Το πραγματικό κόστος σπουδών σε πανεπιστήμια της Κύπρου και της Μεγάλης Βρετανίας

ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΜΑΡΙΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ*

Πως συγκρίνεται το κόστος σπουδών σε πανεπιστήμια της Κύπρου, με το αντίστοιχο κόστος σε πανεπιστήμια της Μ. Βρετανίας; Πρόσφατα είδαν το φως της δημοσιότητας άρθρα που είναι αρκετά μονόπλευρα – ίσως γιατί οι συγγραφείς τους δεν ήταν οικονομολόγοι, αλλά σύμβουλοι σπουδών για πανεπιστήμια στο εξωτερικό. Είναι σημαντικό, λοιπό, να εξετάσουμε το θέμα όσο πιο αντικειμενικά και πολύπλευρα γίνεται. Ούτως ή άλλως, το θέμα παραμένει  επίκαιρο λόγω της χρονικής περιόδου που διανύουμε, αλλά ταυτόχρονα και σημαντικό για τους γονείς που θα χρηματοδοτήσουν τις σπουδές των παιδιών τους.

Το στοιχείο που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή αναφορικά με το κόστος σπουδών (πέρα από τον κλάδο που ο φοιτητής θα ακολουθήσει) είναι η δυνατότητα του καθενός να χρηματοδοτήσει τις σπουδές του μέχρι την ολοκλήρωσή τους και απόκτηση του σχετικού πτυχίου. Μέσα από το σημείωμα αυτό παρουσιάζεται μια περιληπτική τεκμηριωμένη εικόνα των σχετικών στοιχείων την οποία καλό θα είναι ο κάθε ενδιαφερόμενος να μελετήσει, για να μπορέσει να εξάξει τα δικά του συμπεράσματα και να πάρει τις καλύτερες για τον ίδιο αποφάσεις.

Για τον λόγο αυτό, έχουν συλλεγεί στοιχεία από φοιτητές οι οποίοι φοιτούσαν σε σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Κύπρο και στο εξωτερικό την ακαδημαϊκή περίοδο 2012-13, ενώ χρησιμοποιείται η σχετική «τρέχουσα» πληροφόρηση για στοιχεία που αφορούν την περίοδο 2013-14 (όπως για παράδειγμα το ύψος των διδάκτρων) όπου η πληροφόρηση αυτή είναι πλήρης και αξιόπιστη.  

Για τη σύγκριση χρησιμοποιούνται δύο κατηγορίες. Η πρώτη περιλαμβάνει τα πανεπιστήμια στα οποία δεν πληρώνονται δίδακτρα (Δημόσια Κυπριακά Πανεπιστήμια και Πανεπιστήμια της Ελλάδος). Στην δεύτερη περιλαμβάνονται τα πανεπιστήμια στα οποία πληρώνονται δίδακτρα και στα οποία φοιτούν οι περισσότεροι από τους Κύπριους φοιτητές (Κυπριακά Ιδιωτικά Πανεπιστήμια και Αγγλικά Πανεπιστήμια). Ένα σημαντικό στοιχείο στο οποία θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή είναι η χρηματοδότηση των διδάκτρων μέσω δανείου που παρέχει η Βρετανική κυβέρνηση. Εδώ θα πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι η οποιαδήποτε παροχή δανείου υποχρεώνει τον δανειολήπτη να το αποπληρώσει. Επειδή αρκετοί ενδιαφερόμενοι έχουν την λανθασμένη άποψη (πιστεύω έχουν παραπληροφορηθεί)  ότι το δάνειο αυτό δεν είναι αποπληρωτέο, μπορούν να απευθυνθούν για σχετικές διευκρινήσεις στην πλέον αρμόζουσα αρχή, το Βρετανικό Συμβούλιο (British Council) ή τη Βρετανική Πρεσβεία, τους αντιπροσώπους δηλαδή του παροχέα του δανείου (Βρετανικής κυβέρνησης) στην Κύπρο. Σύμφωνα λοιπόν με τους όρους παροχής του δανείου, αυτό είναι πλήρως αποπληρωτέο και (από κάποιο χρονικό σημείο και μετά) τοκοφόρο.

Το κόστος της κατά έτος φοίτησης σε πανεπιστήμια για την περίοδο 2012-13 φαίνεται στον Πίνακα 1 (πραγματικά στοιχεία από φοιτητές που φοίτησαν  στα αντίστοιχα πανεπιστήμια).  

¹ Αντιπροσωπεύουν τα πραγματικά έξοδα πρωτοετούς φοιτήτριας που διέμενε στις φοιτητικές εστίες του London School of Economics κατά το ακαδημαϊκό έτος 2012-13.

