Τo Paideia-News δημοσιεύει τον χαιρετισμό του Προέδρου του Συνδέσμου Ελλήνων Κυπρίων Φιλολόγων Δημήτρη Ταλιαδώρου στο 43ο Συνέδριο της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων με θέμα: «Ο Μικρασιατικός Ελληνισμός από την Αρχαιότητα ως τις μέρες μας: Ιστορία και Πολιτισμός», που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα από τις 10 μέχρι τις 12 Νοεμβρίου 2016.
«Εκ μέρους του Συνδέσμου Ελλήνων Κυπρίων Φιλολόγων (ΣΕΚΦ) χαιρετίζω με μεγάλη τιμή και χαρά το 43ο Συνέδριο της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων (ΠΕΦ). Ένα Συνέδριο που έχει καθιερωθεί στη συνείδηση των φιλολόγων της Κύπρου για τη μεγάλη επιστημονική και παιδαγωγική του σημασία.
Χαίρομαι ιδιαίτερα γιατί ο ΣΕΚΦ την τελευταία πενταετία έχει αναπτύξει με την ΠΕΦ μια εξαιρετική και γόνιμη συνεργασία. Πέρα από τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού Κυπρίων φιλολόγων ως συνέδρων, φέτος είναι 115 φιλόλογοι, και ως εισηγητών στα συνέδρια της ΠΕΦ, ο ΣΕΚΦ διοργανώνει με επιτυχία στην Κύπρο συνέδρια στα οποία παρουσιάζεται μέρος των εισηγήσεων των Πανελλήνιων Συνεδρίων της ΠΕΦ, δίνοντας την ευκαιρία σε ακόμη μεγαλύτερο αριθμό συναδέλφων μας να παρακολουθήσουν και να ωφεληθούν.
Το φετινό συνέδριο της ΠΕΦ είναι ιδιαίτερα σημαντικό και προκαλεί ξεχωριστή συναισθηματική φόρτιση, ιδιαίτερα στον ομιλούντα, για διάφορους λόγους. Είναι αφιερωμένο στην ιστορία και τον πολιτισμό ενός εκλεκτού τμήματος του Ελληνισμού, του προσφιλούς Μικρασιατικού Ελληνισμού. Είναι μεγάλη η ικανοποίησή μας ότι στις εργασίες του συνεδρίου περιλαμβάνονται και τέσσερις εισηγήσεις συναδέλφων από την Κύπρο, στις οποίες παρουσιάζονται πτυχές του πολιτισμού της Μικράς Ασίας, καθώς και ο αντίκτυπος της Μικρασιατικής Εκστρατείας και της Καταστροφής του 1922 στη νοτιοανατολική εσχατιά του Ελληνισμού, τη Μεγαλόνησο.
Χώρος ιερός
Η Μικρά Ασία, η πανάρχαια κοιτίδα του ελληνικού πολιτισμού, είναι για τους Έλληνες χώρος ιερός. Εκεί στα ιστορικά χρόνια ξεκίνησε η μεγάλη ακμή. Κάπου στις παραλίες του γεννήθηκε ο Όμηρος και μαζί με αυτόν η επική ποίηση και στη συνέχεια η λυρική ποίηση. Εκεί για πρώτη φορά αφυπνίστηκε η ανθρώπινη σκέψη και συντελέστηκε το πέρασμα από τον μύθο στον λόγο. Εκεί τέθηκαν τα πρώτα και καίρια φιλοσοφικά ερωτήματα για τη φύση και τη γέννηση του κόσμου: από τον Θαλή τον Μιλήσιο, τον Ηράκλειτο τον Εφέσιο, τον Πυθαγόρα τον Σάμιο. Η Αλικαρνασσός ήταν η πατρίδα του Ηροδότου, του πατέρα της ιστορίας, και στην Ιωνία και Αιολία οι τεχνίτες έφτιαξαν τον περίλαμπρο ιωνικό ρυθμό. Στην Καππαδοκία, αλλά και σε όλη τη γη της Μικράς Ασίας, οι μεγάλοι πατέρες της Εκκλησίας εναρμόνισαν την κλασική Ελλάδα με το Ευαγγέλιο του Χριστιανισμού και εδραίωσαν τη νέα θρησκεία. Εκεί στη μυστικιστική ανατολή τοποθετούνται οι επτά αστέρες της Αποκαλύψεως. Τους αιώνες που ακολούθησαν η Μικρά Ασία αποτέλεσε τη σπονδυλική στήλη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Γι΄ αυτό, και όταν η Μικρά Ασία καταλήφθηκε από τους Τούρκους, ήταν πλέον ζήτημα χρόνου η κατάρρευση ολόκληρου του Βυζαντίου.
