ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΧΑΤΖΗΛΟΪΖΟΥ*
Μελετώντας την πρόσφατη επιστολή του Γενικού Ελεγκτή προς το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού [1] καθώς και πρόσφατες δηλώσεις του όσον αφορά τους εκπαιδευτικούς, προέκυψαν κάποια εύλογα ερωτήματα:
- Γιατί χρησιμοποιήθηκε η έκθεση Education at a Glance του 2014 ενώ υπάρχει η αντίστοιχη έκθεση του 2015[2] με πιο πρόσφατα στοιχεία;
- Γιατί γίνονται επιλεκτικά αναφορές από τις εν λόγω εκθέσεις και δεν παρατίθενται ολόκληρες; Από τις 570 σελίδες ο κ. Ελεγκτής επέλεξε μία σελίδα να παραθέσει.
- Γιατί δε γίνεται αναφορά πως στην έκθεση Education at a Glance του 2014 (την οποία επικαλείται ο Γ.Ε.) εντοπίζεται στατιστικά σημαντική σχέση ανάμεσα στον μισθό των εκπαιδευτικών και την επίδοση των παιδιών στα Μαθηματικά; Όσο πιο ψηλοί είναι οι μισθοί των εκπαιδευτικών, τόσο πιο καλύτερη είναι η επίδοση των μαθητών στα Μαθηματικά.
- Γιατί δε γίνεται αναφορά πως στα 2/3 των χωρών που αναφέρονται στην έκθεση, οι εκπαιδευτικοί λαμβάνουν επιπρόσθετα επιδόματα για εργασία σε περιοχές που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση ή είναι απομακρυσμένες; Γιατί δε γίνεται αναφορά πως στις μισές χώρες δίνονται επιδόματα στους εκπαιδευτικούς για ανάληψη επιπρόσθετων καθηκόντων που έχουν σχέση με τον αθλητισμό, το θέατρο και τη διδασκαλία μαθητών με ειδικές ανάγκες;
Αυτά είναι τα ερωτήματα που προέκυψαν μέχρι τη στιγμή που η πύρινη λαίλαπα με οδήγησε σε άλλα μονοπάτια και σκέψεις...
Αυτό που βιώνουμε τις τελευταίες ημέρες είναι πολύ έντονο. Το μέγεθος της καταστροφής τεράστιο. Η ανταπόκριση του κόσμου συγκινητική. Οι αναφορές και οι προβληματισμοί που προκύπτουν περί περικοπών και εξοικονομήσεων στον τομέα της ασφάλειας, ανησυχητικές. Για κάθε ευρώ εξοικονόμησης πόσες ανθρώπινες ζωές αντιστοιχούν; Πόσα δέντρα; Πόσος ανθρώπινος πόνος; Πόσα εκατομμύρια θα πρέπει να καταβληθούν τώρα για να επιδιορθωθούν οι ζημιές; Πόσα χρόνια θα πρέπει να περάσουν;
Δυστυχώς το ίδιο ισχύει και στον τομέα της Παιδείας. Η ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης θυσιάζεται στον βωμό των εξοικονομήσεων και των πολιτικών λιτότητας. Είναι άξιον απορίας γιατί ο κ. Γενικός Ελεγκτής δε μελέτησε, ή επέλεξε να αγνοήσει την έκθεση του OECD με τίτλο Universal Basic Skills: What countries stand to gain (2015)[3]. Η έκθεση αυτή χρησιμοποιεί τα αποτελέσματα της PISA για να εντοπίσει πώς θα επηρεάσει το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της κάθε χώρας μία πιθανή βελτίωση στην επίδοση των μαθητών κατά 25 μονάδες, μέχρι το 2095. Αν και η εξέταση της PISA έχει σημαντικές αδυναμίες, τόσο όσο αφορά τη λειτουργία όσο και τη φιλοσοφία της, η εν λόγω έρευνα του OECD είναι ενδεικτική ως προς το οικονομικό όφελος που μπορεί να έχει ένα κράτος, από τη βελτίωση της Παιδείας του τόπου, είτε αυτό μετριέται σε αποτελέσματα της PISA είτε με άλλο τρόπο. Στην περίπτωση της Κύπρου λόγω της βελτίωσης του ανθρώπινου δυναμικού θα κερδίζαμε 87 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2095. Το ΑΕΠ μας το 2095 θα ήταν 30% πιο ψηλό σε σχέση με το ΑΕΠ που θα είχαμε το 2095 με το υφιστάμενο ανθρώπινο δυναμικό.
Πώς όμως θα επιτευχθεί η βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων; Με τις εισηγήσεις του Γενικού Ελεγκτή; Με την υπερφόρτωση των εκπαιδευτικών; Με τις πολιτικές λιτότητας; Με τις συνεχείς περικοπές; Με τις οροφές στην εκπαίδευση; Ή με την ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών; Τη στήριξη των αναλφάβητων μαθητών; Την επένδυση στην Παιδεία του τόπου; Στόχος μας δε θα έπρεπε να είναι η εξοικονόμηση χρημάτων αλλά η βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων και της παρεχόμενης εκπαίδευσης.
*Δάσκαλος