² Αντιπροσωπεύουν τα πραγματικά έξοδα δευτεροετούς φοιτητή στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ που διέμενε σε ενοικιαζόμενο διαμέρισμα (με συγκάτοικο) κατά το ακαδημαϊκό έτος 2012-13.

³ Αναφέρεται στα δίδακτρα των Ιδιωτικών Πανεπιστημίων στην Κύπρο για την περίοδο 2013-14 μετά τις σχετικές μειώσεις στις οποίες έχουν προβεί.

⁴ Αναφέρονται σε φοιτητές που φοιτούσαν σε πανεπιστήμια της Λευκωσίας (Πανεπιστήμιο Κύπρου και Πανεπιστήμιο Λευκωσίας αντίστοιχα) που διέμεναν σε ενοικιαζόμενο διαμέρισμα κατά το ακαδημαϊκό έτος 2012-13. 

⁵Αναφέρεται σε φοιτήτρια που φοιτούσε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και διέμενε σε ενοικιαζόμενο διαμέρισμα (με συγκάτοικο) κατά το ακαδημαϊκό έτος 2012-13.

⁶Αντιπροσωπεύει το κόστος των αεροπορικών εισητηρίων για μετάβαση προς και από τους αντίστοιχους προορισμούς που εδρεύουν τα πανεπιστήμια κατά το ακαδημαϊκό έτος 2012-13.

Πίνακας 1: Κόστος ετήσιας φοίτησης σε πανεπιστήμια.

Επειδή η συνολική χρονική διάρκεια για συμπλήρωση των σπουδών και απόκτηση του αντίστοιχου πτυχίου πιθανόν να διαφοροποιείται, το συνολικό κόστος μπορεί να υπολογιστεί πολλαπλασιάζοντας τα συνολικά ποσά με τα αντίστοιχα έτη συμπλήρωσης των σπουδών. Αυτό παρουσιάζεται αναλυτικά στον Πίνακα 2.    

Πίνακας 2: Συνολικό κόστος σπουδών για απόκτηση τελικού τίτλου σπουδών αναλόγως συνολικής χρονικής διάρκειας.

Με βάση την ανάλυση αυτή, ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να εξαγάγει τα δικά του συμπεράσματα και να κάνει τους δικούς του υπολογισμούς. Εκείνο που είναι σημαντικό είναι οι υπολογισμοί αυτοί να βασίζονται σε πραγματικά και ρεαλιστικά στοιχεία. Όπως αναφέρεται και στην εισαγωγή, μέσω του σημειώματος αυτού επιχειρείται μια ορθολογιστική και μόνον προσέγγισης και ανάλυση του πραγματικού κόστους σπουδών. Πέραν αυτού οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους και άλλες παραμέτρους όπως:

• Την πιθανότητα να χρειαστούν επιπρόσθετο έτος σπουδών προσαρμογής (Foundation Course) που συνήθως διαρκεί ένα έτος.
• Το πρόγραμμα που θα παρακολουθήσουν και τη σχετικότητά του με τις απαιτήσεις των Κυπριακών δεδομένων.
• Τη δυνατότητα πρόσβασής τους στην αγορά εργασίας με τη συμπλήρωση των σπουδών τους.
• Τη δυνατότητα συμμετοχής σε προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών (πχ. πρόγραμμα Erasmus) κατά τη διάρκεια της φοίτησης.
• Μεταπτυχιακό προγραμματισμό ο οποίος περιλαμβάνει την διαφύλαξη οικονομικών πόρων για χρηματοδότηση παρακολούθησης μεταπτυχιακού προγράμματος, καθώς επίσης και τον συνδυασμό πτυχιακού και μεταπτυχιακού ή επαγγελματικού τίτλου ή προσόντος.    

Συμπερασματικά, η σωστή επιλογή είναι παράγοντας πολλών παραμέτρων γι’ αυτό και οι υποψήφιοι σπουδαστές  (μαζί με τους γονείς τους) θα πρέπει να μελετήσουν προσεκτικά όλες τις πτυχές πριν πάρουν τις σοβαρές αποφάσεις που θα επηρεάσουν το υπόλοιπο της ζωής τους. Μια όχι και τόσο αμελητέα πτυχή, είναι βέβαια και η ανάγκη να βοηθήσουμε την ανάπτυξη των τοπικών πανεπιστημίων, που με τη σειρά τους βοηθούν στην ανάπτυξη της χώρας (ιδιαίτερα τώρα, στους δύσκολους καιρούς), ωθώντας την προς την επιθυμητή κατεύθυνση ανέλιξης σε οικονομία και κοινωνία της γνώσης. Μαζί με τα ατομικά δεδομένα και στόχους, πρέπει πάντοτε να συνδυάζουμε και τα συλλογικά δεδομένα και επιδιώξεις.

*Οικονομολόγος, Πανεπιστημιακός