ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΑΝΔΡΕΑ Σ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ*
Με αφορμή πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδας «Ο Φιλελεύθερος» (12.2.2015), στο οποίο παρουσιάζεται ως δημοφιλέστερο μάθημα αυτό της Δακτυλογραφίας (43,56%), παραθέτω πιο κάτω κάποια στοιχεία αναφορικά με τη χρησιμότητα του μαθήματος αυτού που ενδεχομένως κάποιοι να μη γνωρίζουν και άθελά τους να το υποβαθμίζουν.
Θέλω, επίσης, να τονίσω ότι μέσα στα πλαίσια του επιχειρούμενου εκσυγχρονισμού των Αναλυτικών Προγραμμάτων από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, ο Σύνδεσμος των Οικονομολόγων Καθηγητών Κύπρου έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για αναβάθμιση του μαθήματος.
H Χρησιμότητα του μαθήματος της Δακτυλογραφίας
Στον σύγχρονο κόσμο της τεχνολογίας, και με την ευρεία εξάπλωση του διαδικτύου και του προσωπικού υπολογιστή, η Δακτυλογραφία έχει σταδιακώς αναβαθμιστεί από εξειδικευμένη τέχνη σε μιαν αναγκαία για όλους δεξιότητα.
Η τέχνη αυτή εξυπηρετεί όχι μόνο όσους έκαναν στο παρελθόν χρήση τής παραδοσιακής γραφομηχανής, αλλά καθίσταται χρήσιμη σήμερα, με ολοένα αυξανόμενο ρυθμό, και για μαθητές και φοιτητές, στη γρήγορη, άψογη και καλαίσθητη παρουσίαση των εργασιών και των διατριβών τους· και, γενικότερα, εξυπηρετεί κάθε άνθρωπο που απευθύνεται σε άτομα ή και σύνολα, όπως είναι τα ΜΜΕ, με έντυπο υλικό ή μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Το γεγονός ότι η δι’ αφής μέθοδος επιτρέπει τη δακτυλογράφηση χωρίς το βλέμμα στο πληκτρολόγιο, σημαίνει: (α) καταβολή λιγότερης προσπάθειας και (β) αυξημένη ταχύτητα, με συνέπεια το κέρδος πολύτιμου χρόνου προς όφελος κάθε ατόμου και, κατ’ επέκταση, της εθνικής οικονομίας. Γιατί, αν με τη μέθοδο της δακτυλογράφησης με δύο δάκτυλα μπορεί ένας να αποδίδει γύρω στις 20 λέξεις ανά λεπτό, με τη μέθοδο δι’ αφής μπορεί να επιτύχει κατά μέσο όρο 60 λέξεις. Η συγκριτική αυτή απώλεια των 40 λέξεων ανά λεπτό, υπολογιζόμενη σε ένα έτος (10 εργάσιμων μηνών με πενθήμερη εβδομάδα και εξάωρη ουσιαστική εργασία) είναι δυνατόν να συνεπάγεται σπατάλη 860 εργάσιμων ωρών, ως εξής:
Απώλεια 40 λεπτών σε μια ώρα, ή 240 λεπτών σε 6 ώρες, ή 1.200 λεπτών σε μια εβδομάδα, ή 5.160 λεπτών σε ένα μήνα, ή 51.600 λεπτών (860 καθαρών ωρών) σε ένα έτος.
Και η απώλεια αυτή προκύπτει μονάχα από έναν χρήστη, και χωρίς να υπολογίζονται οι πρόσθετες ώρες που αυτός θα απωλέσει σε ελεύθερο χρόνο, προσπαθώντας να αξιοποιήσει τις πολλές δυνατότητες, τις οποίες προσφέρει ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, όπως λ.χ., η πρόσβαση σε ειδήσεις και πληροφορίες, η πρόσβαση σε τεχνικές, εμπορικές και άλλες υπηρεσίες, οι δοσοληψίες με κυβερνητικά τμήματα, η κοινωνική δικτύωση, και γενικά η πρόσβαση στον κόσμο της πληροφορίας, ώστε το άτομο να συμμετέχει ενεργά στην οικονομία και να αποφεύγεται ο κοινωνικός αποκλεισμός.
Πέρα όμως από τα ανωτέρω, ο ασκούμενος στη δακτυλογραφία μαθητής ωφελείται και από την εξάσκησή του κατά την αντιγραφή των ποικίλης φύσεως γυμνασμάτων που περιέχονται στο εν χρήσει εγχειρίδιο. Γιατί τα γυμνάσματα αυτά, εκτός από τον συγκεκριμένο σκοπό που εξυπηρετούν, διδάσκουν τον μαθητή και κάποιους σημαντικούς κανόνες που δεν θα τους βρει στη Γραμματική, τον ενδυναμώνουν, όμως, στην ορθότερη χρήση του γραπτού λόγου.
