεπιστήμιο, τότε θα πάει κάπου αλλού και να την εμπορευθεί με άλλους τρόπους», πρόσθεσε.
Δεν είναι φαινόμενο κυπριακό, συνέχισε ο κ. Χατζηγιάννης και σημείωσε ότι οι ανακαλύψεις είναι παγκόσμιο φαινόμενο και υπάρχουν χιλιάδες ανακαλύψεις επί καθημερινής βάσεως που προέρχονται από ακαδημαϊκούς.
«Πρέπει να δημιουργηθεί και ένας συνεταιρισμός με εμπλοκή του Πανεπιστημίου, ώστε το ίδιο το Πανεπιστήμιο να έχει και οικονομικό όφελος αλλά και λέγειν ως προς την διαχείριση της εμπορευματοποίησης. Δεν μπορεί ο ερευνητής να μετέχει πέραν του 24%. Η ανακάλυψη είναι πνευματικό δικαίωμα του ερευνητή. Δεν μπορεί να ξεπερνούν το 49% ερευνητής και πανεπιστήμιο και θα υπάρξει και επενδυτής. Εδώ είναι η μεγάλη σημασία, να δέσουμε αυτόν ο οποίος έχει ανάγκη αυτή την πατέντα, αυτό το ερευνητικό αποτέλεσμα, αυτή την εφεύρεση για να μπορέσει να την υλοποιήσει και στην πράξη, αλλά να την προχωρήσει και στην αγορά», συμπλήρωσε.
Όπως είπε, δεν μπορεί να είναι τα αποτελέσματα μας καθαρά ακαδημαϊκού χαρακτήρα, να τα έχουμε στα συρτάρια και να μας τα κλέβουν οι οποιοιδήποτε.
«Είναι περιουσιακό στοιχείο αυτού του τόπου η δημιουργία δυνατότητας να εμπορευόμαστε τα αποτελέσματα της έρευνας. Τα πανεπιστήμια μας θα πρέπει να έχουν δυνατότητες περαιτέρω. Τα σμικρύνουμε, τους αφαιρούμε δυνατότητες, τους περιορίζουμε και στο τέλος, συγκριτικά θα οδηγηθούν σε καταστάσεις που δεν θα έχουν ευελιξία να κινηθούν τόσο στο ερευνητικό περιβάλλον όσο και στην αγορά. Δεν θέλουμε τα Πανεπιστήμια να μείνουν μια ζωή εκείνοι οι φορείς που είναι απόλυτα εξαρτώμενοι από το φορολογούμενο. Θέλουμε δραστηριότητα που να αυτοχρηματοδοτεί τα πανεπιστήμια», πρόσθεσε.
Ο Βουλευτής του Κινήματος Αλληλεγγύη Μιχάλης Γιωργάλλας, σε δηλώσεις του είπε ότι θέλουν οι ακαδημαϊκοί να είναι απερίσπαστοι στο ακαδημαϊκό τους έργο και όχι ανεξέλεγκτα να μετατραπούν σε επιχειρηματίες ή παροχής υπηρεσιών.
«Γι’ αυτό το λόγο η δική μας θέση είναι ότι πρέπει να αναζητηθεί η ισορροπία που αφενός μεν θα επιτρέπει σε ακαδημαϊκούς να συμμετέχουν σε Τεχνοβλαστούς ή να παρέχουν υπηρεσίες έξω από τα Πανεπιστήμια, αλλά μέσα από εξαντλητικό και αυστηρό έλεγχο και στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων. Γι’ αυτό το λόγο είναι με ενδιαφέρον που ακούσαμε την εισήγηση του Γενικού Ελεγκτή ότι το θέμα της συμμετοχής των ακαδημαϊκών σε Τεχνοβλαστούς ή στην εμπλοκή τους σε παροχή υπηρεσιών θα πρέπει να ρυθμιστεί συνολικά και να ισχύσουν τα ίδια που ισχύουν και στην υπόλοιπη δημόσια υπηρεσία», σημείωσε.
Όπως είπε, οι περιορισμοί που εισηγείται ο Γενικός Ελεγκτής αφορούν μόνο το στάτους με το οποίο οι ακαδημαϊκοί θα συμμετέχουν σε όλα αυτά τα οποία αφορούν είτε την δημιουργία νεοφυών επιχειρήσεων είτε στην εμπλοκή τους στην παροχή υπηρεσιών σε έξω-πανεπιστημιακές υπηρεσίες.
«Το ποσοστό που προβλέπει ο κανονισμός είναι ικανοποιητικό αλλά δεν αρκεί μόνο τούτο. Δεν είναι θέμα ποσοστών, είναι θέμα διαδικασιών και είναι θέμα συνολικής ρύθμισης, διότι το νομοσχέδιο ρυθμίζει μόνο την συμμετοχή τους σε Τεχνοβλαστούς και εδώ είναι η ένσταση του Γενικού Ελεγκτή ότι από την στιγμή που βρισκόμαστε μπροστά σε αυτή την νομοθετική διαφοροποίηση των κανονισμών που υπάρχουν θα πρέπει να ρυθμίσουμε συνολικά το θέμα στα δύο επίπεδα: συμμετοχή σε νεοφυείς επιχειρήσεις και παροχή υπηρεσιών σε έξω-πανεπιστημιακές υπηρεσίες», πρόσθεσε.
Σε παρατήρηση αν τους ανησυχεί ότι μπορεί αυτό να υποβαθμίσει το ακαδημαϊκό τους έργο, ο κ. Γιωργάλλας είπε πως θα ρυθμιστεί το ανεξέλεγκτο περιβάλλον που υπάρχει σήμερα που μπορεί ο καθηγητής και να παρέχει υπηρεσίες έξω από το Πανεπιστήμιο και να συμμετέχει σε εταιρείες.
«Πάμε να ρυθμίσουμε αυτό το περιβάλλον, να του βάλουμε κριτήρια και έλεγχο το πως θα παρέχει τις υπηρεσίες του στον ιδιωτικό τομέα», κατέληξε.
