Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού συμμετέχει ως εταίρος στο Πρόγραμμα με θέμα «Κουλτούρα, Σώμα, Φύλο και Υγεία» στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «Cultural diversity, body, gender, health in early childhood education». Το εν λόγω Πρόγραμμα πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Βασικής Δράσης 2 του Προγράμματος Erasmus+ :Συνεργασία για καινοτομία και ανταλλαγή καλών πρακτικών.
To Paideia-News δημοσιεύει στη συνέχεια το περιεχόμενο του πρώτου ενημερωτικού δελτίου του Προγράμματος:
Πρόγραµµα «BODI»
Το Πρόγραµµα «BODI» είναι ένα διεθνές πρόγραµµα που χρηµατοδοτείται από το Πρόγραµµα Erasmus+ της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Από την πρώιμη παιδική ηλικία, η οικογένεια και το εκπαιδευτικό σύστηµα έχουν τον ειδικό ρόλο να µεταφέρουν στις επόµενες γενεές τις πολιτισµικές αξίες και νόρµες της κοινωνίας. Αυτές οι πολιτισµικές νόρµες και αξίες αφορούν και το ανθρώπινο σώµα. Οι βασικές µας αντιλήψεις για το σώµα, όπως η εικόνα του σώµατος, οι λειτουργίες του σώµατος, η υγεία, η υγιεινή, οι ικανότητές και οι αναπηρίες και οι πιο σύνθετες και κοινωνικά ενσωµατωµένες, όπως το φύλο, η ηλικία, η σεξουαλικότητα και οι σχέσεις,επίσης, διαµορφώνονται από την οικογένεια και από το εκπαιδευτικό σύστηµα. Αυτό το υπόβαθρο δίνει στα εκπαιδευτικά συστήµατα τις κατευθυντήριες γραµµές για το τι θεωρείται «φυσιολογικό», κοινωνικά αποδεκτό ή κοινωνικά απαράδεκτο, δυσλειτουργικό, παθολογικό.
Αυτές οι κατευθυντήριες γραµµές έρχονται µερικές φορές σε σύγκρουση µε τα πρότυπα και τις αξίες που υποστηρίζονται από τους γονείς. Στο πλαίσιο αυτό, το Πρόγραµµα στοχεύει στο να συμβάλει στην ανάπτυξη:
*Εκπαιδευτικών πολιτικών και πρακτικών σε σχέση με τη διαπολιτισµική εκπαίδευση,
*Την εκπαίδευση για την ισότητα των φύλων και την ένταξη των παιδιών / γονιών από µειονοτικές κουλτούρες – µέσα από την ανάλυση των υφιστάµενων πρακτικών και την αξιολόγηση της µεθόδου που αναπτύσσουµε.
*Των ικανοτήτων των εκπαιδευτικών µέσω νέων µεθόδων για την κατάρτισή τους και νέων πρακτικών εργαλείων έτοιµων προς χρήση και προσαρµογή.
*Της ικανότητας του σχολείου να διαχειριστεί την πολιτιστική ποικιλοµορφία, να διασφαλίσει ότι τα παιδιά από διαφορετικά πολιτιστικά υπόβαθρα και οι γονείς τους δεν τυγχάνουν αποκλεισμού και να εξοπλίσει τα παιδιά για τη συµµετοχή τους σε µια διαπολιτισµική κοινωνία ανεκτική στη διαφορετικότητα των φύλων.
Επίσης, σκοπός είναι να προσφερθούν εργαλεία και στρατηγικές για την αντιµετώπιση ευαίσθητων θεµάτων όπως το φύλο.
Αυτό το Πρόγραμμα θα υλοποιηθεί στις εξής χώρες: Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Αυστρία και Κύπρο.
Έρευνα του Ευρωβαροµέτρου σχετικά µε τις διακρίσεις
Σύµφωνα µε το Ευρωβαρόµετρο του 2015 σχετικά µε τις διακρίσεις, 21% των ερωτηθέντων είχε µια προσωπική εµπειρία διάκρισης ή παρενόχλησης στον χρόνο που πέρασε. Αυτό σηµαίνει ότι ένας στους πέντε Ευρωπαίους αισθάνθηκε ότι έτυχε διάκρισης σε σχέση µε την ηλικία, την εθνικότητα, το φύλο, τη θρησκεία, τις πεποιθήσεις ή κι άλλα χαρακτηριστικά. Το 64% των Ευρωπαίων πιστεύει επίσης ότι είναι ευρέως διαδεδοµένο στη χώρα τους να υφίστανται διακρίσεις λόγω εθνικήςκαταγωγής.
Το πρόβληµα με το ζήτημα των διακρίσεων είναι ότι δεν μπορούμε να υποστηρίζουμε ότι πρόκειται για έναν αυτοµατισµό στον οποίο δεν µπορούµε να αντισταθούµε (όπως τα στερεότυπα, που θεωρούνται ως επί το πλείστον αυτόµατες σκέψεις). Μπορούµε, και πρέπει να είµαστε σε θέση, να προβληµατιστούµε σχετικά µε αυτές τις σκέψεις και να µην αποφεύγουµε τις δράσεις ενάντια σε αυτές. Η εκπαίδευση διαδραματίζει καίριο ρόλο σε αυτόντο στόχο, καθώς από την πιο νεαρή ηλικία είναι ένα όχηµα για την προετοιµασία όλων των Ευρωπαίων, ανεξαρτήτως των διαφορών, ώστε να είναι σε θέση να µπορούν να συνυπάρχουν.
