ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ Α. ΠΟΛΗ*
Την πενταετία 2012-2016 δεν δόθηκαν προσαυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους. Εκείνες οι πέντε προσαυξήσεις χάθηκαν δια παντός και η μισθολογική υστέρηση από τη μη καταβολή τους θα μεταφέρεται αλυσιδωτά και στο μέλλον. Η κυβέρνηση όμως , στα πλαίσια της ανανέωσης της συλλογικής σύμβασης για την τετραετία 2015-2018, προτείνει την καταβολή της προσαύξησης από το 2017 κάτω από αμφίσημες προϋποθέσεις. Το καίριο ερώτημα είναι:
Το έτος 2017 θα σηματοδοτήσει την καταβολή ξανά των ετησίων προσαυξήσεων ή οι τεθείσες προϋποθέσεις θα οδηγούν στη μη καταβολή τους;
Θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε το ερώτημα μέσα από το κείμενο της κυβερνητικής πρότασης, όπως αυτό δημοσιεύτηκε στο Paideia News στις 10 Αυγούστου 2015. Το κείμενο λέει επί λέξει:
Καταβολή Ετησίων προσαυξήσεων εάν (η) αύξηση Ονομαστικού ΑΕΠ +/- διαφοροποίηση κρατικού μισθολογίου ως αποτέλεσμα αλλαγών στο μέγεθος του δημόσιου τομέα καθώς και αλλαγών στο Σχέδιο Συνταξιοδότησης ≥ ετήσιας προσαύξησης ως ποσοστό του κρατικού μισθολογίου.
Σύμφωνα με την πρόταση, η κυβέρνηση προβλέπει για το 2016 αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ κατά 2,1% και αντίστοιχα το 2017 κατά 3,2%. Επιπλέον κοστολογεί το ύψος της δαπάνης από την καταβολή της ετήσιας προσαύξησης στο 1% του κρατικού μισθολογίου. Δεν είναι ακόμα απόλυτα σαφές αν οι προβλέψεις θα χρησιμοποιηθούν ως δεδομένα, αφού ενώ η προσαύξηση πρέπει να καταβληθεί το 2017 τα στοιχεία για το ονομαστικό ΑΕΠ της χρονιάς αυτής θα είναι έτοιμα το 2018. Μήπως τα δεδομένα της προηγούμενης χρονιάς (2016) θα καθορίσουν τις αυξήσεις του2017; Αν είναι αυτό το σενάριο τα δεδομένα για τους υπαλλήλους θα είναι χειρότερα και οι όποιες αυξήσεις δικαιωματικά θα πρέπει να καρπωθούν θα δίνονται με ένα χρόνο καθυστέρηση. Σε κάθε περίπτωση, τα ακόλουθα υποθετικά σενάρια είναι πιθανόν να οδηγήσουν στη μη καταβολή της ετήσιας προσαύξησης σε κάποιο από τα επόμενα χρόνια.
Αν υπάρξει αύξηση του μεγέθους της δημόσιας υπηρεσίας κατά 1% - 2% με το ανάλογο κόστος, πιθανόν να μην δοθεί η ετήσια προσαύξηση στους υφιστάμενους υπάλληλους. Η αύξηση των εργαζομένων στο δημόσιο μπορεί να προκύψει από αντικειμενικούς λόγους όπως αύξηση αριθμού μαθητών, μεταφορά υπαλλήλων Οργανισμών που θα ιδιωτικοποιηθούν στο δημόσιο, δημιουργία ομοσπονδιακής δημόσιας διοίκησης σε περίπτωση λύσης του κυπριακού, πιεστικές ανάγκες στελέχωσης της αστυνομίας, των νοσοκομείων κλπ. Μπορεί να επέλθει όμως και για λόγους κομματικής σκοπιμότητας, όπως θα αναπτύξουμε πιο κάτω.
Κάθε φορά που θα πλησιάζουν εκλογές και η αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ θα είναι μεγαλύτερη του 1%, η κυβέρνηση θα μπαίνει στον πειρασμό να κάνει νέες προσλήψεις, αφού έτσι κι αλλιώς θα πρέπει να ξοδέψει κάποια επιπλέον χρήματα, δίνοντας προσαύξηση στους υφιστάμενους υπαλλήλους της. Γιατί άραγε να μην ξοδέψει τα χρήματα αυτά για πρόσληψη της εκλογικής της πελατείας και εξωραϊσμό της εικόνας της προς τα έξω; Πιθανόν λοιπόν να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός νέων προσλήψεων με χρηματοδότηση από την περιστολή των δικαιωμάτων των υφιστάμενων υπαλλήλων.
Σε περίπτωση κύματος πρόωρων αφυπηρετήσεων για διάφορους λόγους, όπως σχέδια πρόωρων αφυπηρετήσεων ή αλλαγή του τρόπου καταβολής του εφάπαξ, το κόστος για συντάξεις και φιλοδωρήματα πιθανόν να αυξάνεται σε τέτοιο ποσοστό που οι υφιστάμενοι υπάλληλοι να χάνουν την ετήσια προσαύξηση τους.
Ενώ όμως για τους υπαλλήλους υπάρχει ο κίνδυνος απώλειας της ετήσιας προσαύξησης και μετά το 2016, οι κρατικοί αξιωματούχοι που αμείβονται με πάγιο μισθό και όχι με μισθοδοτική κλίμακα δεν αντιμετωπίζουν παρόμοιο κίνδυνο εφόσον όταν διορίζονται παίρνουν εξ’ αρχής τον μισθό τους στο ανώτατο ύψος του. Προφανής η άνιση μεταχείριση..
Μια λογική και μετρημένη λύση της κατάστασης θα ήταν η δέσμευση της κυβέρνησης να δώσει τις προσαυξήσεις από το 2017 και μετά, με αντάλλαγμα την αποδοχή από τις συντεχνίες μηδενικών γενικών αυξήσεων για τα έτη 2017,2018. Απλή καθαρή λύση με μετρημένο κόστος και χωρίς αμφίσημες ρυθμίσεις που κρύβουν παγίδες.
*Μέλος ΔΣ ΑΚΙΔΑ 2014-2017