Όταν η Μικρά Ασία καταλήφθηκε από τους Τούρκους, είχε περίπου 25 εκατομμύρια χριστιανικό πληθυσμό, τα επόμενα χρόνια, όμως, λόγω των συνεχών τουρκικών σφαγών και της επιχειρούμενης γενοκτονίας, ο πληθυσμός μειώθηκε δραματικά. Έτσι, στα 500 χρόνια της τουρκοκρατίας στη Μικρά Ασία ο τουρκικός πληθυσμός από 50.000 ανήλθε στα 6½ εκατομμύρια, ενώ ο ελληνικός πληθυσμός από 25 εκατομμύρια μειώθηκε σε 2.150.000.
79 σχολεία στη Σμύρνη
Παρά το δημογραφικό ξεκλήρισμα του Μικρασιατικού Ελληνισμού οι Τούρκοι δεν κατόρθωσαν να καθυποτάξουν την πολιτιστική του υπεροχή και την εκπαιδευτική του δραστηριότητα. Μόνο στην πόλη της Σμύρνης λειτουργούσαν 79 σχολεία όπου φοιτούσαν 19.915 μαθητές, ενώ στην ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης τα σχολεία έφθαναν τα 237 και οι μαθητές τους 38.729. Σε αυτά τα σχολεία δίδασκαν 877 δάσκαλοι. Το γεγονός ότι έναντι των 237 ελληνικών σχολείων οι Τούρκοι διατηρούσαν μόλις 98, καταδεικνύει το μέγεθος της πολιτιστικής υπεροχής του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Είναι χαρακτηριστικό ότι κάθε ελληνικό σχολείο αντιστοιχούσε προς 1000 Έλληνες κατοίκους, ενώ κάθε τουρκικό προς 8.500 Τούρκους.
Τον Μάιο του 1919 γίνεται πραγματικότητα το ασύλληπτο όνειρο. Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει τη Σμύρνη και τα δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας. Το εθνικό, όμως, όνειρο κράτησε μόνο 40 μήνες ή 1213 μέρες. Ενώ οι Μικρασιάτες ανέμεναν να δουν την Ελλάδα να έρχεται κοντά τους, έζησαν το 1922 τον εφιάλτη του ξεριζωμού. 1,5 εκατομμύριο πρόσφυγες σώθηκαν από την εξόντωση και υποχρεώθηκαν να αποχωριστούν τη γη που πότισαν με αίμα και ιδρώτα και να αναζητήσουν σωτηρία στην Ελλάδα, που τόσο αγάπησαν και λάτρευσαν για αιώνες. Ο ελληνισμός της Ανατολής εγκαταλείπει τις αρχέγονες κοιτίδες του και συρρικνώνεται μόνο στη δυτική ακτή του Αιγαίου.
Αφιερωμένο στη μνήμη του Καθηγητή Δημήτρη Μαρωνίτη
Το φετινό συνέδριο της ΠΕΦ είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Καθηγητή Δημήτρη Μαρωνίτη, κλασικού φιλολόγου και λαμπρού επιστήμονα, τον οποίο χάσαμε πρόσφατα. Ο σεβαστός μας καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης μετέφρασε την «Οδύσσεια» και την «Ιλιάδα», έγραψε βιβλία, μονογραφίες και άρθρα για τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τον Σοφοκλή, τον Ηρόδοτο, τον Αλκαίο, τη Σαπφώ, ενώ μελέτησε και δημοσίευσε δοκίμια για νεοέλληνες ποιητές, κυρίως εκπροσώπους της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. «Με τον θάνατο του Δημήτρη Μαρωνίτη», είπε ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, «το Ελληνικό Πνεύμα και ο Ελληνικός Πολιτισμός γενικότερα χάνουν στην εποχή μας έναν πολύτιμο πυλώνα στήριξης του αετώματός τους.»
Ο Δημήτρης Μαρωνίτης με τον θάνατό του κατατάσσεται στη χορεία των μεγάλων πανεπιστημιακών δασκάλων του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, που με τη δράση τους λάμπρυναν την Ακαδημαϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης, κι έδωσαν ώθηση στην επιστήμη τους και στα εκπαιδευτικά πράγματα της Ελλάδας.
Κλείνοντας εκφράζουμε τις θερμές μας ευχαριστίες στην Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων για την πρόσκληση και τη δυνατότητα που έδωσε στους Κύπριους Φιλολόγους να είναι παρόντες και σε αυτό το Συνέδριο. Ιδιαίτερα ευχαριστούμε τον πρόεδρο της ΠΕΦ, συνάδελφο Αναστάσιο Στέφο, τον συνάδελφο Μανώλη Στεργιούλη και το Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΕΦ. Ευχόμαστε κάθε επιτυχία στις εργασίες του 43ου Συνεδρίου της ΠΕΦ και αναμένουμε να ζήσουμε νοερά το επόμενο διήμερο την ιστορία και τον πολιτισμό ενός αλησμόνητου μέρους του Ελληνισμού, του Μικρασιατικού».