Ωστόσο, αυτό που διαπιστώνουμε από την πρώτη φάση του ΠρογράμματοςBODI είναι ότι παρά την παρουσία της ιδέας στις διάφορες επίσηµες εξαγγελίες, αυτό δεν αντικατοπτρίζεται τόσο πολύ στις εκπαιδευτικές πολιτικές, και είναι ακόμηλιγότερο εμφανές στην καθημερινότητα της Προσχολικής Εκπαίδευσης, όπου εµφανίζονται τα πρώτα σηµάδια της διαφοροποίησης και της διάκρισης.
Οδηγός καλών πρακτικών – Πώς να διδάξουμε τον σεβασμό στη διαφορετικότητα (diversity) στα παιδιά µας;
Οι δραστηριότητες του Προγράµµατος ξεκίνησαν µε µια έρευνα σχετικά µε τα αναλυτικά προγράµµατα σπουδών και των σχολικών πρακτικών που εφαρμόζονται στην Προσχολική Εκπαίδευση στις χώρες της Γαλλίας, Ιταλίας, Ισπανίας, Κύπρου και Αυστρίας.
Ο Οδηγός, µε βάση τα πορίσµατα της έρευνας, ρίχνει φως στις αρχές διδασκαλίας και στους μαθησιακούς στόχους και αναφέρεται, επίσης, στη διδακτέα ύλη των προγραμμάτων των χωρών που συµµετέχουν στο Πρόγραµµα. Παράλληλα γίνεται µια κριτική ανάλυση της απόκλισης µεταξύ των κατευθύνσεων που παρέχονται ρητώς από τα θεμελιώδη κείμενα και την πραγματική πρακτική που σχετίζεται µε την εκπαίδευση για την πολιτιστική πολυµορφία στην Προσχολική Εκπαίδευση.
Η εκπαίδευση των µικρών παιδιών και η εµπλοκή των γονέων τους σε µια διαπολιτισµική κοινωνία, χωρίς αποκλεισµούς, διερευνώνται στον εν λόγω Οδηγό µέσα από µια επιλογή πρακτικών από τα σχολεία των χωρών που συµµετέχουν στο Πρόγραμμα, καθώς και από την Ιρλανδία, το Ηνωµένο Βασίλειο, την Πορτογαλία και τη Χιλή.
Ο Οδηγός των καλών πρακτικών στο σχολείο είναι ουσιαστικά µια συγκριτική ανάλυση του τιήδη υφίσταται όσον αφορά στην εκπαίδευση για την πολυµορφία, καθώς και µια κριτική ανάλυση του πώς µμπορεί να βελτιωθεί η εκπαίδευση µε την ενίσχυση όλου σχολικού περιβάλλοντος και των εμπλεκομένων µε τις απαραίτητες δεξιότητες και ικανότητες για την αντιµετώπιση της αυξανόμενης διαφοροποίησης των κοινωνιών µας.
Μείνετε συντονισμένοι και επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Προγράµµατος. Ο Οδηγός για εκπαιδευτικούς θα είναι σύντοµα διαθέσιµος!
Πόσο σηµαντικές είναι οι διαπολιτισµικές διαφορές;
Για να απαντήσουµε αυτό το ερώτηµα, ρωτήσαµε γονείς και εκπαιδευτικούς νηπιαγωγείων για τις εµπειρίες που αφορούν το σχολείο και τα παιδιά, αν κάποιο συµβάν τους προκάλεσε έκπληξη ή αναστάτωση, αν είχαν κάποια εµπειρία την οποία δυσκολεύτηκαν να κατανοήσουν και να ερµηνεύσουν αρχικά. Πιο κάτω µπορείτε να δείτε µερικά παραδείγµατα για το πόσο σηµαντικές είναι τελικά οι διαπολιτισμικές διαφορές:
«Αυτό που µε σόκαρε είναι ότι αν και τα παιδιά αποδέχονταν το ένα το άλλο και έκαναν παρέα µεταξύ τους, ανεξάρτητα από τη διαφορετική ιθαγένεια και τη διαφορετική θρησκεία. Οι γονείς από την άλλη πλευρά, τόσο οι Κύπριοι όσο και οι µετανάστες δεν αποδέχονταν πλήρως την άλλη οµάδα και θα προτιµούσαν να µην κάνουν στενή παρέα τα παιδιά τους λόγω της διαφοράς είτε στη θρησκεία είτε στην εθνικότητα».
«Όταν η µητέρα πήρε το παιδί στο τέλος της σχολικής µέρας, δεν της άρεσε που της ανέφερα τι συνέβη. Το παιδί ούρησε στο παντελόνι του. Τότε η µητέρα ρώτησε τον γιο της, γιατί δεν µου είχε πει ότι ήθελε να πάει στην τουαλέτα.Και η απάντηση του παιδιού ήταν: «Μα της είπα». Μετά από αυτό, η µητέρα είπε σε µένα ότι έχω ξενοφοβικές τάσεις και ότι αυτός είναι ο λόγος που δεν το έστειλα στην τουαλέτα. Ποτέ δεν περίµενα αυτήτην αντίδραση και αισθανόµουν πραγµατικά σοκαρισµένη».
www.bodi-project.eu
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου
Λεωφόρος Μακεδονίας 40, 2238 Λατσιά
Τ.Θ. 12720, 2252 Λευκωσίαwww.pi.ac.cyandreou.a@cyearn.pi.ac.cy
*Το Πρόγραμμα αυτό χρηματοδοτήθηκε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η παρούσα δημοσίευση δεσμεύει μόνο τον συντάκτη της και η Επιτροπή δεν ευθύνεται για τυχόν χρήση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτήν.
