ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Κ. ΠΕΡΣΙΑΝΗ*
Όσο κι αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε, η πολεμική ατμόσφαιρα που έχει δημιουργήσει για ένα μήνα τώρα η Τουρκία με τη δέσμευση μεγάλης ναυτικής περιοχής κοντά στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου και με την αποστολή πολεμικών πλοίων και υποβρυχίου για να συνοδεύουν το σεισμογραφικό της σκάφος Μπαρμπαρός, κατάφερε ένα σημαντικό πλήγμα στις ελπίδες μας να επωφεληθούμε σύντομα από τα έσοδα που θα μπορούσαμε να έχουμε από το φυσικό αέριο για να ξοφλήσουμε το υπέρογκο δημόσιο χρέος μας, να απαλλαγούμε από τις υποχρεώσεις του Μνημονίου και να εξασφαλίσουμε κοινωνική δικαιοσύνη και γενική ευημερία. Υπενθυμίζω πως ένας υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του 2013 υποστήριξε με πάθος την άποψη να δανειστούμε χρήματα με εγγύηση το φυσικό αέριο για να αποφύγουμε να δεσμευτούμε στις επαχθείς πρόνοιες του Μνημονίου.
Το πιο οδυνηρό στην περίπτωση αυτή είναι ότι αυτό το πλήγμα στις νόμιμες ελπίδες και προσδοκίες μας αποτελεί συνέχεια σε μια σειρά άλλες ανατροπές, απογοητεύσεις και τραγικές διαψεύσεις: α) τη διάψευση της ακλόνητης πίστης μας ότι το οικονομικό μοντέλο που εφαρμόζαμε ήταν θαυματουργό και η οικονομία μας θα ήταν άτρωτη μέσα στη δίνη της παγκόσμιας οικονομικής αναταραχής, β) την τραγική διάψευση της ελπίδας μας ότι θα μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε κάποια ασφάλεια έναντι της Τουρκίας με τον εξοπλισμό της Κύπρου με ρωσικούς πυραύλους S300, γ)τη μεγάλη απογοήτευσή μας από την αρνητική στάση της ΕΕ τόσο στο θέμα της αναμενόμενης σθεναρής υποστήριξής της στην προσπάθεια εξεύρεσης δίκαιης λύσης στο Κυπριακό πρόβλημα στη βάση του ευρωπαϊκού κεκτημένου, όσο και στο θέμα της προσδοκώμενης πίεσης προς την Τουρκία για αναγνώριση της Κύπρου και αποφυγή δημιουργίας προβλημάτων και τετελεσμένων στην περιοχή, και δ)την αφάνταστη απογοήτευσή μας από τη συνεχιζόμενη για έξι τώρα χρόνια οικονομική και πολιτική εξασθένηση της Ελλάδας, του μοναδικού στηρίγματός μας στον αγώνα για επιβίωση.
Το γενικό αίσθημα που δημιουργήθηκε με τις αλλεπάλληλες αυτές διαψεύσεις ελπίδων μοιάζει πολύ με το κλίμα δραματικής και τραγικής ειρωνείας που δημιουργεί σε πολλά ποιήματά του ο αλεξανδρινός ποιητής Κ. Π. Καβάφης δραματοποιώντας ποιητικά ιστορικές καταστάσεις στις οποίες υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ αυτού που πιστεύουν / αναμένουν οι πολίτες και της πραγματικότητας, καθώς και απροσδόκητη διάψευση ελπίδων, ξαφνικές μεταβολές της τύχης, και τραγικές αυταπάτες. Το ποίημά του που αυτόματα έρχεται στο νου μας είναι αυτό για τους «Τρώες».
«Είν’ η προσπάθειές μας, των συφοριασμένων,
είν η προσπάθειές μας σαν των Τρώων.
Κομμάτι κατορθώνουμε. κομμάτι
παίρνουμ’ επάνω μας. κι αρχίζουμε
νάχουμε θάρρος και καλές ελπίδες.
Μα πάντα κάτι βγαίνει και μας σταματά».