Επιπρόσθετα, ο μαθητής ασκείται και στη σωστή και ταυτόχρονα καλαίσθητη παρουσίαση (σύμφωνα πάντα με τους κανόνες των εξεταστικών σωμάτων “London Chamber of Commerce & Industry” και “Royal Society of Arts”) των διαφόρων ειδών εμπορικών, κυβερνητικών και προσωπικών επιστολών, νομικών εγγράφων, στατιστικών πινάκων, τεχνικών προδιαγραφών, οργανογραμμάτων, διαγραμμάτων, λογοτεχνικών κειμένων, αναφορών και εκθέσεων, εγγράφων συνεδριάσεων, σημειωμάτων, υδατογραφημάτων και ποικίλης καλλιτεχνικής εργασίας. Μαθαίνει, ακόμα, να παρουσιάζει βιογραφικά σημειώματα, τηλεομοιότυπα, ηλεκτρονικά μηνύματα κ.ά.
Πιο μεγάλη ωφέλεια, όμως, έχει ο μαθητής και από τα γυμνάσματα (μικρά ή μεγάλα, τυπωμένα ή χειρόγραφα), και κυρίως από τα κείμενα Ακριβείας και Ταχύτητας, των οποίων το περιεχόμενο είναι τέτοιας φύσεως, ώστε να διευρύνει τον πνευματικό ορίζοντα του μαθητή, να τον επηρεάζει θετικά στις σκέψεις και τις ενέργειές του, να τον προβληματίζει σε θέματα αρχών και αξιών, και να τον παραδειγματίζει σε ό,τι ηθικό, ωραίο και κοινωφελές.
Αποσπάσματα από τον Τύπο για τη Δακτυλογραφία:
Από τη βρετανική εφημερίδα Daily Mail της 11ης Απριλίου 2006:
« . . . Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Δακτυλογραφία αποτελεί μέρος του Αναλυτικού Προγράμματος, όπως ακριβώς και τα Μαθηματικά και τα Αγγλικά (touch typing is as much a part of the curriculum as Maths or English).
« . . . Κάθε Αμερικανόπουλο, τελειώνοντας το σχολείο, είναι σε θέση να δακτυλογραφεί τόσο άνετα όσο όταν γράφει με την πένα. Και παρόλο που πήρε πολύ χρόνο, τα βρετανικά σχολεία άρχισαν να αναγνωρίζουν ότι η δακτυλογράφηση δι’ αφής είναι και αυτή μια απαραίτητη τέχνη (touch typing is an essential skill too).
« . . . Κατά τη γρήγορη δακτυλογράφηση, παρατηρείται λιγότερη καθυστέρηση μεταξύ του εγκεφάλου και του χεριού· γι’ αυτό, είναι ευκολότερο να καταγράφει κανείς τις ιδέες του στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Και επειδή ο δι’ αφής δακτυλογράφος εργάζεται πιο γρήγορα από όσο ένας που γράφει με το χέρι, συμβαίνει ώστε η δακτυλογράφηση να μπορεί κάποτε να αποδεσμεύει και τη δημιουργικότητα (can sometimes unleash creativity too).»
Από την εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος» της 30ής Μαρτίου 2009:
Σύμφωνα με πληροφορίες της βρετανικής εφημερίδος Guardian, την αναμόρφωση (της βρετανικής Παιδείας) έχει αναλάβει να προτείνει ο Sir Jim Rose για λογαριασμό της βρετανικής κυβέρνησης. Συγκεκριμένα, η πρόταση περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ακόλουθη εισήγηση:
«Τα παιδιά θα πρέπει να έχουν γνώση μπλογκ, podcast, της Wikipedia και του Twitter”, και να μπορούν να αποκτήσουν άνεση στον χειρισμό του πληκτρολογίου.»
Εκφράζω τις ευγνώμονες ευχαριστίες μου στον σεβαστό μου δάσκαλο και πρώην Λυκειάρχη κ. Κυριάκο Νεοκλέους για τα πολύτιμα στοιχεία που μου διέθεσε και αναφέρονται στο άρθρο.
* Οικονομολόγος καθηγητής (πρώην Πρόεδρος του Συνδέσμου Οικονομολόγων Καθηγητών Κύπρου).