Ασφαλώς η ανατροπή της τύχης είναι πάντοτε μέρος της ζωής. Αυτή είναι η μοίρα των βροτών. Για να το δείξουν αυτό οι αρχαίοι τραγικοί ποιητές αναζητούσαν τα θέματά τους σε μύθους που περιείχαν μεγάλες ανατροπές της τύχης και έκτιζαν την πλοκή των τραγωδιών τους με τρόπο που να προκαλείται συχνά στους θεατές το αίσθημα της τραγικής ειρωνείας. Την ίδια στιγμή οι κοινοί θνητοί πίστευαν πως Ουδείς θνητών ταις τύχαις ακήρατος(Κανείς εκ των ανθρώπων δεν είναι αβλαβής από τας κακοτυχίας) και Οιστέον την τύχην(πρέπει να υποφέρουμε την τύχη).
Η επίκληση ωστόσο της τύχης στις τραγικές καταστάσεις της Κύπρου με κανένα τρόπο δεν απαλλάσσει τους πολιτικούς της από την ευθύνη για πολλά από όσα έγιναν .Εκείνο για το οποίο πρέπει να αναρωτηθούμε είναι, αν όλες οι συμφορές που μας βρήκαν τα τελευταία σαράντα χρόνια ήταν αποκλειστικά αποτέλεσμα κακής τύχης ή μερικές ήταν, σε μεγάλο βαθμό, συνέπειες εγκληματικών λαθών και παραλείψεων της πολιτικής ηγεσίας μας. Μήπως σε κάποιες από τις πιο πάνω περιπτώσεις υπήρχε κάτι το οποίο μπορούσαν να κάνουν οι πολιτικοί μας ηγέτες, ώστε να αποσοβηθούν οι τραγικές διαψεύσεις ή τουλάχιστο να μην ήταν τόσο οδυνηρές οι συνέπειες για το λαό μας ; Η απάντηση είναι ότι ασφαλώς και υπήρχαν πολλά να κάνουν οι ηγέτες μας για να αποσοβήσουν τον κίνδυνο ή να μετριάσουν τη δυστυχία των πολιτών και δεν τα έκαναν, όχι μόνο γιατί δεν είχαν την πολιτική διορατικότητα και προνοητικότητα που είναι απαραίτητο να έχει ο κάθε ηγέτης που τολμά να διεκδικήσει να πάρει στα χέρια του τη μοίρα ενός ολόκληρου λαού, αλλά δυστυχώς γιατί ήταν πολύ απασχολημένοι με τον αμείλικτο και λυσσαλέο πόλεμο μεταξύ τους και με την προσπάθεια επινόησης και προώθησης μέτρων που θα ευνοούσαν το δικό τους κόμμα και θα διασφάλιζαν έτσι την εκλογή ή την επανεκλογή τους στους διάφορους πολιτικούς θώκους.
Συμφωνώ ωστόσο μ’αυτούς που σκέφτονται πως δεν εξυπηρετεί οτιδήποτε στο παρόν στάδιο η παρελθοντολογία. Εκείνο που επείγει είναι να προληφθεί μια νέα ανατροπή και μια νέα συμφορά. Αυτή την ώρα πρέπει να σκεφθούν οι πολιτικοί μας σοβαρά και ψύχραιμα πώς θα αντιδράσουν στον επικρεμάμενο μεγάλο κίνδυνο της τουρκικής εμπλοκής στην ΑΟΖ της Κύπρου λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τις επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας και τον απρόβλεπτο τρόπο με τον οποίο ενεργεί. Κανονικά θα ανέμενε κανείς τα ανώτατα πολιτικά σώματα των κομμάτων να βρίσκονται σε διαρκή σύσκεψη για να βρουν τους λεπτούς πολιτικούς και διπλωματικούς χειρισμούς που επιβάλλεται να γίνουν αυτή την ώρα για το καλό της χώρας. Αντί αυτού βλέπουμε να παρελαύνουν από την τηλεόραση χαμηλόβαθμα στελέχη όλων των κομμάτων που διαγωνίζονται μεταξύ τους με πρόχειρες και απόλυτες δηλώσεις για το ποιο κόμμα θα φανεί περισσότερο αδιάλλακτο επιβεβαιώνοντας έτσι ότι οι τηλεοπτικές κορώνες και η ανώδυνη επίδειξη πατριωτισμού είναι το πιο εύκολο πράγμα.
*Πρώην αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Κύπρου
